Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 19 oppslagsord

fotografere

fotografera

verb

Opphav

av fotografi (

Tyding og bruk

ta fotografi av

Døme

fotografere familien;
ho står og fotograferer

Artikkelside

ta, take

taka

verb

Opphav

norrønt taka

Tyding og bruk

gripe med hendene eller reiskap (og halde fast eller flytte);
fate
Døme
- ta tauet;
- ho tok hardt i guten;
- ta boka frå bordet;
- han tek fram koppane;
- du må ta veska opp frå golvet
fange;
få tak i
Døme
- ta laksen i garn;
- ho tok fisk på snøre;
- dei har teke tjuven;
- ta nokon til fange
eigne til seg;
skaffe, hente;
krevje;
stjele
Døme
- ta lærdom av noko;
- ta heim varer;
- ta pengar ut av banken;
- kvar skal ho ta pengar frå?
- sitatet er teke frå Snorre;
- dei tok inn mykje i inngangspengar;
- banken tok høg rente;
- ta 650 kroner for turen;
- ta lommeboka frå nokon
få makt over;
tvinge til seg;
erobre
Døme
- ta ei festning;
- ta noko med vald;
- generalane har teke makta i landet;
- dei tok over styret;
- ta roret;
- faen ta deg!
- han tok henne fleire gonger
banke opp;
straffe;
drepe;
slakte
Døme
- eg skal ta deg kraftig;
- den store ville ta den vesle;
- bjørnen tek lam;
- vi skal ta grisen i morgon
få til å forsvinne;
fjerne
Døme
- nabohuset tek sola;
- han tok luven frå konkurrentane;
- ta blindtarmen
føre inn i ein ny tilstand;
overmanne, gripe
Døme
- sinnet tok han;
- gråten tek henne
kome borti;
røre, nå
Døme
- ikkje ta på den nymåla veggen!
- ta seg på kneet;
- det gjer vondt å ta på såret;
- vatnet er for varmt å ta i;
- ho tok varsamt på handa hans;
- ho vil ikkje ikkje ta i ei bok;
- flyet tek bakken;
- dei tok land lengst mot nord;
- bordet tok i veggen
verke på ei overflate;
kjennast, merkast;
røyne
Døme
- høvelen tek dårleg;
- dei nye skoa tek over rista;
- vinden tok godt;
- det tek i knea;
- sjukdomen tok på han;
- arbeidet tek på kreftene
føre til eit visst resultat;
lage
Døme
- ta knekken på nokon
gjere ei oppgåve;
lage;
fotografere
Døme
- ta oppvasken;
- ta ei avskrift;
- ho tok eit bilete
ha evne til å greie;
meistre
Døme
- båten tek sjøen lett
vinne, oppnå
Døme
- ta gullmedalje;
- ta stikk
bruke
Døme
- ta noko som mønster;
- dei tok tida til hjelp;
- ta noko i bruk
velje mellom fleire alternativ;
plukke ut
Døme
- eg tek den grå dressen;
- han tok parti for dei svake;
- ta nokon som vitne;
- ta nokon i lære
få i seg mat, drikke, medisin eller liknande
Døme
- ta tran;
- ho tek seg ein matbit
måle (1, 1)
Døme
- ta temperaturen;
- skreddaren tok mål
ha ei viss utstrekning i tid eller rom
Døme
- det tok lang tid;
- møblar som tek stor plass
ha plass til;
romme
Døme
- spannet tek to liter;
- ferja kan ta 80 bilar
gå eller føre i ei viss lei, på ein viss måte eller med eit særskilt framkomstmiddel
Døme
- ta til venstre;
- ta heim;
- ta seg fram;
- han tok trappa i eitt byks;
- ho tek båten inn til bryggja;
- ta los om bord;
- ta toget;
- dei tok bussen til byen
reagere eller oppfatte på ein viss måte;
forstå, tolke
Døme
- han tok det bra;
- dei tok det med fatning;
- dei tek det tungt;
- ta noko på alvor;
- du tek feil;
- ta noko bokstavleg;
- ta nokon med det gode;
- ho tok forklaringa raskt;
- dei tok han for ein annan;
- kva tek du meg for?
brukt i uttrykk for å meine noko eller gjere noko for å endre ein tilstand, ei utvikling eller liknande;
setje i verk ei viss handling
Døme
- ta mot til seg;
- ta seg saman;
- ta til vitet;
- ta ordet;
- ta ei avgjerd;
- ta sjansen;
- ta til nåde;
- ta i eid;
- ta ansvaret for noko;
- ta skulda for noko;
- ta vågnaden med noko;
- ta hemn;
- ta avskil;
- ta eksamen;
- ta seg ein tur;
- ta seg til noko;
- ta til våpen
brukt i uttrykk for at noko endrar seg på ein viss måte;
utvikle
Døme
- ta form;
- ta koking;
- ta eld;
- treet har teke skade av tørken;
- ta ende
brukt i ein konstruksjon med ‘og’ og eit anna verb: gjere, utføre (det som det andre verbet nemner)
Døme
- ta og gå heim!
- ho tok og hoppa ned
i grammatikk: bli følgt av eit visst ledd;
krevje ei viss form av eit tilknytt ord
Døme
- eit verb som tek objekt;
- nokre verb tek dativ på tysk

Faste uttrykk

ta att
- nå att;
  innhente;
  ta igjen (1)
  dei tok meg att i bakken
- gjere motstand;
  hemne;
  ta igjen (2)
  han fekk eit slag i magen, men ville ikkje ta att
- rette opp, bøte på;
  kompensere;
  ta igjen (3)
  ta att det tapte
ta av
- fjerne (frå)
  ta av loket;
  ho tok av kåpa;
  lensmannen vart teken av saka
- gje ly, gje livd;
  live (4, 1)
  ta av for vinden
- spakne
  vinden tok av utover dagen
- gå ned i vekt
  han har teke av i det siste
- byrje å stige kraftig;
  nå store høgder
  salet av el-bilar har teke av
- leggje til side;
  halde av;
  reservere
  ta av ei vare til nokon
- lette frå bakken
  flyet tok av
- vike av frå ei retning
  dei har teke av frå hovudvegen
ta av seg
kle av seg
ta etter
herme etter;
etterlikne, kopiere
ta for seg
- snakke alvorleg med
  mora tok guten for seg
- forsyne seg godt
  han tek for seg av godsakene
- ha som emne;
  drøfte
  boka tek for seg historia til menneska
ta i
gjere ein ekstra innsats
ta igjen
- nå igjen;
  innhente;
  ta att (1)
  ho tok dei igjen i bakken
- gjere motstand;
  hemne
  han ville ikkje slåst, og tok aldri igjen
- rette opp, bøte på;
  kompensere;
  ta att (3)
  ta igjen for mange år med stillstand i næringa
ta imot
- fange opp;
  motta
  ho tek imot ballen;
  ta imot helsinga
- ynskje velkomen (og sleppe inn)
  ta imot gjestene
- finne seg i å få
  han tek imot mykje kjeft
ta med
- føre med seg;
  la få vere med
  ho tok med seg sekken;
  ta med barna til byen
- inkludere i ein heilskap;
  ta omsyn til;
  rekne med
  ho har teke med seg mange erfaringar
ta opp
- gje plass til (på skule)
  ta opp studentar
- skaffe seg ved å låne
  ta opp lån
- leggje fram (ei sak eller liknande);
  fremje
  ta opp saka til drøfting;
  ta opp problema
- gjere opptak av lyd eller bilete
ta over
- ta til eige eller i bruk noko som andre har ått eller brukt
  dei skal ta over butikken
- ta på seg ansvar, plikt eller liknande som ein annan har hatt
  ta over som finansminister
- kome i staden for
  asfalt tok over for grus på vegane
ta på
føre med seg slit og strev;
tære på;
røyne
det tek på å drive butikk aleine
ta på seg
- kle på seg
- vere villig til å ta ansvar for
  ta på seg ei oppgåve
ta seg
bli drektig
hoppa tok seg
ta seg av
- gjere, utføre
  ho tok seg av førebuingane
- ha omsorg for
  ta seg av gamle og sjuke
ta seg for
gripe etter noko å halde seg i;
finne feste
han måtte ta seg for med handa
ta seg fram
flytte seg framover
ta seg fram i ukjent lende
ta seg inn
- kome seg inn
  nokon hadde teke seg inn i bygget
- få igjen krefter;
  samle seg
  det tek tid å ta seg inn etter ei hard veke
ta seg opp
- bli betre;
  rette seg
- bli sterkare;
  auke
  vinden tek seg opp
ta seg til
(byrje å) gjere;
gå i gang
kva skal eg ta meg til?
ta seg ut
- drive seg til det ytste
- arte seg eller sjå ut (på ein viss måte);
  synast
  dette tek seg dårleg ut
ta til
byrje
det tok til å mørkne
ta ut
- hente ut (gode, verdi eller liknande)
  ta ut pengar;
  ho har teke ut ferie i juli
- velje ut (personar) til konkurranse eller liknande
  ta ut laget
- skaffe offentleg kunngjering om
  ta ut separasjon;
  ta ut tiltale

Artikkelside

skyte

skyta

verb

Opphav

norrønt skjóta, opphavleg ‘setje i rask rørsle’

Tyding og bruk

sende av stad kule, prosjektil eller pil med våpen
Døme
- skyte på blink;
- skyte med pil og boge;
- skyte med skarpt;
- ho skyt skot på skot;
- dei skaut varselskot
bruke skytevåpen for å drepe
Døme
- skyte elg;
- han tilstod før han skaut seg;
- dei vart skotne og drepne i kampar
- brukt som adjektiv:
  ein skoten fugl
minere (1), sprengje (1)
Døme
- skyte ut ei tomt;
- dei varslar før dei skyt;
- han har skote bort ein bergknaus
i lagspel: sende ball eller puck (i eller mot mål)
Døme
- ho får ballen og skyt mål;
- han har skote i tverrliggjaren
skuve, støyte (2)
Døme
- skyte slåa for døra;
- skyte ut båten
strekkje i vêret
Døme
- katten skyt rygg
sende ut
Døme
- auga skaut lyn;
- fjorden skyt armane sine inn i landet
strekkje seg
Døme
- eit nes skyt ut i vatnet
begynne å gjere stor fart;
haste av stad
Døme
- skyte fart;
- skyte forbi i stor fart;
- skyte fram som ei kule
kome fram;
vise seg
Døme
- ein tanke skaut opp i henne
setje skot;
spire
Døme
- treet skyt knoppar;
- eika skaut nye skot;
- åkeren har skote
fotografere, filme (1)
Døme
- skyte naturscener
brukt som adjektiv: svært sliten;
utkøyrd
Døme
- han kjende seg heilt skoten

Faste uttrykk

ikkje skyte på pianisten
ikkje kritisere nokon som berre utfører ordre
skyte fram
- skuve framover i tid
  dei har skote fram avgjerda til neste møte
- strekkje fram (kroppsdel)
  skyte fram brystet
- vekse fram;
  gro
  knoppar skyt fram
skyte frå hofta
- skyte raskt medan ein stør eit handvåpen mot hofta
  dei veit korleis ein skyt frå hofta utan å sikte
- kommentere utan å tenkje seg om
  valforskaren skaut frå hofta
skyte gullfuglen
få ei brå vinning;
gifte seg til rikdom;
leggje gullegget
skyte hjartet opp i livet
ta mot til seg
skyte i vêret
- rage høgt
  fjelltoppen skaut i vêret framfor oss
- vekse fort
  jenta har skote i vêret;
  prisane skyt i vêret
skyte inn
- om skytevåpen: stille inn eller prøve ut
  skyte inn ei børse
- innvie ved å avfyre skot
  dei skaut inn det nye året
- føye til, smette inn
  skyte inn ein merknad
- betale inn
  kommunen skyt inn fleire millionar
skyte ned
- skade eller drepe med skotvåpen
  han vart skoten ned
- skyte opp i lufta og treffe noko
  skyte ned eit fly
skyte over mål
bruke for sterke middel og derfor mislykkast;
overdrive
kritikken skaut over mål
skyte saman
samle saman;
spleise
dei skyt saman til reisepengar
skyte seg
ta livet av seg med skytevåpen
han skaut seg i hovudet med hagla
skyte seg inn under
dekkje seg bak
dei skyt seg inn under tidlegare inngåtte avtaler
skyte seg sjølv i foten
gjere ein feil som skader ein sjølv
skyte til
leggje til
dei skyt til midlar for at tenesta skal bli utført

Artikkelside

bilete, bilde

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt bilæti

Tyding og bruk

(teikna, måla, fotografert) attgjeving av noko eller nokon
Døme
- måle eit bilete;
- ha bilete på veggen;
- sjå på bilete
førestilling, idé (1)
Døme
- ha eit klart bilete av noko;
- ha bilete i hovudet
framstilling (1), skildring
Døme
- romanen gjev eit råkande bilete av tilhøva under krigen
likning, metafor, symbol (1)
Døme
- tale i bilete
aktuell situasjon (slik han ter seg)
Døme
- etter kommunevalet er biletet eit anna

Faste uttrykk

få eit bilete av
få inntrykk av eller oversikt over
vi må få eit bilete av situasjonen
gje eit bilete av
gje eit inntrykk av;
spegle av
målingane gjev eit bilete av meiningane i ulike landsdelar
kome inn i biletet
bli aktuell, måtte reknast med
andre reglar kan kome inn i biletet
ta bilete
fotografere
kan du ta eit bilete av meg?
vere inne i biletet
gjere seg gjeldande
dei har vore sterkt inne i biletet
vere ute av biletet
vere uaktuell
to av alternativa er ute av biletet

Artikkelside

snikfotografere

snikfotografera

verb

Opphav

av snik-

Tyding og bruk

fotografere i løynd

Artikkelside

ta bilete

Tyding og bruk

fotografere;

Sjå: bilete

Døme

kan du ta eit bilete av meg?

Artikkelside

kikertlinse, kikkertlinse

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

linse (3) på kikert

Døme

fotografere med kikertlinse

Artikkelside

blits

substantiv hankjønn

Opphav

av tysk Blitz ‘lyn’

Tyding og bruk

lyskjelde på kamera som gjev kraftig, kortvarig lys
Døme
- fotografere med blits
kraftig, kortvarig lys frå blits (1);
blitslys
brått, kraftig luftåtak, særleg om dei tyske åtaka på engelske byar 1940–41

Artikkelside

blitse

blitsa

verb

Opphav

av blits

Tyding og bruk

fotografere med blits (2)

Artikkelside

eksponeringstid

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tid der ein eksponerer noko
Døme
- få god eksponeringstid i tv
tid ein eksponerer eller blir eksponert for noko
Døme
- sannsynet for å bli smitta er mellom anna avhengig av eksponeringstid
tidsrom der lyset verkar på filmen når ein fotograferer
Døme
- fotografere med lang eksponeringstid

Artikkelside

Side 1 av 2

Resultat per side: