Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 205 oppslagsord

laggeband

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

band på trekar oppe eller nede
Artikkelside

kurre 1

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med kurle (1

Tyding og bruk

  1. snurr, knute på tråd
  2. band mellom handvol og slagvol (2)
Artikkelside

leie 3

leia

verb

Opphav

norrønt leiða, kausativ til lide

Tyding og bruk

  1. føre med seg eller etter seg i handa eller i eit band
    Døme
    • leie eit barn;
    • dei leier kvarandre
  2. føre i ei viss lei
    Døme
    • leie kloakken ut i sjøen;
    • ho leidde samtala inn på eit nytt emne
    • brukt som adjektiv:
      • eit leiande spørsmål
  3. stå i spissen for;
    vere leiar for
    Døme
    • leie eit firma
    • brukt som adjektiv:
      • ha ei leiande stilling
  4. føre vidare elektrisitet eller varme
    Døme
    • vatn leier elektrisitet
  5. vere først i ei tevling
    Døme
    • nordmannen leidde med fem sekund

Faste uttrykk

  • leie an
    gå først
    • leie an i utviklinga
  • leie ut
    dra slutningar for eit einskildtilfelle ut frå ein allmenn regel;
    utleie
Artikkelside

leddband, ledband

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

seneliknande band som er med på å styre rørslene i eit ledd
Artikkelside

kysehatt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hatt med brei brem framme og på sidene som kan knytast med band under haka
Artikkelside

kyse

substantiv hokjønn

Opphav

frå dansk; samanheng med kjos

Tyding og bruk

hovudplagg med band til å knyte under haka
Artikkelside

lisse

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin licium ‘tråd’

Tyding og bruk

tynn snor eller reim til å snøre fottøy med eller brukt til pynt på klede
Døme
  • ho tok på seg skoa og knytte lissene;
  • kufta er pynta med lisser og vovne band

Faste uttrykk

  • på lissa
    i fotball: på skotklar fot;
    jamfør lissepasning (1)
    • han fekk ballen på lissa og sette han i målet
Artikkelside

koppel

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin copula ‘band’

Tyding og bruk

  1. reim eller lekkje som bind saman halsbanda på hundar
  2. Døme
    • kvelpen drog i koppelet
  3. par eller flokk av hundar som er bundne saman med koppel (1)
  4. i overført tyding: gruppe, gjeng, klikk
    Døme
    • eit heilt koppel av motstandarar
Artikkelside

knute, knut

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt knútr

Tyding og bruk

  1. samanknytt del av tråd, tau, band eller liknande
    Døme
    • knyte ein knute;
    • løyse knuten;
    • ei lêrreim med ein hard knute i enden
  2. hår som er samla i ein tull (1, 3);
    Døme
    • håret er sett opp i ein stram knute i nakken
  3. i overført tyding: vanske, floke (1, 2)
    Døme
    • vedtaket løyste knuten
  4. svollen del i bork, hus, bein eller liknande;
    utvekst
    Døme
    • knute i veden

Faste uttrykk

  • knute på tråden
    usemje mellom vener, kjærastar, partnarar eller liknande;
    mellombels uvenskap
    • det er knute på tråden mellom familiane;
    • diplomatiske knutar på tråden
Artikkelside

kroklisse, krokelisse

substantiv hokjønn

Opphav

av krok

Tyding og bruk

smalt, sikksakkforma band
Artikkelside
Side 6 av 21