Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
87 treff

Bokmålsordboka 41 oppslagsord

stasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin statio, av stare ‘stå’

Betydning og bruk

  1. tilholdssted, område eller bygning der en virksomhet holder til;
    forkortet st.
  2. sted der en stanser under en reise;
    holdeplass for tog, t-bane eller lignende der passasjerer kan gå på eller av
    Eksempel
    • følge noen på stasjonen
  3. midlertidig stoppested, for eksempel under marsj, løp eller lignende
  4. virksomhet som sender radio- eller tv-programmer
Artikkelside

st.

forkorting

Betydning og bruk

forkorting for stasjon
Artikkelside

terminal 1

substantiv hankjønn

Opphav

fra engelsk, av latin terminus; jamfør termin

Betydning og bruk

  1. større stasjon (2) for transportmidler som frakter passasjerer eller gods
    Eksempel
    • bussen kjører til terminalen
  2. lite apparat som sender og mottar informasjon fra en sentral datamaskin;
    Eksempel
    • tastatur og dataskjerm utgjør til sammen en terminal
Artikkelside

seminstasjon

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

stasjon der en tapper sæd fra hanndyr for kunstig inseminasjon;
Artikkelside

ornitologisk

adjektiv

Betydning og bruk

som gjelder ornitologi;
som har med fugler å gjøre

Faste uttrykk

  • ornitologisk stasjon
    institusjon som har til formål å studere fuglelivet, særlig flyttingen om våren og høsten
Artikkelside

varslingsstasjon

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

stasjon som sender ut varsling
Eksempel
  • det sivile luftverns varslingsstasjon
Artikkelside

T-banestasjon

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

stasjon på tunnelbane
Artikkelside

tv-signal, TV-signal

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

signal (5) sendt fra en tv-stasjon
Artikkelside

stasjonssjef

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

sjef for en stasjon (1)
Artikkelside

stasjonsbetjent

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

om eldre forhold: betjent som arbeider på en stasjon (for eksempel jernbanestasjon)
Artikkelside

Nynorskordboka 46 oppslagsord

stasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin statio, av stare ‘stå’

Tyding og bruk

  1. tilhaldsstad, område eller bygning der ei verksemd held til;
    forkorta st.
  2. stad der ein stansar under ei reise;
    haldeplass for tog, t-bane eller liknande der passasjerar kan gå på eller av
    Døme
    • følgje nokon på stasjonen
  3. mellombels stoppestad, til dømes under marsj, løp eller liknande
  4. verksemd som sender radio- eller tv-program
Artikkelside

neste 2

adjektiv

Opphav

norrønt næstr, av nær (1; jamfør nest (2

Tyding og bruk

  1. nærmast følgjande;
    nærmaste i rekkja
    Døme
    • toget stoppar ikkje på neste stasjon;
    • eg ser fram til neste gong vi møtest;
    • vi gifter oss til neste år
  2. ikkje førstkomande, men den som kjem etter
    Døme
    • eg tek ferie neste fredag, men denne veka skal eg jobbe
Artikkelside

terminal 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk, av latin terminus; jamfør termin

Tyding og bruk

  1. større stasjon (2) for transportmiddel som fraktar passasjerar eller gods
    Døme
    • godset blir lest av på terminalen
  2. lite apparat som sender og mottek informasjon frå ein sentral datamaskin;
    Døme
    • datamaskinen har ein enkel terminal
Artikkelside

seminstasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stasjon der ein tappar sæd frå hanndyr til kunstig inseminasjon;
Artikkelside

ornitologisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld ornitologi;
som har med fuglar å gjere

Faste uttrykk

  • ornitologisk stasjon
    institusjon som har til føremål å granske fuglelivet, særleg flyttinga om våren og hausten
Artikkelside

av 2

preposisjon

Opphav

norrønt af

Tyding og bruk

  1. står til nemning for utgangspunktet for ei rørsle eller for det som noko blir skilt frå
    Døme
    • dette av hesten;
    • hogge greinene av treet;
    • ikkje kome av flekken;
    • gå ut av huset;
    • kome opp av vatnet;
    • kome ned av fjellet;
    • slite helsa av seg;
    • kome ut av kontroll
  2. står til nemning for opphav
    Døme
    • vere av same ætta;
    • abortlova av 1978;
    • ny av året;
    • lære av noko;
    • ha glede av noko;
    • få låne noko av nokon;
    • ein roman av ein debutant
  3. står til nemning for årsak til eller motiv for ei gjerning eller ein tilstand
    Døme
    • sjuk av sorg;
    • klok av skade;
    • skjemmast av noko;
    • gjere noko av fri vilje;
    • det lyser av dag;
    • melde avbod på grunn av sjukdom;
    • vere avhengig av nokon;
    • av samanhengen ser vi at …;
    • ha eit inntrykk av at …
  4. står til nemning for emne, slag, middel, reiskap eller måte
    Døme
    • ein ring av gull;
    • leve av fiske;
    • ta i av alle krefter;
    • vere av same meining;
    • i ein fart av 80 km i timen;
    • kan du ta eit bilete av meg?
  5. står til nemning for ein heilskap eller ei mengd
    Døme
    • kvar og ein av oss;
    • for mykje av det gode;
    • pengar har eg nok av;
    • resten av dagen
  6. med omsyn til;
    når det gjeld
    Døme
    • norsk av ætt og sinn;
    • liten av vekst
  7. brukt i uttrykk for samband mellom eigar og eigedom og for tilknytingssamband
    Døme
    • eigaren av ein gard;
    • kven er du dotter av?
    • sitje ved enden av bordet;
    • summen av to tal;
    • føremonen av å ha gode evner
  8. står til det logiske subjektet i setninga
    Døme
    • boka er skriven av ein kjend forfattar;
    • han var likt av alle
  9. står til ein karakteristikk
    Døme
    • ein mann av få ord;
    • ein formidlar av rang
  10. brukt i visse uttrykk som omtolking av opphavleg norrønt at (eller dansk ad)
    Døme
    • le av noko;
    • gå inn av døra
  11. brukt i uttrykk for mengd
    Døme
    • 97 av 100 gonger;
    • vere full av lovord
  12. står til noko eller nokon som det blir gjort noko med
    Døme
    • restaurering av kulturminne;
    • ho gjorde narr av han
  13. står til refleksivt pronomen som tillegg til adjektiv eller adverb for å skildre ein person
    Døme
    • vere redd av seg;
    • han var uroleg og ute av seg
  14. står til noko eller nokon som blir samanlikna med noko anna
    Døme
    • ein thriller av ein fotballkamp;
    • ein brande av ein kar
  15. brukt som adverb: bort, i veg, til sides, unna;
    jamfør av stad
    Døme
    • smyge seg av;
    • vegen bøyer av sørover;
    • ta av til venstre;
    • vere av etter ved og vatn;
    • vike av frå den rette linja;
    • skremme nokon av;
    • leggje av pengar;
    • kvar skal du av?
  16. brukt som adverb: om lausriving, fråskiljing, deling, etterlikning
    Døme
    • ta av loket;
    • gå av på neste stasjon;
    • ta av seg skoa;
    • slite av eit tau;
    • skilje seg av med noko;
    • venje ein av med noko;
    • setje av pengar til noko;
    • skrive av noko
  17. brukt som adverb: viser at noko blir avbrote eller tek slutt
    Døme
    • slå av varmen;
    • skru av lyset
  18. brukt som adverb: viser at noko minkar eller får eit resultat
    Døme
    • bløme av;
    • stilne av;
    • fyre av eit skot;
    • det blir det ikkje noko av

Faste uttrykk

  • av og til
  • av seg sjølv
    ved eiga kraft
    • dette vil gå av seg sjølv
  • frå … av
    i uttrykk for tid: frå (eit gjeve tidspunkt) og på uviss tid framover
    • frå morgonen av;
    • frå no av
Artikkelside

annan

determinativ demonstrativ

Opphav

norrønt annarr, akkusativ annan

Tyding og bruk

  1. ein til, enda ein, fleire av same slaget
    Døme
    • ein annan gong;
    • eg og ein annan syklist;
    • både kaffi og kaker og anna godt
  2. den eine av fleire
    Døme
    • den eine etter den andre;
    • frå ein stasjon til ein annan
  3. i same gruppe, men ikkje ein sjølv;
    Døme
    • ikkje vere som anna folk;
    • stå som ein annan tosk;
    • kjenne seg som eit anna menneske;
    • skade på både seg sjølv og andre
  4. ikkje den same;
    ulik
    Døme
    • ein annan kveld;
    • ei anna helg;
    • dei venta til ein annan dag;
    • på andre sida av vegen;
    • dette vart andre greier;
    • vente seg noko anna;
    • det er ei anna sak

Faste uttrykk

  • alt anna enn
    slett ikkje
    • oppgåvene var alt anna enn lette
  • anna enn
    så nær som
  • anna med di
    kor det no er; dessutan
  • av ei anna verd
    utanom det vanlege
    • ha ei stemmeprakt av ei anna verd
  • blant anna
    (òg i fleirtal) noko(n) frå ei større gruppe;
    mellom anna;
    forkorta bl.a.
    • blant anna kan skulen ha misforstått regelen;
    • her møtte fleire personar, blant andre ordføraren
  • ein eller annan
    noko eller nokon;
    ein viss;
    einkvan
    • på ein eller annan måte;
    • i sentrum av ein eller annan by;
    • der inne stod ein eller annan;
    • på eit eller anna vis
  • ein og annan
    nokre (få)
  • frå ende til annan
    frå byrjing til slutt;
    alt saman
    • det var tull frå ende til annan
  • frå tid til anna
    av og til
  • mellom anna
    forutan, ved sida av;
    blant anna;
    forkorta m.a.
  • og anna
    (òg i fleirtal) og noko eller nokon frå ei større gruppe;
    forkorta o.a.
  • ord for anna
    ordrett
Artikkelside

tv-signal, TV-signal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

signal (5) sendt frå ein tv-stasjon
Artikkelside

varslingsstasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stasjon som sender ut varsling
Døme
  • varslingsstasjon for oljesøl
Artikkelside

stasjonssjef

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

sjef for ein stasjon (1)
Artikkelside
Side 1 av 5