Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
169 treff

Nynorskordboka 169 oppslagsord

alder

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt aldr; samanheng med ale (2

Tyding og bruk

  1. tid som noko(n) har vore til i
    Døme
    • spørje etter alderen;
    • vere stor etter, for alderen;
    • døy i ung alder;
    • oppnå høg alder
  2. viss del av levetida;
    Døme
    • i sin beste alder;
    • folk i alle aldrar;
    • ungdom i 15–16-årsalderen;
    • fysisk og mental alder
  3. høg alder, alderdom
    Døme
    • dra på alderen;
    • bere alderen godt;
    • ta til å merke alderen;
    • med alderen
  4. særleg i samansetningar: tidbolk, tidsalder

Faste uttrykk

  • den farlege alderen
    alder med stor handlefridom og lite røynsle;
    ungdomsåra
Artikkelside

alde 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt alda

Tyding og bruk

(stor hav)båre;
Artikkelside

alde 2

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt aldin n

Tyding og bruk

hagefrukt
Døme
  • eple og kirsebær er alde
Artikkelside

fruktbar

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. Døme
    • fruktbar jord;
    • fruktbare planteslag
  2. som har evne til å få avkom;
    som lett blir med foster;
    som økslar seg fort;
    Døme
    • ei fruktbar kvinne;
    • i fruktbar alder;
    • fruktbare dyreslag
  3. i overført tyding: produktiv (2), utbyterik, nyttig, gjevande (2), (føremåls)tenleg
    Døme
    • eit fruktbart samarbeid;
    • lite fruktbare framlegg
Artikkelside

fertil

adjektiv

Opphav

av latin ferre ‘bere’

Tyding og bruk

  1. som kan få avkom;
    som gjev moglegheit eller sannsyn for å få avkom;
    Døme
    • kvinner i fertil alder;
    • den mest fertile perioden av menstruasjonssyklusen
  2. om plante: som ber frø eller sporar
Artikkelside

befruktingsdyktig, befruktningsdyktig

adjektiv

Opphav

av befrukting

Tyding og bruk

som er i stand til å befrukte eller bli befrukta;
jamfør dyktig (2)
Døme
  • ei befruktingsdyktig sædcelle;
  • befruktingsdyktige kvinner og menn;
  • vere i befruktingsdyktig alder
Artikkelside

elde 4

elda

verb

Opphav

norrønt elda; samanheng med alder og elde (1

Tyding og bruk

gjere gammal;
få til å sjå gammal ut;
jamfør eldast
Døme
  • slitet elder ein
Artikkelside

elde 1

substantiv hokjønn

Opphav

av dansk ælde, jamfør norrønt elli, samanheng med elde (4; eldre og alder

Tyding og bruk

høg alder;
langt tilvære;
Døme
  • bli krokete av elde;
  • papiret er gult av elde
Artikkelside

særspråk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

variant av eit språk som blir brukt av personar med visse sams drag, til dømes alder, kjønn eller yrke;
til skilnad frå allmennspråk
Døme
  • det er særleg i ordtilfanget at eit særspråk merkjer seg ut
Artikkelside

foraldra

adjektiv

Opphav

jamfør alder

Tyding og bruk

ute av bruk;
Døme
  • ein foraldra tenkjemåte;
  • eit foraldra og upresist omgrep
Artikkelside