Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
93 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 93 oppslagsord

særskild

adjektiv

Opphav

eigenleg perfektum partisipp av skilje (2

Tyding og bruk

  1. skild frå andre, teken for seg sjølv;
    • gjere noko på ein særskild måte;
    • ha eit særskilt rom til kontor
  2. adverb:
    • styret drøfta saka særskilt
Artikkelside

namn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt nafn

Tyding og bruk

  1. ord som noko eller nokon blir kalla med, og som skil ut eit særskilt individ, eksemplar eller liknande frå ei større gruppe (til dømes person- og stadnamn), eller som knyter det nemnde til ei særskild klasse eller eit særskilt slag (til dømes plante- og stoffnamn)
    Døme
    • oppgje namn, adresse og fødselsdato;
    • ein gut med namnet Jacob;
    • familien har to namn i etternamnet sitt;
    • oppgje fullt namn;
    • namnet på gata har eg gløymt;
    • ekspedisjonen gjekk under namnet Apollo 11;
    • byen fekk namn etter grunnleggjaren;
    • hunden lyder namnet Fido;
    • alle klede skal merkjast med namn;
    • set rekninga på namnet til firmaet;
    • reservasjonen vart gjort i namnet til dottera mi
  2. namn (1) eller ord for karakteristikk som nokon eller noko får i tillegg til det eigenlege namnet;
    Døme
    • berre kjærasten brukte det namnet på han
  3. namn (1) i skriftleg form, digitalt eller handskrive, som uttrykk for godkjenning eller autorisasjon;
    Døme
    • setje namnet sitt under eit dokument;
    • namnet hans står på kontrakten, så da er han bindande
  4. Døme
    • forretninga har eit godt namn;
    • miste sitt gode namn og rykte

Faste uttrykk

  • kalle/nemne noko ved det rette namnet
    seie rett ut kva ein meiner
    • lat oss kalle fredsplanen ved det rette namnet: ein rein okkupasjon;
    • ho var ikkje redd for å nemne noko ved det rette namnet
  • få eit namn
    bli kjend, vidgjeten
    • artisten har fått eit stort namn i utlandet
  • gå under namnet/namn av
    bli kalla
    • det gamle huset gjekk under namnet Meieriet;
    • gitaristen går under namn av Strengen
  • i nokons/nokos namn
    • på vegner av nokon eller noko;
      med den myndigheita som er gjeven av nokon eller noko
      • i kongens namn befaler vi deg;
      • i rettferdas namn;
      • i Guds namn
    • brukt i forsterkande uttrykk
      • men i herrens namn, gjer som eg seier!
  • i namnet
    tilsynelatande;
    på papiret
    • i namnet er ho framleis tilsett
  • kjenne nokon/noko på namn
    vite namnet på nokon eller noko, utan å vite mykje om det nemnde
    • eg kjenner henne berre på namn;
    • vi kjenner byen på namn, men er usikre på kor han ligg i verda
  • meir i namnet enn i gagnet
    meir i ord enn i handling
    • vere leiar meir i namnet enn i gagnet
  • namnet skjemmer ingen
    det er ikkje namnet, men handlingane ein gjer, som fører skam med seg
Artikkelside

separatutstilling

substantiv hokjønn

Opphav

av separat

Tyding og bruk

utstilling av arbeid av ein særskild kunstnar
Artikkelside

radiobil

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. liten, elektrisk bil brukt på særskild bane på tivoli eller liknande
    Døme
    • tivoli med karusell og radiobilar
  2. om eldre forhold: bil med radiosendar og -mottakar
    Døme
    • politiet hadde fleire radiobilar
Artikkelside

proper

adjektiv

Opphav

av fransk propre ‘særmerkt, fin, elegant’; av latin proprius ‘særskild, spesiell’

Tyding og bruk

pen og pynteleg, ordentleg;
skikkeleg, grundig;
reinsleg
Døme
  • propert arbeid;
  • ein arbeidsam og proper mann
Artikkelside

progresjonssteg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

del av inntekt som det er fastsett ein særskild skatteprosent for
Artikkelside

prisoppgåve

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. oppgåve der beste svar eller løysing blir premiert med ein særskild pris (1, 2)
    Døme
    • ei prisoppgåve om fransk litteratur
  2. oversyn over prisar (1 (på varer eller tenester)
    Døme
    • ei spesifisert prisoppgåve over varene
Artikkelside

plattformnøytral

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje berre er knytt til éi særskild plattform (4)
Artikkelside

oslofrukost

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: særskild frukost som barn fekk på skulen for å sikre dei fullverdig mat
Artikkelside

outsider, utsidar

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk , av outside ‘utanfor’

Tyding og bruk

  1. person som står utanfor;
    person som ikkje høyrer med i ein særskild krins
    Døme
    • eg kjende meg som ein outsider i lokalmiljøet
  2. deltakar som ein ikkje reknar mellom dei fremste kandidatane til å vinne i ein konkurranse
    Døme
    • laget er ein outsider i kampen om EM-gullet
Artikkelside
Side 1 av 10