Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
41 результатів

Словник нюношка 41 oppslagsord

tradisjon

іменник чоловічий

Походження

frå latin

Значення та вживання

  1. det som særleg munnleg blir ført vidare frå generasjon til generasjon, til dømes folkeminne, segner og truer;
    jamfør folklore (1)
    Приклад
    • etter tradisjonen var haugen ei vikinggrav;
    • eit område med rike tradisjonar
  2. sed og skikk;
    hevdvunnen sedvane
    Приклад
    • for mange er det tradisjon å gå i kyrkja på dei store høgtidene;
    • julefeiringa er ein gammal tradisjon;
    • tradisjonen tru vekte russen lærarane om morgonen 17. mai;
    • somme rettsavgjerder må byggje på tradisjon
  3. overlevert kunnskap om eit fagområde;
    Приклад
    • dikttolkingane hennar skapte tradisjon
Сторінка статті

bere 3

bera

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt bera

Значення та вживання

  1. halde (noko) oppe (og føre det med seg)
    Приклад
    • bere noko i handa;
    • dei ber mjølsekker;
    • ho sleit og bar tungt;
    • bere eit barn til dåpen;
    • bere fram gåver;
    • kome berande på store famner med kvist
  2. føre, halde (særleg ein kroppsdel på ein viss måte)
    Приклад
    • bere hovudet høgt
  3. ha (klesplagg, våpen, merke og liknande) på seg;
    gå med, ha (merke, namn og liknande);
    vere prega av
    Приклад
    • bere sløyfe;
    • han ber kniv;
    • bere merke av noko;
    • dei bar merke etter torturen
  4. ha i hugen;
    hyse
    Приклад
    • bere vyrdnad for nokon;
    • du må ikkje bere hat til meg;
    • dei bar på store planar
  5. halde (seg) oppe (på plass, i stilling);
    tole trykket eller tyngda av noko;
    gå vel
    Приклад
    • isen bar ikkje;
    • dette kan aldri bere
  6. halde oppe, i verksemd
    Приклад
    • bøndene bar kulturen i bygdene;
    • bere oppe ein tradisjon
  7. ha liggjande på seg, lide under
    Приклад
    • bere skulda for noko
  8. tole, halde ut, greie
    Приклад
    • det skal god rygg til å bere gode dagar;
    • bere på ei sorg
  9. fø;
    Приклад
    • kua skal bere i haust
  10. stemne, gå, føre i ei viss lei
    Приклад
    • vegen ber oppetter;
    • eldhugen bar saka fram

Фіксовані вирази

  • bere laus/laust
    byrje
    • no ber det laus/laust med uvêr
  • bere barn under beltet
    vere gravid
  • bere bod om
    varsle (3)
    • bere bod om lysare tider
  • bere frukt
    òg i overført tyding: gje resultat
  • bere i seg
    innehalde
  • bere over med
    ha tolmod med (nokon)
  • bere på bygda
    fortelje vidare (særleg til uvedkomande)
  • bere seg
    • jamre, klage seg (for noko)
      • ho skreik og bar seg
    • svare, løne seg
      • forretninga ber seg godt
  • bere seg åt
    oppføre seg, te seg;
    fare åt
    • bere seg merkeleg åt
  • bere til
    hende, gå til
  • det får bere eller breste
    det får gå som det går
  • så vidt båten bar
    òg i overført tyding: så vidt noko gjekk
Сторінка статті

rotfeste 1

іменник середній

Походження

av feste (1

Значення та вживання

  1. feste i jorda for rot på plante
    Приклад
    • kveiten har djupt rotfeste
  2. i overført tyding: fast grunn, trygt grunnlag
    Приклад
    • ha rotfeste i nasjonal tradisjon
Сторінка статті

dato

іменник чоловічий

Походження

frå latin ‘(det) som er gjeve’, bøyingsform av datum

Значення та вживання

  1. (nummer for) viss dag (i månaden)
    Приклад
    • på same dato;
    • ein passande dato;
    • datoen i dag;
    • seie ein eksakt dato;
    • finne ein endeleg dato til arrangementet;
    • oppgje stad og dato
  2. tid for opphav (1)
    Приклад
    • problemet er ikkje av ny dato;
    • ein tradisjon av gammal dato

Фіксовані вирази

  • dags dato
    i dag
    • per dags dato;
    • til dags dato har det ikkje hendt;
    • avtalen gjeld frå dags dato
  • gå ut på dato
  • setje ein dato
    bestemme kva dag noko skal skje
    • setje ein dato for bryllaupet;
    • arrangøren har ikkje sett ein dato enno
Сторінка статті

sedvane

іменник чоловічий

Походження

norrønt siðvani

Значення та вживання

  1. etablert måte å gjere noko på;
    tradisjon, skikk og bruk
    Приклад
    • gammal sedvane
  2. tilvand handlemåte eller framferd;
    vane
    Приклад
    • etter sedvane;
    • mot sedvane kom ho ikkje
Сторінка статті

sed

іменник чоловічий

Походження

norrønt siðr

Значення та вживання

nedarva, etablert levemåte og samværsform i ei gruppe, eit samfunn eller liknande;
tradisjon, sedvane, skikk (2)
Приклад
  • gamle seder og skikkar;
  • lære seg gode seder
Сторінка статті

sennegras

іменник середній

Походження

av sine

Значення та вживання

  1. plante i storrfamilien med smale blad og strå med skarpe kantar;
    Carex vesicaria
  2. tørka storr som i samisk tradisjon blir lagt i kommagar og anna skotøy som isolasjon
Сторінка статті

sulamitt

іменник чоловічий

Походження

etter namnet Sulammit i eldre omsetjing av Høgsongen (6,13), i kristen tradisjon uttydd som ‘heile den kristne kyrkjelyden’

Фіксовані вирази

  • heile sulamitten
    alt i hop, heile hurven
Сторінка статті

pare

para

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

av tysk paaren; av par (1

Значення та вживання

  1. ordne parvis;
    stille eller setje saman to delar
    Приклад
    • pare sokkar
    • brukt som adjektiv:
      • nyrene er eit para organ
  2. la husdyr gjennomføre kjønnsakt;
    krysse dyr med kvarandre
    Приклад
    • pare purker med rånar
  3. i overført tyding: knyte saman
    Приклад
    • tradisjon para med eleganse

Фіксовані вирази

  • pare beina
    • bruke beina riktig, til dømes i ein fotballkamp
      • han para beina og fekk ballen i mål
    • gjere seg i stand til å ordne noko
      • ein må få til å pare beina slik at det vert kompetanse ut av det
  • pare seg
    gjennomføre kjønnsakt
    • sauene parar seg om hausten
Сторінка статті

minoritet

іменник чоловічий

Походження

gjennom tysk, frå mellomalderlatin minoritas; av latin minor ‘mindre’

Значення та вживання

  1. motsett majoritet
    Приклад
    • vere i minoritet
  2. gruppe som utgjer eit mindretal av folket i eit land
    Приклад
    • etniske minoritetar;
    • den kurdiske minoriteten i Tyrkia

Фіксовані вирази

  • nasjonal minoritet
    folkegruppe med lang historisk tilknyting til eit land som staten har forplikta seg til å stø i arbeidet med å ta vare på tradisjon, religion, kultur og språk
    • nasjonale minoritetar i Noreg er jødar, romanifolk/taterar, romar, kvener og skogfinnar
Сторінка статті