Artikkelside

Nynorskordboka

svart 2

adjektiv

Bøyningstabell for dette adjektivet
eintal			fleirtal
hankjønn / hokjønn	inkjekjønn	bunden form	fleirtal
svart	svart	svarte	svarte

Bøyningstabell for dette adjektivet (gradbøyning)
gradbøying
komparativ	superlativ ubunden form	superlativ bunden form
svartare	svartast	svartaste

Opphav

norrønt svartr

Tyding og bruk

med meir eller mindre kolmørk farge, frå ei overflate som kastar attende svært lite lys;
svært mørk
Døme
- svart som ein ramn;
- svarte sko;
- ein svart hest;
- svarte haustnetter;
- midt på svarte natta
- aud
  midt i svarte skogen
- fullpakka
  svart av folk
skiten, urein
Døme
- vere svart på fingrane;
- bli svart på kleda
berr, snau (2, snøydd
Døme
- sauene gnog (det) svart kring seg
- tom
  dra svarte garn;
  svart hav;
  det er berre svarte armoda – djup naud;
  henge i på svarte livet – drive på alt ein orkar
dyster, mislykka, mørk
Døme
- sjå svart på framtida;
- alt var svart og håplaust;
- brått vart alt svart for meg;
- ein svart dag for norsk skeisesport
- skamlaus, sjofel
  svart løgn
- brukt i eid om Satan:
  for svarte svingande

Faste uttrykk

jobbe svart
arbeide for svarte pengar
svart hol
rest etter stor stjerne med eit så sterkt gravitasjonsfelt rundt seg at det sluker lys
svarte hòl ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
svart humor
grotesk, pessimistisk humor
svart kaffi
kaffi utan fløyte
svart på kvitt
skriftleg stadfesting (på noko)
svarte pengar
skattepliktig inntekt som ein lèt vere å betale skatt for