Avansert søk

13 treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

forbund

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk; samanheng med binde

Tyding og bruk

  1. avtale om samarbeid
    Døme
    • inngå eit forbund
  2. organisasjonar eller statar som har slutta forbund (1) med kvarandre

pakt

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin , av pacisci ‘gjere semje’

Tyding og bruk

(formell) bindande avtale mellom to eller fleire partar, med gjensidige rettar og plikter;
semje;
Døme
  • gjere ei pakt med nokon;
  • inngå ei pakt;
  • det fanst ei pakt mellom søskena

Faste uttrykk

  • i pakt med
    i samsvar med;
    i samklang med;
    på bølgjelengd med
    • leve i pakt med naturen;
    • justere regelverket i pakt med utviklinga

bunt

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk, same opphav som tysk Bund ‘knippe, forbund, forening’; samanheng med binde

Tyding og bruk

  1. noko einsarta som er samla tett og halde saman med band eller liknande;
    Døme
    • ein bunt med gulrot;
    • ta med seg ein boge og ein bunt pilar
  2. samling av einsarta smale, lange ting som opptrer parallelt
    Døme
    • ein bunt strålar;
    • ein bunt med nerveceller

Faste uttrykk

  • heile bunten
    alle saman;
    heile gjengen

særforbund

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

forbund for ein særskild idrett

union

substantiv hankjønn

Opphav

frå seinlatin; av latin unus ‘ein’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • unionen for internasjonal telekommunikasjon
  2. formalisert samband av fleire statar, med varierande grad av sjølvstyre for kvar stat
    Døme
    • unionen mellom Noreg og Sverige 1814–1905;
    • landa gjekk inn i union med kvarandre;
    • Den europeiske unionen
  3. i matematikk: mengd som inneheld elementa i to eller fleire mengder

føderalisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

politisk system som tek sikte på å organisere eit forbund av sjølvstendige statar

frihandelsforbund

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

forbund av land som har avtale om frihandel seg imellom;

forbundsvis

adjektiv

Tyding og bruk

kvart av fleire forbund (2) for seg
Døme
  • forbundsvise oppgjer
  • brukt som adverb
    • hovudoppgjeret blir gjennomført forbundsvis

fagforbund

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

landsdekkjande forbund (2) av fagforeiningar innanfor same faget eller yrket

forbundsfelle

substantiv hankjønn

Opphav

etter tysk Bundesgenosse; av felle (2

Tyding og bruk

person, gruppe eller stat som ein sluttar forbund med;