Avansert søk

45 treff

Bokmålsordboka 23 oppslagsord

nytid

substantiv hunkjønn eller hankjønn

Betydning og bruk

  1. i geologi: nyeste avsnitt i jordas utviklingshistorie som strekker seg fra 66 millioner år tilbake i tid til nå;
  2. i bestemt form: perioden etter middelalderen, fra omkring 1500 til vår tid;
    nyere eller moderne tid
    Eksempel
    • nytiden har gjort sitt inntog på bygdene

tefrokronologi

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk tephra ‘aske’ og kronologi

Betydning og bruk

i geologi: tidsbestemmelse ved hjelp av vulkanske askelag

horst

substantiv hankjønn

Opphav

fra tysk

Betydning og bruk

i geologi: del av jordskorpa som står igjen etter at terrenget omkring har sunket

postglasial

adjektiv

Opphav

av post-

Betydning og bruk

i geologi: som hører til eller gjelder en periode etter en istid
Eksempel
  • den postglasiale landhevningen

tektonikk

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør tektonisk

Betydning og bruk

i geologi: vitenskapen om jordskorpas bygningsstruktur

strandflate

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

  1. flate ved strand
  2. i geologi: brem av lavt, flatt land og øyer og skjær i samme nivå langs en kyst

strandlinje

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

  1. skjæringslinje mellom land og vann, strandbredd
    Eksempel
    • en hyttetomt med strandlinje er vanskelig å oppdrive
  2. i geologi: avsats i fjell som er utgravd av brenningen

karstlandskap

substantiv intetkjønn

Opphav

fra tysk , etter navnet på et fjellandskap i Slovenia, serbokroatisk Kras, italiensk Carso

Betydning og bruk

i geologi: landskap med kalkstein som berggrunn

konsolidering

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

av konsolidere

Betydning og bruk

  1. det å trygge eller styrke
    Eksempel
    • en konsolidering av demokratiet
  2. i geologi: omlaging av løs bergart til fast

avlagring

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

Nynorskordboka 22 oppslagsord

tefrokronologi

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk tephra ‘oske’ og kronologi

Tyding og bruk

i geologi: metode for å avgjere alderen ved hjelp av vulkanske oskelag i torv og andre avleiringar

plutonisme

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til guden for underverda i gresk mytologi, Pluton

Tyding og bruk

i geologi: teori som går ut på at djupbergartane er storkna (og krystallisert) magma

bergfag

substantiv inkjekjønn

Opphav

av berg

Tyding og bruk

samnemning på dei faga som ein bergingeniør får utdanning i (særleg gruvedrift, teknisk geologi og metallurgi)

horst

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

i geologi: del av jordskorpa som står att etter at terrenget omkring har sokke ned

naturhistorie

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. vitskap om og framstilling av historia til jorda innanfor zoologi, botanikk, paleontologi og geologi
  2. no sjeldan: samnemning for botanikk, zoologi og geologi

karstlandskap

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå tysk , etter namnet på eit fjellandskap i Slovenia, serbokroatisk Kras, italiensk Carso

Tyding og bruk

i geologi: audt landskap der berggrunnen mest er kalkstein

assimilasjon

substantiv hankjønn

Uttale

asimilasjoˊn

Opphav

frå latin; jamfør assimilere

Tyding og bruk

  1. tilpassing eller omdanning til noko som allereie eksisterer;
  2. politisk driven eller sjølvdriven prosess der ei minoritetsgruppe blir meir lik ein majoritet
    Døme
    • assimilasjon og fornorskning av samane
  3. som faguttrykk i mellom anna språkvitskap, geologi, fysiologi, psykologi og botanikk: det å assimilere
    Døme
    • assimilasjonen av karbondioksid

agglomerat

substantiv inkjekjønn

Uttale

aglomeraˊt

Opphav

frå latin; jamfør agglomerere

Tyding og bruk

i geologi: bergart som består av vulkanske blokkar bundne saman av finare materiale

ablasjon

substantiv hankjønn

Uttale

ablasjoˊn

Opphav

av latin ablatio ‘fjerning’

Tyding og bruk

  1. i geologi: fjerning av overflatemateriale ved smelting, fordamping og erosjon
  2. i medisin: avbryting av elektrisk leiingsveg i hjartet ved hjelp av elektrisk straum, radiobølgjer eller kjemiske stoff

avlagring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk