Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
27 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 27 oppslagsord

oske

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt aska

Tyding og bruk

  1. pulverliknande rest som blir att etter at eit organisk materiale er brent opp
    Døme
    • ta oska ut av omnen;
    • koke lut av oske
  2. fint steinpulver som blir slengt ut under vulkanutbrot
    Døme
    • vulkansk oske

Faste uttrykk

  • frå oska til elden
    frå ein vanskeleg situasjon til ein enda verre
  • kle seg i sekk og oske
    vise ytre teikn på sorg eller anger
  • leggje i oske
    brenne ned
  • reise seg frå oska
    bli bygd opp på nytt;
    reise seg opp att
    • laget har reist seg frå oska og vunne mange kampar denne sesongen
Artikkelside

sekk

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sekkr; gjennom latin frå semittisk

Tyding og bruk

  1. større pose, behaldar, ilåt av strie, jute, papir og liknande brukt til emballasje
    Døme
    • papirsekk;
    • søppelsekk;
    • ein sekk med poteter;
    • ta sekken på ryggen;
    • mørkt som i ein sekk – bekmørkt;
    • som sleppt or ein sekk – brått;
    • få både i pose og sekk – få rikeleg;
    • kjøpe katten i sekken – bli snytt;
    • kle seg i sekk og oske – sjå oske (1)
  2. varemengd som får rom i ein sekk (1)
    Døme
    • ein sekk mjøl
  3. poseliknande organ
    Døme
    • magesekk
  4. i botanikk: lite holrom
    Døme
    • kimsekk
  5. i bunden form eintal: den siste (i leik)
    Døme
    • bli, vere sekken
Artikkelside

grå 1

adjektiv

Opphav

norrønt grár; samanheng med gry (2

Tyding og bruk

  1. som har ein farge mellom kvit og svart
    Døme
    • eit grått hus;
    • grå som oske;
    • få grått hår
  2. gusten og sliten å sjå til
    Døme
    • vere grå i huda;
    • bli gammal og grå
  3. Døme
    • han vart tidleg grå
  4. Døme
    • grått vêr;
    • det er grått i dag
  5. lite spennande;
    fargelaus, trist, einsformig
    Døme
    • den grå kvardagen;
    • eit grått tilvære;
    • grått humør;
    • ikkje sjå dei eldre som ein grå masse
  6. som går utanom lova eller offisielle kanalar;
    Døme
    • låne pengar på den grå pengemarknaden;
    • svarte og grå pengestraumar;
    • grått arbeid

Faste uttrykk

  • avskil på grått papir
    plutseleg oppseiing
    • ho fekk avskil på grått papir
  • dei små grå
    hjernecellene, hjernen
    • bruke dei små grå;
    • ein aktivitet som skjerpar dei små grå
  • grå eminense
    person som held seg i bakgrunnen, men likevel har stor reell makt i kraft av å påverke mektige personar
    • ein grå eminense i amerikansk musikkliv
  • grå mus
    person med kjedeleg og anonym framtoning
    • ein spion skal helst vere ei grå mus utan fortid
  • grå stær
    augesjukdom der linsa i auget er uklar og ugjennomsiktig
  • i mørkeret er alle kattar grå
    i mørkeret er alle skilnader viska ut
  • setje grå hår i hovudet på nokon
    stadig valde ein annan uro og bry
Artikkelside

vulkanutbrot, vulkanutbrott

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det at glødande lava, gassar og oske frå det indre av jorda trengjer ut frå ein vulkan (1) med stor kraft
Døme
  • Vesuv har hatt mange vulkanutbrot
Artikkelside

tefrokronologi

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk tephra ‘oske’ og kronologi

Tyding og bruk

i geologi: metode for å avgjere alderen ved hjelp av vulkanske oskelag i torv og andre avleiringar
Artikkelside

leggje i oske

Tyding og bruk

brenne ned;
Sjå: oske
Artikkelside

reise seg frå oska

Tyding og bruk

bli bygd opp på nytt;
reise seg opp att;
Sjå: oske, reise
Døme
  • laget har reist seg frå oska og vunne mange kampar denne sesongen
Artikkelside

frå oska til elden

Tyding og bruk

frå ein vanskeleg situasjon til ein enda verre;
Sjå: oske
Artikkelside

kle seg i sekk og oske

Tyding og bruk

vise ytre teikn på sorg eller anger;
Sjå: oske, sekk
Artikkelside

falske 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fǫlski; samanheng med fal (2

Tyding og bruk

lett (kvit) oske som viser konturane av noko som har brunne
Artikkelside
Side 1 av 3