Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

gal 1

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å gale (1)
Døme
  • hanen gjer seg klar til eit gal

gal 2

symbol

Tyding og bruk

forkorting for måleininga gallon

gale

gala

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt gala

Tyding og bruk

  1. om hane eller gauk: lage ein kvinande, langdregen og modulert lyd
    Døme
    • hanen gjel
  2. Døme
    • ho-ho, gol han;
    • kva gjel du etter?
    • du skal, anten du pistrar eller gjel!
    • vinden gol om nova;
    • det gjel i tarmane av svolt

katolsk i hovudet

Tyding og bruk

tullete;
forvirra, gal;
Sjå: katolsk

katolsk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk eller fransk, frå latin; av gresk katholikos ‘allmenn, universell’

Tyding og bruk

som høyrer til eller vedkjenner seg katolisisme
Døme
  • eit katolsk kloster;
  • den katolske skulen i nabolaget

Faste uttrykk

  • dei katolske breva
    namn på sju brev i Det nye testamentet som er retta til ein vid eller ubestemt lesarkrins
  • den katolske kyrkja
    verdsomspennande kyrkjesamfunn som har paven som overhovud
  • katolsk i hovudet
    tullete;
    forvirra, gal
  • meir katolsk enn paven
    som går lenger i å forsvare eit standpunkt enn den som først har hevda det;
    som følgjer normer og reglar i eit gjeve miljø i mykje høgare grad enn det som krevst

villstrå

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. i uttrykk

Faste uttrykk

galehus, galnehus

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gal (2

Tyding og bruk

  1. forelda nemning for institusjon for menneske med psykiske lidingar
  2. i overført tyding: kaos (1), uorden, oppstyr
    Døme
    • her ser det ut som eit galehus

gaukegal

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør gal (1

Tyding og bruk

lyd frå gauk

grunnord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

usamansett ord som andre ord er avleidde av
Døme
  • ‘galskap’ er avleidd av grunnordet ‘gal’