Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 220 oppslagsord

skothending

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skothending f

Tyding og bruk

i norrøn metrikk: innrim der endingskonsonantane, men ikkje vokalane er dei same; til skilnad frå adalhending, jamfør assonans og halvrim
Døme
  • rimet i «… sund … land» er ein skothending
Artikkelside

minoisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld kulturen på Kreta 2000–1400 f.Kr.
Artikkelside

maratonløp, maratonlaup

substantiv inkjekjønn

Opphav

førsteledd etter namnet på byen Marathon i Hellas, der persarhæren vart slegen av atenarane i 490 f.Kr. og eit sendebod løpte 40 km til Aten for å melde om sigeren

Tyding og bruk

langdistanseløp over 42 195 m
Artikkelside

mansard

substantiv hankjønn

Uttale

mansaˊr

Opphav

frå fransk , etter namnet til arkitekten F. Mansard, 1598–1666

Tyding og bruk

loftsetasje eller kvistrom under eit mansardtak
Artikkelside

tale 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt tala f

Tyding og bruk

  1. det å tale (2, 1), det å seie noko;
    Døme
    • skrift og tale
  2. evne til å tale (2, 1) eller bruke røysta, språket;
    Døme
    • ha dårleg tale
  3. etter fransk parole: bruk av språket hos den einskilde, til skilnad frå språk (1)
  4. talespråk, (nasjonal)språk
    Døme
    • daglegtale;
    • uttale;
    • ein film med norsk tale
  5. det ein seier
    Døme
    • klar, tydeleg tale
  6. det ein seier om eit emne ved eit særleg høve;
    Døme
    • festtale;
    • takketale;
    • halde tale

Faste uttrykk

  • ikkje kome på tale
    vere uaktuelt
    • det kjem ikkje på tale at du får meir sjokolade no
  • vere på tale
    bli drøfta, nemnd, gjord framlegg om; vere aktuell
  • vere tale om
    bli drøfta, gjelde
Artikkelside

skule 1, skole 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skóli, skúli i skúlameistari, gjennom gammalengelsk scol f, eller lågtysk schole; eldre nederlandsk scoele (som u-en i I skule kanskje kjem av) opphavleg frå gresk skhole ‘fritid, kvild frå kroppsarbeid, sysselsetjing med lærdomsøvingar’

Tyding og bruk

  1. (institusjon som driv regelbunden) opplæring, undervisning
    Døme
    • skulen byrjar kring 20. august;
    • arbeide i skulen – drive som lærar;
    • den vidaregåande skulen
  2. bygning der ein held skule (1, 1)
    Døme
    • byggje ny skule;
    • ha lang veg til skulen
  3. elevar og lærarar ved ein skule (1, 2)
    Døme
    • heile skulen hadde fri i går
  4. krins, retning innanfor eit (fag)område, særleg vitskap og kunst
    Døme
    • ei bok som danna skule

Faste uttrykk

  • av den gamle skulen
    med ei meir gammaldags haldning
  • ein hard skule
    ein nådelaus og vond røyndom
    • gå, lære i ein hard skule
  • halde skule
    gje undervisning
Artikkelside

labiodental 2

adjektiv

Opphav

jamfør labio- og dental (2

Tyding og bruk

om språklyd: som blir uttalt med underleppa mot overtennene
Døme
  • ‘f’ og ‘v’ er labiodentale lydar
Artikkelside

labial 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

labial (2 språklyd
Døme
  • ‘p’, ‘b’, ‘m’, ‘f’ og ‘v’ er labialar
Artikkelside

fresia

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den tyske legen F.T. Freese, 1794–1878

Tyding og bruk

prydplante av slekta Freesia i sverdliljefamilien
Artikkelside

lispund

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt lí(f)spund; av lågtysk livesch punt, lispunt ‘livlandsk pund’

Tyding og bruk

gammal vekteining, i mellomalderen frå 6 til 9 kilogram, seinare om lag 8 kilogram
Artikkelside
Side 4 av 22