Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
18 treff

Nynorskordboka 18 oppslagsord

vedta, vedtake

vedtaka

verb

Tyding og bruk

  1. gjere eit vedtak, avgjere, fastsetje
    Døme
    • vedta eit framlegg med stort fleirtal;
    • vedta å utsetje å saka
  2. Døme
    • vedta eit førelegg

Faste uttrykk

  • opplese og vedteke
    ei vanleg oppfatning
    • ein opplesen og vedteken praksis
Artikkelside

opplesen og vedteken

Tyding og bruk

ei vanleg oppfatning;
Døme
  • ein opplesen og vedteken praksis
Artikkelside

lovgjevande, lovgivande

adjektiv

Tyding og bruk

som gjev lover;
Døme
  • lovgjevande forsamling

Faste uttrykk

  • lovgjevande makt
    rett eller makt til å vedta lover
    • Stortinget har den lovgjevande makta
Artikkelside

lov 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå dansk, av norrønt lǫg, fleirtal av lag, opphavleg ‘det som er fastsett’; jamfør leggje (6)

Tyding og bruk

  1. rettsregel som er vedteken av styresmaktene i samsvar med grunnlov og sedvanerett
    Døme
    • bryte lova;
    • vedta ei lov;
    • i lovs form;
    • lov om målbruk i offentleg teneste;
    • heling er forbode etter lova
  2. brukt som etterledd i samansetningar: ord for ein type rettsregel
  3. samling av rettsreglar som gjeld i eit land eller på eit saksområde
    Døme
    • gjeldande norsk lov;
    • alle er like for lova;
    • lov og rett;
    • lov og orden
  4. i bibelmål: (samling av) påbod frå Gud til menneska
    Døme
    • lova og profetane
  5. vedtekt(er) for eit lag eller ein samskipnad
  6. setning eller formel som uttrykkjer eit forhold som på visse vilkår er konstant
    Døme
    • økonomiske lover;
    • Parkinsons lov
  7. Døme
    • uskrivne lover for takt og tone
  8. brukt som adjektiv: lovleg, tillaten
    Døme
    • det er lov;
    • det er ikkje lov å gjere det og det

Faste uttrykk

  • lov og dom
    rettargang
    • bli fengsla utan lov og dom
  • lovas lange arm
    politiet, rettsvesenet
    • dei vart innhenta av lovas lange arm
Artikkelside

bestemme

bestemma

verb

Uttale

bestemˊme

Opphav

frå lågtysk opphavleg ‘gjere fast’

Tyding og bruk

  1. ta avgjerd om noko;
    Døme
    • her er det eg som bestemmer;
    • det er bestemt at slike varer er tollpliktige
  2. brukt som adjektiv: verke avgjerande på
    Døme
    • verke bestemmande på;
    • økonomien er bestemmande for politikken
  3. konstatere, slå fast
    Døme
    • bestemme ein skipsposisjon;
    • bestemme ei plante

Faste uttrykk

  • bestemme seg
    setje seg føre, avgjere
    • eg har bestemt meg for å reise i morgon;
    • dei bestemte seg for den gule sofaen
Artikkelside

unntakslov, unnatakslov

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

lov som gjeld under unntakstilstand
Døme
  • vedta unntakslover
Artikkelside

lovgjevande makt

Tyding og bruk

rett eller makt til å vedta lover;
Døme
  • Stortinget har den lovgjevande makta
Artikkelside

fråsegn

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt frásǫgn, samanheng med segn; jamfør seie

Tyding og bruk

  1. munnleg framstilling eller vitnemål;
    Døme
    • det finst fråsegner om denne hendinga;
    • fråsegna lever enno;
    • det går fråsegner om styrken hans
  2. Døme
    • gje nokon fråsegn om noko;
    • skaffe seg fråsegn om god helse;
    • skrive fråsegn for ei stilling;
    • fråsegna om menneskerettane;
    • vedta ei fråsegn mot utbygginga;
    • leggje fram ei fråsegn
Artikkelside

akklamasjon

substantiv hankjønn

Uttale

aklamasjoˊn

Opphav

av latin acclamatio ‘tilrop’, av acclamare ‘rope til’

Tyding og bruk

sterk hyllest, særleg med handklapp
Døme
  • vedta eit framlegg med akklamasjon;
  • styret vart valt med ståande akklamasjon
Artikkelside

avskyresolusjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

resolusjon (1) som uttrykkjer avsky (1
Døme
  • vedta ein avskyresolusjon mot flykapring
Artikkelside
Side 1 av 2