Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 11 oppslagsord

hurtig

adjektiv

Opphav

gjennom bokmål og dansk; frå tysk

Tyding og bruk

som bruker kort tid på noko;
snar, snøgg, rask
Døme
  • hurtige endringar;
  • hurtig utbygging av sentrum;
  • han er både hurtig og sterk
  • brukt som adverb
    • arbeide hurtig

rask 2

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. snøgg, kvikk
    Døme
    • ein rask bil;
    • vere rask til beins;
    • i eit raskare tempo;
    • ta den raskaste vegen;
    • vere rask med å trekkje ei slutning;
    • dei er raske til å unnskylde seg
    • brukt som adverb:
      • raskast mogleg;
      • reagere raskt
  2. sunn, frisk
    Døme
    • rask og rørig;
    • vere frisk og rask

Faste uttrykk

  • vere rask på labben
    reagere hurtig

brugde

substantiv hokjønn

Opphav

truleg av norrønt bregða ‘bevege seg hurtig’

Tyding og bruk

stor hai (1) som lever av plankton;
Cetorhinus maximus

fart

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av lågtysk vart, samanheng med fare (2; same opphav som ferd

Tyding og bruk

  1. hastigheit noko eller nokon flyttar seg i;
    hurtigheit
    Døme
    • farten på bilen;
    • farten aukar;
    • ha god fart;
    • setje opp farten
  2. det at noko eller nokon er i rørsle;
    gang
    Døme
    • toget er i fart;
    • ta fart og hoppe;
    • eg er i farten!
  3. ferdsel, reise, tur, trafikk
  4. høgt tempo;
    fres, driv, hast, liv
    Døme
    • få fart på noko;
    • ei jente med fart i;
    • ikkje kunne svare i farten;
    • ho kom seg ut i ein viss fart

Faste uttrykk

  • fin i farten
    rusa
    • han er alt temmeleg fin i farten
  • i full fart
    fort;
    hurtig
    • bilen kom i full fart;
    • gjere noko i full fart
  • stå på farten
    skulle til å fare
  • vere på farten
    • vere på reise
      • når du er på farten, er lydbok flott
    • vere i aktivitet
      • han er stadig på farten til og frå ulike gjeremål

labb 2

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med lóve (1

Tyding og bruk

  1. fot på klodyr
    Døme
    • ulven låg med hovudet på labbane;
    • hunden kjem med labben
  2. fot eller hand på menneske
  3. tjukk sokk (1) (til å ha utanpå tynnare sokk eller strømpe)
  4. noko som liknar ein labb (2, 1), til dømes nedste enden på ein harvtind eller såmaskin

Faste uttrykk

  • gje labb
    særleg om hund: halde fram eine framlabben
    • hunden gav labb;
    • Passopp, gje labb!
  • kontant på labben
    med pengesetlar frå hand til hand
  • suge på labben
    ha trong økonomi, måtte spare
  • vere rask på labben
    reagere hurtig
  • vere tung på labben
    gjere noko på ein tungvinn eller klønete måte

vere rask på labben

Tyding og bruk

reagere hurtig;
Sjå: labb, rask

i full fart

Tyding og bruk

fort;
hurtig;
Sjå: fart
Døme
  • bilen kom i full fart;
  • gjere noko i full fart

hurtigladar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

apparat for hurtig lading
Døme
  • hurtigladarar for elbilar

hurtigheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

evne til å vere hurtig;
Døme
  • spelet krev hurtigheit

hydroplan

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. hurtig, planande båt