Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 347 oppslagsord

piple

pipla

verb

Opphav

jamfør dansk pible ‘drople’

Tyding og bruk

  1. tyte fram;
    sive ut
    Døme
    • sveitten piplar på panna;
    • tårene pipla fram;
    • blodet pipla ut
  2. vekse eller bryte fram
    Døme
    • stjernene pipla fram på kveldshimmelen;
    • angeren pipla opp i henne
Artikkelside

pinse

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt píkisdagr, truleg gjennom dansk pinse, frå lågtysk pinxten; opphavleg frå gresk pentekoste ‘femtiande’

Tyding og bruk

  1. kristen høgtid som blir feira den sjuande søndagen etter påske til minne om at Den heilage ande kom til apostlane;
  2. jødisk takkefest for kornhausten
Artikkelside

pakkenellik

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom dansk; frå lågtysk ‘bagasje’

Tyding og bruk

i fleirtal: bagasje eller små eigedelar som ein har med seg
Døme
  • få med seg alle pakkenellikane
Artikkelside

nype 1

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør dansk hyben og svensk nypon; same opphav som hjupe

Tyding og bruk

raud og krukkeforma frukt hos rose (1, 1) med mange små frø inni
Døme
  • ho samla nyper for å lage nypete
Artikkelside

innhald

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom dansk, frå lågtysk inholt eller tysk Inhalt; jamfør innehalde

Tyding og bruk

  1. noko som er i ein behaldar
    Døme
    • innhaldet i kassa;
    • innhaldet på flaska
  2. mengd av eit stoff som er til stades i noko
    Døme
    • mat med høgt innhald av feitt;
    • krekling har lågt innhald av C-vitamin
  3. emne, stoff eller tankar i ei bok, ei framstilling eller liknande
    Døme
    • innhaldet i boka;
    • setje store krav til form og innhald i teksten
  4. slikt som verkeleg har verdi i livet til den einskilde
    Døme
    • leve eit liv utan innhald og meining
  5. tyding, meining
    Døme
    • endre innhaldet i omgrepet ‘jordskifte’
Artikkelside

klynke

klynka

verb

Opphav

frå dansk; samanheng med kløkkje

Tyding og bruk

gje frå seg klagande og jamrande lydar;
Døme
  • berre gå og klynke;
  • klynke sårt
Artikkelside

ivre

ivra

verb

Opphav

gjennom dansk; frå lågtysk iveren

Tyding og bruk

  1. streve med ihuge, leggje iver for dagen, syne seg ivrig
    Døme
    • ivre for noko;
    • ivre etter noko
  2. øse, eggje opp
    Døme
    • ivre mot noko
Artikkelside

iver

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom dansk; frå lågtysk iwer

Tyding og bruk

ihuge, utolmodig lyst, sterk interesse
Døme
  • med stor iver gjekk han i gang;
  • i iveren oppdaga han ikkje faremomenta
Artikkelside

isse

substantiv hankjønn

Opphav

frå dansk, jamfør norrønt hjassi, hjarsi; samanheng med hjerne

Tyding og bruk

øvste delen av hovudskallen;
Døme
  • han hadde heilt blank isse
Artikkelside

mugge 1

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør dansk mugge; svensk mugg og engelsk mug

Tyding og bruk

  1. open kanne med nebb og hank
    Døme
    • ei mugge saft
  2. brukt i fleirtal om kvinnebryst
    Døme
    • ha store mugger

Faste uttrykk

Artikkelside
Side 6 av 35