Розширений пошук

Простий пошук

Словник нюношка 13 oppslagsord

verdsleg

прикметник

Походження

norrønt veraldligr; av verd (

Значення та вживання

som gjeld det jordiske og materielle
Приклад
- verdsleg makt;
- føre eit verdsleg liv
ikkje-kyrkjeleg;
profan
Приклад
- verdsleg kunst og kultur

Сторінка статті

heilag

прикметник

Походження

norrønt heilagr; samanheng med heil (

Значення та вживання

som er knytt eller vigd til eller står nær guddomen;
som er føremål for religiøs vørdnad eller dyrking;
opphøgd over alt verdsleg;
guddomleg (1)
Приклад
- heilage Gud;
- Den heilage ande;
- den heilage skrifta;
- heilage bøker;
- heilage kyr;
- Olav den heilage;
- den heilage Birgitta;
- stå på heilag grunn;
- få sjå det heilage landet
verdifull, dyrebar, umisseleg
Приклад
- eit heilagt minne
urikkeleg
Приклад
- det er mi heilage overtyding
- brukt som adverb
  love noko dyrt og heilagt
rettferdig
Приклад
- i heilag vreide

Фіксовані вирази

det aller heilagaste
- det inste rommet i Salomos tempel i Jerusalem, der paktas ark stod
- rom med det mest verdifulle;
  bestestova, kontoret til sjefen eller liknande
  bli med inn i det aller heilagaste
halde heilag
vie til gudsdyrking;
syne audmykt framfor
halde kviledagen heilag
heilag krig
krig som blir ført av religiøse grunnar
kalifen erklærte heilag krig mot dei vantru

Сторінка статті

timeleg

прикметник

Походження

norrønt tímaligr

Значення та вживання

som høyrer til jorda og den materielle verda;

jordisk, verdsleg;

til skilnad frå åndeleg

Приклад

timelege ting;
timeleg lykke

Сторінка статті

sekular-

префікс

Походження

av latin saeculum ‘sekel’

Значення та вживання

førsteledd som uttrykkjer at noko skjer kvart hundreår;
i ord som sekularfest
førsteledd i ord som uttrykkjer at noko står utanfor reglane i ein klosterorden;
verdsleg (2);
i ord som sekulargeistleg

Сторінка статті

sekulær

прикметник

Значення та вживання

som ikkje er åndeleg eller religiøs;
verdsleg (2), timeleg
Приклад
- ein sekulær stat
som gjeld eit hundreår;
som hender kvart hundreår

Сторінка статті

sekularisere

sekularisera

дієслово

Значення та вживання

gjere kyrkjeleg eigedom til verdsleg (2) eigedom
- brukt som adjektiv:
  sekularisert kyrkjegods
gjere verdsleg;
avkristne
Приклад
- dei ynskjer å sekularisere skulen
- brukt som adjektiv:
  eit sekularisert samfunn

Сторінка статті

åndeleg

прикметник

Походження

jamfør norrønt andaligr, andligr

Значення та вживання

som gjeld kjenslelivet;
sjeleleg;
til skilnad frå lekamleg (1), sanseleg (1)
Приклад
- han er eit dugande menneske både åndeleg og kroppsleg
som har med religion å gjere;
religiøs (1);
motsett verdsleg (2)
Приклад
- åndelege songar;
- samtale om åndelege ting
som gjeld bruk av intellekt og skaparevne
Приклад
- kunstnarisk eller anna åndeleg verksemd

Фіксовані вирази

åndeleg føde
noko som tener til inspirasjon

Сторінка статті

borgarleg

прикметник

Значення та вживання

som er tilhengjar av ein konservativ, liberal eller kristeleg ideologi;
ikkje-sosialistisk
Приклад
- dei borgarlege partia;
- borgarleg regjering
- brukt som adverb
  røyste borgarleg
som ikkje er kyrkjeleg eller religiøs;
verdsleg (2); motsett kyrkjeleg (1)
Приклад
- borgarleg vigsel
- som adverb
  dei gifte seg borgarleg
som gjeld, har med borgarklassa å gjere;
som er særmerkt for mellomklassa sine normer
som vedkjem eller er særmerkt for ein statsborgar;
sivil (2;
verdsleg (1)
Приклад
- borgarlege rettar
sivil (2, 1); motsett militær (2
Приклад
- den borgarlege straffelova
ikkje adeleg eller kongeleg
Приклад
- borgarleg ektefelle
- som adverb
  prinsessa gifte seg borgarleg