Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 1140 oppslagsord

mykje 2, myke

mykja, myka

verb

Opphav

norrønt mýkja; av mjuk

Tyding og bruk

  1. gjere mjuk eller mjukare;
    Døme
    • mykje seg opp
  2. Døme
    • mykje opp nokon

mykje 1

adjektiv

Opphav

av mykjen; jamfør meir og mest

Tyding og bruk

  1. som finst i stor mengd eller i sterk grad
    Døme
    • mykje bær;
    • mykje snø;
    • mykje arbeid;
    • setje mykje pris på noko;
    • blir det mykje bry for deg?
    • det fekk du ikkje mykje glede av
  2. brukt som substantiv: stor mengd, stor del (av);
    mange (ting)
    Døme
    • ha mykje å gjere;
    • dobbelt så mykje;
    • ho seier ikkje så mykje;
    • det fekk du ikkje mykje att for;
    • kor mykje kostar genseren?
    • kor mykje er klokka?
    • mykje av pengane var borte
  3. brukt som adverb: i høg grad;
    sterkt, ofte
    Døme
    • arbeide mykje;
    • ete for mykje;
    • det varierer mykje;
    • vi omgåst mykje;
    • takk så mykje!
    • han har vore her mykje i det siste
  4. brukt framfor adjektiv og adverb: i høg grad, svært
    Døme
    • mykje stor;
    • mykje meir;
    • eg vil mykje heller vere heime
  5. brukt i streng og irettesetjande tiltale
    Døme
    • no kjem du, så mykje du veit det!

Faste uttrykk

  • for mykje av det gode
    for stor mengd av noko som i utgangspunktet er ynskeleg
  • for mykje og for lite skjemmer alt
    det er aldri bra med for mykje eller for lite av noko
  • gjere mykje av seg
    gjere seg svært synleg
    • dei gjer mykje av seg i nabolaget
  • ha mykje å seie
    vere viktig, ha stor innverknad, spele ei stor rolle
  • mangt og mykje
    mange ulike ting
    • dei prata om mangt og mykje
  • mykje godt
    om eldre forhold: nest beste skulekarakter;
    forkorta M
  • mykje skrik og lite ull
    • mykje strev utan særleg resultat
    • mykje oppstyr utan særleg grunnlag
  • mykje til kar
    svært til kar, ein grepa kar
  • mykje vil ha meir
    har ein oppnådd mykje, vil ein ofte ha meir
  • så mykje meir som
    særleg fordi
  • så mykje som
    brukt saman med nekting: eingong (3)
    • ho kasta ikkje så mykje som eit blikk på han

mykjen

adjektiv

Opphav

norrønt mikill (og mykill), akkusativ mikinn

Tyding og bruk

i eldre mål: mykje (1, 1)
Døme
  • mykjen klokskap

fuglehund

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(rase av) hund brukt til fuglejakt
Døme
  • erfarne fuglehundar;
  • tidlegare var det mykje jakt med fuglehund

fugleberg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

berg med mykje (sjø)fugl

pigging

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å skuve seg fram med stavar med pigg på
    Døme
    • han er sterk i overkroppen og god i pigging
  2. det å setje piggar i noko
    Døme
    • pigging av skosolar
  3. det å bryte opp stein, asfalt eller liknande ved hjelp av ein spiss reiskap
    Døme
    • pigginga på nabotomta førte til mykje støy

få pes

Tyding og bruk

Sjå: pes
  1. få kritikk
    Døme
    • ho fekk mykje pes etter at ho la ut innlegget
  2. bli pressa
    Døme
    • han fekk pes frå konkurrenten på den siste runden før mål

periode

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk , av peri- og hodos ‘veg’

Tyding og bruk

  1. avgrensa tidsrom;
    Døme
    • han har periodar med for mykje arbeid;
    • vi har hatt ein periode med mykje regn
  2. så lang tid som ein tilbakevendande prosess varer før han blir gjenteken;
    Døme
    • perioden i ei pendelrørsle
  3. i astronomi: omløpstida til ein himmellekam
  4. i språkvitskap: språkleg heilskap som kan stå aleine;
    del av ein tekst som står mellom to store skiljeteikn (det vil seie punktum, spørjeteikn og utropsteikn);
  5. i matematikk: rekkje av tal som stadig blir gjentekne
  6. i musikk: gruppe av takter som høyrer saman (i tradisjonell musikk 8 eller 16)

Faste uttrykk

  • geologisk periode
    lengre tidsrom i historia til jorda

piece 2

substantiv hankjønn

Uttale

pis

Opphav

kortform av engelsk masterpiece ‘meisterstykke’

Tyding og bruk

stor graffiti som det er lagt mykje arbeid i

pesing

substantiv hokjønn

Opphav

av pese

Tyding og bruk

det å puste tungt;
det å lage ein stønnande lyd;
Døme
  • det var mykje pusting og pesing før vi nådde toppen