Avansert søk

Nynorskordboka 230 oppslagsord

substantiv hokjønn

seint norrønt fruktr, gjennom lågtysk; frå latin fructus av frui ‘nyte’

etande, saftig og kjætrik del av plante, til dømes eple, appelsin og mango
Døme
- dyrke frukt og grønsaker;
- lage ein søt dessert med frukt
fruktemne (1) (hos dekkfrøingar) omlaga etter frøinga;
i botanikk: del av plante som ber eitt eller fleire frø, og som omfattar bær (1, 1), steinfrukt, nøtt (1) og kapsel (5)
Døme
- setje frukt
i overført tyding: utbyte, godt resultat, vinning;
verknad, resultat, følgje (1, 1), produkt (1)
Døme
- hauste fruktene av arbeidet;
- tilstanden er ei frukt av dårleg planlegging;
- samarbeidet bar frukter

falsk frukt
fruktliknande plantedel (til dømes jordbær)
forboden frukt
det ein ikkje har lov til, men som er mest lokkande
forboden frukt smaker best

adjektiv

opphavleg genitiv av slag (

som er av eit visst slag (2
Døme
- det er ein slags bil;
- du skal ha mange slags takk;
- eit slags påfunn;
- dei fekk tolv slags kaker;
- han er aldri ute i den slags vêr
som knapt eller med naud kan seiast å vere av gjeldande type
Døme
- ei slags snikring;
- han er ein slags skodespelar, men jobbar mest som kelnar

all slags
som femner om fleire variantar enn ein kan rekne opp;
allslags
han var redd alle slags ormar;
alle slags kaker
kva for slags
kva for ein type
kva for slags dekk bruker du?
kva slags
kva for ein type
kva slags ost liker du best?
mange slags
av eller med fleire ulike slag
på mange slags vis;
mange slags frukt er til sals

substantiv hokjønn

søt suppe kokt på frukt eller bær
i overført tyding: innhaldslaus og sentimental framstilling
Døme
- ei søtsuppe av ein film

substantiv inkjekjønn

substantiv inkjekjønn

norrønt skinn

ytre dekke på dyre- eller menneskekropp, med eller utan hår, fjør eller liknande;
hud (1)
Døme
- flåtten har bite seg fast i skinnet;
- sauen vart klypt ned til skinnet;
- steikje fisken med skinnet på
- - fiskeskinn
  - minkskinn
  - reveskinn
  - saueskinn
flådd og preparert hud av dyr, med eller utan hår, fjør eller liknande;
hud (2), pels (1), lêr
Døme
- hanskar av ekte skinn;
- han var kledd i skinn frå topp til tå;
- bøker bundne i skinn
hinne, skal eller hud på bær, frukt og liknande;
hinne og liknande på mat
Døme
- flå skinnet av ein kokt tomat;
- han fjerna skinnet frå pølsa
gammalt, men uthaldande, menneske eller dyr
Døme
- han er eit seigt skinn;
- det gamle skinnet krekte seg til postkassa kvar dag;
- stakkars skinnet, bur heilt åleine

berre skinn og bein
veldig tynn;
radmager
han var berre skinn og bein og kunne knapt stå på føtene
gå ut av sitt gode skinn
miste sjølvtøyminga;
bli veldig sint
halde seg i skinnet
kontrollere kjenslene sine;
styre seg, beherske seg
i sinn og skinn
tvers igjennom;
fullstendig, totalt
ikkje selje skinnet før bjørnen er skoten
ikkje rekne for visst noko ein ikkje har
redde skinnet
berge seg
ribbe/flå til skinnet
ta alt frå nokon;
røve, plyndre
ho vart ribba til skinnet av eksen;
turistane blir flådd til skinnet
som eit piska skinn
på ein travel eller heseblesande måte
springe som eit piska skinn;
ho stressa rundt som eit piska skinn
våge skinnet
gjere noko som er risikabelt;
tore å ta ein risiko
våt til skinnet
våt heilt gjennom kleda;
gjennomvåt

adjektiv

fleirtal av mang ein

talrike, atskillege, ikkje få
Døme
- mange stader;
- mange gonger;
- for mange år sidan;
- mange slag av bær og frukt
brukt som substantiv, særleg om personar
Døme
- mange av dei kom ikkje;
- det er mange som har ferie no

mange om beinet
mange som kappast om eit gode
mange slags
av eller med fleire ulike slag
på mange slags vis;
mange slags frukt er til sals
mange takk
brukt for å uttrykkje at ein er svært takksam