Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
56 treff

Nynorskordboka 56 oppslagsord

framståande

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som står, stikk fram
    Døme
    • framståande tenner;
    • framståande hake;
    • framståande bergnabb
  2. som er blant dei fremste;
    Døme
    • framståande fagfolk;
    • framståande politikarar
  3. Døme
    • ein framståande prestasjon
Artikkelside

framstå

verb

Tyding og bruk

  1. stå eller stige fram;
    presentere seg på eit visst vis
    Døme
    • bandet framstår i ei meir rocka utgåve;
    • kongen framstår som klok, raus, varm og inkluderande
  2. gje inntrykk av å vere
    Døme
    • framstå som ein svak leiar;
    • for mange framstår han som ein vandrande katastrofe
Artikkelside

titan 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk

Tyding og bruk

  1. i gresk mytologi: vesen som kjempa mot dei olympiske gudane om makta
  2. uvanleg dugande og framståande person;
    Døme
    • litterære titanar
Artikkelside

ein plass i sola

Tyding og bruk

særs gode ytre vilkår;
framståande plass;
Sjå: sol
Artikkelside

sol 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sól; samanheng med latin sol

Tyding og bruk

  1. lys- og energigjevande stjerne som jorda og dei andre planetane i solsystemet vårt krinsar om, og som er føresetnaden for alt liv på jorda
    Døme
    • jorda går i bane rundt sola
  2. i bunden form eintal: sola (1 slik ho blir opplevd frå jorda, med fast regelbunden gang over himmelkvelven
    Døme
    • sola står opp i aust og går ned i vest;
    • sola stod høgt på himmelen;
    • sola gjekk ned i havet;
    • vi såg ikkje sola i heile ferien
  3. sentral stjerne i eit solsystem, som planetar og andre himmellekamar krinsar om
    Døme
    • mylderet av soler i Mjølkevegen
  4. stråling frå sola (1;
    Døme
    • det er sol og varme;
    • ein vakker morgon med sol;
    • liggje rett ut i sola;
    • få sola i auga
  5. lysande punkt
    Døme
    • få seg ein smell så ein ser både sol og måne
  6. svært vakker eller god person;
    noko eller nokon som gjev lykke
    Døme
    • ho var ei sol;
    • du er sola mi

Faste uttrykk

  • blid som ei sol
    strålande blid
  • ein plass i sola
    særs gode ytre vilkår;
    framståande plass
  • etter regn kjem sol
    etter sorg kjem glede
  • forsvinne som dogg for sola
    bli sporlaust borte
  • ikkje la sola gå ned over vreiden sin
    vere snar å gløyme og tilgje
  • ikkje noko nytt under sola
    ikkje noko nytt;
    inga endring
  • med sola
    medsols
    • snu seg med sola
  • mot sola
  • når ein snakkar om sola, så skin ho
    sagt når ein nyss omtalt person eller ting dukkar opp
  • skifte sol og vind
    ta rettferdige omsyn til begge sider
  • ta sol
    sole seg i eit solarium (1)
Artikkelside

trut

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt þrútr

Tyding og bruk

spiss, framståande munn
Døme
  • kysse ein midt på truten;
  • tørke seg om truten

Faste uttrykk

Artikkelside

tone 3

tona

verb

Tyding og bruk

  1. om musikkinstrument, røyst, person, fugl o a: gje frå seg tonar, musikk;
    lyde med tonar, musikk, song
    Døme
    • fiolinen tonar utover;
    • den djupe bassen hans tona ut i rommet
  2. om song, musikk: lyde (2, ljome, klinge (2
    Døme
    • songen tonar ut
  3. gje (ein viss) tone (2, 7)
    Døme
    • tone håret mørkare;
    • tone ned biletet
    • òg i overført tyding:

Faste uttrykk

  • tone ned
    gjere mindre tydeleg eller framståande;
    dempe
    • tone ned dei negative sidene ved saka;
    • dei måtte tone ned ambisjonsnivået
Artikkelside

posisjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin av ponere ‘stille, setje’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • i ein vanskeleg posisjon;
    • få ein posisjon i samfunnet – få ei framståande stilling, svinge seg opp, stige i gradene
  2. stad (til sjøs eller i lufta) der eit fartøy er på eit visst tidspunkt, fastsett med peileinstrument
Artikkelside

hake 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt haka; samanheng med hake (2

Tyding og bruk

framståande del av andletet nedanfor munnen
Døme
  • ha kløft i haka;
  • glattraka hake

Faste uttrykk

  • få dun på haka
    • begynne å få skjeggvekst
    • begynne å bli vaksen
Artikkelside

ypparst

adjektiv

Opphav

superlativ av eldre dansk ypper

Tyding og bruk

mest framståande;
best, gjævast
Døme
  • dei ypparste tinga han har laga;
  • utøvarar av ypparste klasse
Artikkelside
Side 1 av 6