Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

salt 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt salt; samanheng med latin sal

Tyding og bruk

  1. kvitt stoff som har skarp smak og i reinsa form blir brukt i hushaldet;
    Døme
    • vinne ut salt av sjøvatn;
    • setje til salt før steiking;
    • strø salt over agurken
  2. kjemisk sambinding bygd opp av ion
    Døme
    • basiske salt;
    • sure salt

Faste uttrykk

  • ikkje ha/tene til salt i maten
    vere svært fattig, tene svært dårleg
  • saltet på jorda
    (etter Matt 5,13) nokon som held noko friskt og uskjemt
  • strø salt i såret
    gjere vondt verre
  • ta med ei klype salt
    ikkje rekne for bokstavleg sanning
  • vege salt
    leik der ein står rygg i rygg og skiftevis bikkar kvarandre
Artikkelside

ionisere

ionisera

verb

Tyding og bruk

spalte i eller lage om til ion;
Artikkelside

levkøy

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk Levkoie; frå gresk leukoion, av leukos ‘kvit’ og ion ‘fiol’

Tyding og bruk

slekt av prydplanter med blomstrar i mange fargar i krossblomstfamilien;
Matthiola
Artikkelside

elektronegativ

adjektiv

Tyding og bruk

som har ein tendens til å trekkje til seg elektron og danne negative ion
Artikkelside

elektrolytt

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -lytt

Tyding og bruk

  1. i fysiologi: vassløyselege, lada substansar, i form av ion med positiv eller negativ ladning;
    jamfør kation og anion
    Døme
    • natrium er ein elektrolytt som kan auke blodtrykket
  2. i kjemi: stoff som leier elektrisk straum og som blir spalta ved elektrolyse
    Døme
    • flytande, ionisert elektrolytt
Artikkelside

elektrolytisk leiar

Tyding og bruk

leiar (3) der elektrisiteten blir ført av elektrolytiske ion;
Artikkelside

elektrolytisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld elektrolyse eller elektrolyttar;
som er framstilt ved elektrolyse

Faste uttrykk

  • elektrolytisk leiar
    leiar (3) der elektrisiteten blir ført av elektrolytiske ion
  • elektrolytisk oksidering
    oksidering ved elektrolyse
Artikkelside

dissosiasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; av dissosiere

Tyding og bruk

  1. i psykologi: det å kople frå eller skilje element som høyrer saman;
    Døme
    • psykiske problem som angst, depresjon og dissosiasjon
  2. spalting av molekyl(grupper) i atom(grupper) eller ion;
    Døme
    • for sterke elektrolyttar kan den elektrolytiske dissosiasjonen vere fullstendig
Artikkelside

kation

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

frå gresk , av kata ‘ned’ og ion

Tyding og bruk

positivt ladd ion som under elektrolyse går til katoden;
motsett anion
Artikkelside

jonar

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk , av Ion, etter mytologien stamfar til jonarane

Tyding og bruk

person som høyrer til ei av dei greske folkegruppene i antikken
Artikkelside
Side 1 av 2