Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 736 oppslagsord

offer

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt offr; av ofre

Tyding og bruk

  1. gåve til ein guddom
    Døme
    • bere fram eit offer for Herren
  2. frivillig pengegåve frå kyrkjefolket til eit visst føremål;
    jamfør kollekt (1)
    Døme
    • offeret denne søndagen går til ungdomsarbeidet
  3. sjølvgløymande handling
    Døme
    • fedrelandet krev dette offeret av oss;
    • det var ikkje noko stort offer å slutte å røykje
  4. person som må bøte eller lide, ofte for handlingane til andre;
    Døme
    • han vart offer for eit mord;
    • ho var offer for intrigar på jobben;
    • læraren såg seg ut eit offer til leksehøyringa
Artikkelside

utanvind, utavind

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

vind frå havet;
ofte: vestavind
Artikkelside

fond 2

substantiv inkjekjønn

Uttale

fånn

Opphav

same opphav som fond (1

Tyding og bruk

  1. urørleg kapital som er avsett med siktemål om å få utbyte på renter, ofte til bruk for eit bestemt føremål
    Døme
    • skipe eit fond;
    • spare i fond;
    • gje ut pengar frå fondet;
    • eit statleg fond;
    • eit fond for pensjonerte sjømenn
  2. stor mengd;
    Døme
    • eit fond av kunnskapar
Artikkelside

tidt, titt 2

adverb

Opphav

av tid (2

Tyding og bruk

ofte, jamt
Døme
  • tidt eg minnest;
  • kome tidt og ofte
Artikkelside

sjeldan 2

adverb

Opphav

norrønt sjaldan

Tyding og bruk

  1. ikkje ofte, få gonger
    Døme
    • eg ser henne sjeldan
  2. Døme
    • eit sjeldan vakkert barn;
    • sjeldan god mat

Faste uttrykk

  • sjeldan eller aldri
    så godt som aldri
Artikkelside

gjerne 2

adverb

Opphav

norrønt gjarna av gjarn ‘lysten’, samanheng med gir (2, gjer; gjerrig

Tyding og bruk

  1. med sterkt ynske eller sterk vilje
    Døme
    • han vil så gjerne, men han greier det ikkje;
    • eg såg gjerne at du flytta deg
  2. med glede;
    Døme
    • det gjer eg meir enn gjerne
  3. med fordel;
    godt
    Døme
    • du kunne gjerne hjelpe til;
    • den kan du gjerne få;
    • no kan du gjerne kome;
    • det trur eg gjerne;
    • gjerne for meg
  4. kanskje, mogleg, truleg
    Døme
    • det kan gjerne hende;
    • det kan like gjerne vere slik
  5. som regel;
    ofte
    Døme
    • det er gjerne slik;
    • eg søv gjerne middag på den tida

Faste uttrykk

  • like gjerne
    brukt for å uttrykkje at eitt alternativ er like godt som eit anna
    • du kan like gjerne bu på luksushotell for kva det kostar å ha hytte
Artikkelside

overtrykk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. gasstrykk som er større enn trykket i omgjevnadene (ofte det atmosfæriske trykket)
    Døme
    • eksplosjonen kom av gassdanning og overtrykk i ein tank
  2. i typografi og grafikk: trykk (3, 4) oppå eit anna trykk
    Døme
    • overtrykk på frimerke
Artikkelside

pamflett

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk; frå gresk

Tyding og bruk

lita trykksak, ofte med politisk eller polemisk innhald;
Artikkelside

palatal 2

adjektiv

Opphav

av latin palatum ‘gane’

Tyding og bruk

om språlyd: som blir uttalt med tungeryggen mot den fremre delen av ganen (den harde ganen)
Døme
  • kj-lyden i ‘kjøpe’ og ‘kino’ og j-lyden i ‘gjerde’ og ‘gilde’ er palatal;
  • i skrift blir palatal uttale av ‘mann’ ofte vist som ‘mainn’
Artikkelside

onanist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som (ofte) onanerer
Artikkelside
Side 8 av 74