Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
368 treff

Nynorskordboka 368 oppslagsord

T 1, t 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Døme
  • stor T;
  • liten t;
  • T kjem før U i alfabetet;
  • turstiar er merkte med ein stor, raud T
Artikkelside

t 2

forkorting

Tyding og bruk

  1. symbol for tonn (1)
  2. forkorting for tara
  3. forkorting for time (1, 1)
  4. i musikk: forkorting for tempo
Artikkelside

tommygun

substantiv hankjønn

Uttale

tåmˊmigønn

Opphav

av namnet til J.T. Thompson, konstruktøren av Thompson submachine gun

Tyding og bruk

amerikansk maskinpistol
Artikkelside

tolerant

adjektiv

Uttale

toleran´t, toleranˊg eller  toleranˊgt

Opphav

fransk eigenleg presens partisipp; av tolerere

Tyding og bruk

  1. som har evne til å tole
    Døme
    • vere tolerant overfor visse giftstoff
  2. som viser toleranse (2);
    Døme
    • vere liberal og tolerant;
    • ha eit tolerant syn
Artikkelside

stemme 2

stemma

verb

Opphav

av stemme (1

Tyding og bruk

  1. gje stemme (1, 3) i val eller avstemming;
    Døme
    • ho stemde Høgre i stortingsvalet;
    • stemme ja
  2. få musikkinstrument til å klinge harmonisk;
    Døme
    • musikaren stemde gitaren;
    • han stemmer eit piano
  3. få i ei viss sinnsstemning
    Døme
    • situasjonen stemmer til alvor
    • brukt som adjektiv:
      • vere venleg stemd mot alle
  4. vere i samsvar med noko;
    vere rett
    Døme
    • det du seier, stemmer ikkje;
    • reknestykket stemmer;
    • måla stemmer ikkje
  5. uttale ein språklyd med svingande stemmeband
    • brukt som adjektiv:
      • 'b', 'd' og 'g' er stemde lydar og 'p', 't' og 'k' er dei tilsvarande ustemde

Faste uttrykk

  • stemme blankt
    levere stemmesetel utan å ha merkt av for ein av valmoglegheitene
  • stemme i
    setje i med (å syngje eller spele)
    • heile salen stemde i på refrenget
  • stemme ut
    utelukke frå vidare deltaking
    • dei stemmer ut favorittane
  • vere stemd for
    ha hug til;
    føretrekkje
    • medlemene var stemde for det første forslaget
Artikkelside

-tor

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; same opphav som -or, med -t- frå perfektum partisipp av det verbet som substantivet er avleidd av

Tyding og bruk

brukt i nemningar for handlande personar, apparat, instrument og liknande;
Artikkelside

toppfart

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

maksimal fart (1) (for eit framkomstmiddel)
Døme
  • bilen har ein toppfart på 160 km/t
Artikkelside

tonn

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå engelsk; same opphav som tønne

Tyding og bruk

  1. måleining for masse = 1000 kilogram;
    symbol t
    Døme
    • skulpturen vog fleire tonn
  2. brukt i genitiv: tyngda eller lasteevna til eit fartøy
    Døme
    • ti tonns akseltrykk;
    • 15-tonns lastebåt
  3. stor mengd
    Døme
    • han åt eit tonn komle til middag
  4. om eldre forhold: registertonn
Artikkelside

skråstrek

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

teikn (/) som mellom anna blir brukt for å skilje mellom alternativ eller for å utrykkje forhold mellom einingar
Døme
  • ja/nei-spørsmål;
  • 60 km/t
Artikkelside

T-jern, T-jarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Artikkelside