Avansert søk

Nynorskordboka 5 oppslagsord

herfrå, herifrå

adverb

Tyding og bruk

frå denne staden

Døme

herfrå og dit er det ei mil;
staden ligg ikkje langt herfrå

fanden 1

substantiv hankjønn

Opphav

truleg av frisisk fannen ‘freistar’

Tyding og bruk

personifikasjon av det vonde;
i bunden form eintal: Guds motstandar, Djevelen
Døme
- han fryta verken Gud eller Fanden
brukt i banning;
faen (1, 1), fan (2
Døme
- fanden ta dykk!
- sjå for fanden til å kome deg vekk herifrå!

Faste uttrykk

dra fanden i vald
fare langt bort
fanden er laus
alt går gale
fanden og hans oldemor
alle vonde krefter
fanden veit
kven veit;
det er uvisst
fanden veit kor han er blitt av
før fanden har fått sko på
svært tidleg på dagen
gje fanden veslefingeren
gje litt etter
måle fanden på veggen
svartmåle stoda eller framtida
som fanden les Bibelen
på ein vrang og vondsinna måte eller på ein måte som er til fordel for ein sjølv

gonge 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ganga; samanheng med gå ( og gang

Tyding og bruk

det å gå på føtene;
måte å gå på;
gang (1)
Døme
- gå i sakte gonge;
- ha lett gonge;
- kjenne nokon på gonga;
- ein times gonge herifrå
rørsle, funksjon, drift
Døme
- kome i gonge;
- få noko i gonge;
- i full gonge
stylte (1
Døme
- gå på gonger
gang (3), gjæring (1)
Døme
- få gonge på ølet

Faste uttrykk

kjenne lusa på gonga
vite kva ein kan vente seg fordi ein kjenner nokon godt;
kjenne att ein viss type
ho kjente lusa på gonga og lét seg ikkje lure
vere på gonga
skulle til å gå

forde 2

forda

verb

Opphav

norrønt forða

Tyding og bruk

flytte på;

føre (, 1), frakte (1)

Døme

forde fram posten;
forde bordet

Faste uttrykk

forde seg
ha seg unna, rømme
ford deg herifrå!

forde seg

Tyding og bruk

ha seg unna, rømme;

Sjå: forde

Døme

ford deg herifrå!