Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 7 oppslagsord

morfin

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

frå fransk, etter den greske søvnguden Morfevs, av morphe ‘form, skapning (sett i draume)'

Tyding og bruk

smertestillande narkotisk stoff som blir utvunne av opium
Artikkelside

døyve

døyva

verb

Opphav

norrønt deyfa ‘gjere dauv’

Tyding og bruk

  1. gjere svakare, mildare eller mindre;
    Døme
    • døyve gråten;
    • døyve tørsten;
    • døyve samvitet;
    • døyve lukta frå grisehuset;
    • få morfin for å døyve smertene;
    • dei døyvde flammene med hageslangen
    • brukt som adjektiv
      • høyre ein døyvd smell;
      • døyvande larm;
      • døyvande brennevin
  2. gjere ukvass
    Døme
    • døyve egga
  3. setje til veggs;
    tukte;
    roe ned
    Døme
    • ingen greidde å døyve henne
  4. mjuke opp og reie til (garn) i damp eller varmt vatn

Faste uttrykk

  • døyve ned
    dempe
    • døyve ned larmen
Artikkelside

morfinist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som misbruker morfin
Artikkelside

morfinbase

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør base (1

Tyding og bruk

narkotisk stoff som er sterkare enn morfin
Artikkelside

alkaloid

substantiv inkjekjønn

Uttale

-lo-iˊd

Opphav

av alkali og -oid (1

Tyding og bruk

  1. nitrogenhaldig, organisk base som finst i somme planter
  2. sterkt giftslag som ein vinn ut av alkaloid (1); til dømes kokain, morfin, nikotin og stryknin
Artikkelside

narkotikum

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom latin, frå gresk narkotikos, av narkosis; jamfør narkose

Tyding og bruk

  1. middel med bedøvande, sløvande eller stimulerande effekt som ein kan bli sterkt avhengig av;
    Døme
    • morfin er eit narkotikum;
    • heroin er kjend som eit av dei mest skadelege narkotikuma
  2. i overført tyding: noko som gjev sterk kjensle av velvære, og som ein vil ha meir av
    Døme
    • musikken vart som eit narkotikum for han
Artikkelside

heroin

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

frå tysk; av gresk heros ‘helt’

Tyding og bruk

sterkt narkotisk stoff som blir laga av morfin
Artikkelside