kross
substantiv hankjønn
Opphav
norrønt kross, gjennom gammalengelsk eller gammalirsk; frå latin cruxTyding og bruk
- i Romarriket: vanærande straffereiskap, brukt til dødsstraff, laga av ein loddrett stolpe med laust tverrtre til å hengje brotsmenn på;
Døme
- Jesus hang på krossen
- symbol for Kristus og kristendomen;
Døme
- stride for krossen;
- finne fred ved krossen
- stor vanske, uløyseleg problem;
- som etterledd i ord som
- tankekross
Døme
- krossen i flagget;
- bere ein kross rundt halsen;
- setje kross på ei grav
- som etterledd i ord som
- andreaskross
- hakekross
- som etterledd i ord som
- storkross
- sentrum på ein liten stad;
Døme
- dei bur nede i krossen
Faste uttrykk
- i kross og kroki ulike leier, til ulike kantar
- ikkje leggje to pinnar i krossla vere å hjelpe til, ikkje lyfte ein finger
- kross på halsen!æresord!
- krype til krossen
- audmykje seg ved å krype til krusifikset og gjere bot;
angre seg - søkje hjelp som ein før har avvist
- leggje i krossplassere tvers over einannan;
krysse (1, 2)