Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
216 treff

Nynorskordboka 216 oppslagsord

bygning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. (større) hus
    Døme
    • offentleg bygning;
    • bygningane på garden var i god stand
Artikkelside

brenne 1

brenna

verb

Opphav

norrønt brenna

Tyding og bruk

  1. vere i brann;
    stå i loge;
    Døme
    • låven brenn;
    • det brann hos grannen;
    • det vil ikkje brenne i omnen
  2. lyse som eld;
    skine sterkt
    Døme
    • himmelen brann i vest;
    • stjernene brenn på himmelen
  3. bli uttørka av for sterk varme;
    bli svidd
    Døme
    • graset brann og visna bort
  4. Døme
    • næringsemne som brenn i cellene
  5. vere eller kjennast heit
    Døme
    • føtene brann i skoa;
    • blodet brenn i årene
  6. Døme
    • halsen brann av tørste;
    • såret brann
  7. ha sterke kjensler for noko;
    vere intenst oppteken av noko;
    kjenne sterk trong eller lyst;
    Døme
    • brenne av lyst til å hjelpe;
    • brenne for ei sak;
    • ho brenn for miljøet;
    • han brenn etter å kome i gang

Faste uttrykk

  • brenne inne
    miste livet ved brann inne i ein bygning
    • heile buskapen brann inne
  • brenne inne med
    • ikkje få selt noko ein vil bli av med
      • brenne inne med varene
    • ikkje få seie noko ein vil ha fram
      • brenne inne med eit spørsmål
  • brenne ned
    • brenne til det er oppbrukt
      • lyset brann ned
    • bli heilt øydelagd i brann
      • huset brann ned til grunnen
  • brenne opp
    brenne til det ikkje er noko att
    • bålet har brunne opp;
    • huset brann opp
  • brenne ut
    • brenne til det ikkje er noko att
      • bålet har brunne ut;
      • bilen brann ut
    • om sjukdom: slutte å vere aktiv
      • gikta har brunne ut
Artikkelside

underbygnad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. oppbygd underlag under ein bygning;
    Døme
    • underbygnaden til vegen
  2. i overført tyding: grunnlag, fundament (2)
    Døme
    • underbygnaden for læra
Artikkelside

tinghus

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

bygning med rettssal
Døme
  • tinghuset ligg midt i byen
Artikkelside

sokkel

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom italiensk, frå latin; samanheng med sokk

Tyding og bruk

  1. fotstykke på ein statue eller ei søyle
  2. synleg del av grunnmuren på ein bygning
  3. fotstykke under visse møblar
    Døme
    • kommoden finst både med sokkel og med føter
  4. Døme
    • olje frå norsk sokkel
Artikkelside

tufte 2

tufta

verb

Tyding og bruk

  1. lage tuft (1, 2) til ein bygning;
    Døme
    • huset er tufta på berg;
    • no skal dei til å tufte
  2. ha som grunnlag eller opphav;
    Døme
    • partiet er tufta på liberale idear;
    • dette tuftar på ei mistolking
Artikkelside

telefonkiosk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

liten bygning eller avlukke til å telefonere i på offentleg stad
Artikkelside

søylegang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

gang (6) med søyler (1 på ei eller begge sider, til dømes som inngang til ein bygning eller mellom to bygningar;
Artikkelside

trebygning

substantiv hokjønn eller hankjønn

Tyding og bruk

bygning av tre
Døme
  • på garden står det mange små trebygningar
Artikkelside

mure 2

mura

verb

Opphav

norrønt múra; av mur

Tyding og bruk

setje opp ein mur eller ein bygning av murstein og med bindemiddel i fugene
Døme
  • mure eit hus;
  • mure igjen ei døropning;
  • mure opp eit kontorbygg

Faste uttrykk

  • mure seg inne
    isolere seg frå omverda
Artikkelside