Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
12 результатів

Словник нюношка 12 oppslagsord

talje 1

іменник чоловічий або жіночий

Походження

gjennom nederlandsk, frå italiensk taglia; same opphav som talje (2

Значення та вживання

reiskap med tau, vaier eller kjetting som gjer det mogleg å heise eller flytte tung vekt utan å bruke stor kraft
Сторінка статті

talje 2

іменник чоловічий або жіночий

Походження

av fransk taille ‘snitt, skapnad’

Значення та вживання

om klede eller figur: liv (10), midje;
jamfør kvefsetalje
Сторінка статті

takkel

іменник середній

Походження

av lågtysk takel ‘(skips)utrusting’

Значення та вживання

  1. tauverk som er ein del av riggen på seglfartøy
  2. stor talje (2 (om bord i skip)

Фіксовані вирази

  • for takkel og tau
    utan segl
    • lense for takkel og tau
Сторінка статті

katt

іменник чоловічий

Походження

norrønt kǫttr; i tydinga ‘pisk’ av engelsk cat (o’ nine tails)

Значення та вживання

  1. lite husdyr og kjæledyr av kattefamilien;
    Приклад
    • katten freste mot hunden;
    • kattar og hundar er dei vanlegaste kjæledyra våre;
    • ho klappa katten på den mjuke pelsen;
    • katten vår liker seg best under omnen
  3. noko som liknar eller minner om ein katt (1)
  4. pisk (1, 1) med (som oftast) ni lange tynne lêrreimer, brukt som straffereiskap
    Приклад
    • katt var ein vanleg straffereiskap brukt til kakstryking
  5. stor talje (2 til å heise opp ankeret med;

Фіксовані вирази

  • få katten
    få avskil;
    få sparken
  • gje katten i
    ikkje bry seg om noko eller nokon;
    gje blaffen i
  • hengje bjølla på katten
    utsetje seg for ubehag ved å vere talsmann for ei sak andsyndes ein motpart
  • i mørkeret er alle kattar grå
    i mørkeret er alle skilnader viska ut
  • ikkje gjere ein katt fortred
    ikkje gjere nokon noko vondt;
    vere heilt ufarleg
  • kattens leik med musa
    oppgjer eller kamp der den eine parten er særs overlegen i styrke
    • fotballkampen vart kattens leik med musa, og laget vann stort
  • kjøpe katten i sekken
    ikkje vite kva ein får;
    bli lurt
  • leike katt og mus
    ikkje la seg fange
    • tjuvane leikte katt og mus med politiet
  • nihala katt
    pisk med ni lange tynne lêrreimer, brukt som straffereiskap
  • når katten er borte, dansar musene på bordet
    når leiaren ikkje held oppsyn, gjer dei underordna det dei vil
  • sleppe katten ut av sekken
    • røpe ei hemmelegheit
    • kome med ei sensasjonell opplysing
  • som hund og katt
    i stadig fiendskap
    • dei levde som hund og katt
  • som katten rundt den varme grauten
    som ikkje vågar å gje seg i kast med noko som ein er svært oppteken av;
    som ikkje vågar å kome inn på noko
Сторінка статті

hals

іменник чоловічий

Походження

norrønt hals

Значення та вживання

  1. kroppsdel mellom hovudet og resten av kroppen
    Приклад
    • strekkje hals for å sjå betre;
    • leggje armane om halsen på nokon;
    • kaste seg om halsen på nokon
  2. Приклад
    • ha trong hals;
    • fukte halsen;
    • få noko i halsen;
    • stå med gråten i halsen
  3. (del av) klesplagg som skal dekkje halsen
    Приклад
    • skjorta er litt vid i halsen;
    • genser med høg hals;
    • ta på seg ein hals før ein går ut i kulda
  4. smalnande del som minner om ein hals (1);
    smalt parti, til dømes om landskap
    Приклад
    • halsen på ein gitar
  5. smalnande del fram mot stamnen på ein båt; jamfør båthals
    Приклад
    • sitje framme i halsen
  6. (tau eller talje til å feste) fremste, nedste hjørnet på eit segl
    Приклад
    • liggje for babords halsar
  7. brukt nedsetjande som etterledd i samansetningar: uvyrden person

Фіксовані вирази

  • av full hals
    med så mykje stemme ein har;
    så høgt ein kan
    • syngje av full hals
  • få/ha opp i halsen
    vere lei av;
    ha fått nok av noko eller nokon
    • eg har fått dei langt opp i halsen;
    • ho har tomatar langt opp i halsen
  • gje hals
    • om hund: gøy
    • kaste opp
  • hals over hovud
    snøgt og utan førebuing;
    hovudstups
  • kross på halsen!
    æresord!
  • med krum hals
    med stor kraft og sterk vilje
    • vi gjekk laus på problemet med krum hals
  • over hals og hovud
    snøgt og utan førebuing;
    hovudstups
  • på sin hals
    med liv og sjel
    • dei er fotballfans på sin hals
  • setje latteren i halsen
    brått synast at noko ikkje er morosamt lenger
  • vri halsen om på
    gjere det av med nokon;
    drepe
    • viss du ikkje teier no, vrir eg halsen om på deg!
Сторінка статті

fall

іменник середній

Походження

norrønt fall; jamfør falle

Значення та вживання

  1. det å falle (1);
    rørsle nedover;
    det at noko er i rørsle nedetter
    Приклад
    • ho er skadd etter eit fall frå ein stige;
    • i fritt fall
  2. måte som noko heng eller ligg på;
    bølgjer eller krøllar
    Приклад
    • ha fint fall i håret;
    • naturleg fall
  3. det å bli styrta eller avsett;
    det å bli erobra;
    det å døy eller bli drepen
    Приклад
    • Napoleons fall;
    • dei fryktar regjeringa sitt fall
  4. det å synde;
    jamfør syndefall
    Приклад
    • fall og oppreising
  5. slakta eller felt dyr
  6. høgdeskilnad nedetter;
    Приклад
    • elva har eit fall på fem meter;
    • eit fall på 1 : 20
  7. Приклад
    • fall på børsane
  8. tau eller talje til å heise og fire segl, bom og liknande med
  9. grunne som det bryt hardt på
    Приклад
    • fluer og fall
  10. Приклад
    • kornet er lite til falls
  11. Приклад
    • vi rekk vel bussen; i motsett fall må vi gå;
    • taper vi, er det i så fall synd;
    • laget får i beste fall sølv, i verste fall sjetteplass

Фіксовані вирази

  • knall og fall
    dundrande nederlag;
    fiasko
    • det enda i knall og fall
  • stå for fall
    måtte falle;
    måtte slutte
Сторінка статті

bras 1

іменник чоловічий

Походження

gjennom nederlandsk; frå fransk ‘arm’

Значення та вживання

tau eller talje på seilskip, brukt til å stille rærne (2 etter vinden

Фіксовані вирази

  • klare brasane
    ordne opp i vanskane
Сторінка статті

trinse 1

іменник жіночий

Походження

samanheng med trinn (2

Значення та вживання

  1. lite hjul, til dømes under maskin eller møbel
    Приклад
    • vogna går på trinser
  2. skive eller hjul med fure til tau;
    Приклад
    • trinsene i ei talje
  3. ring nedst på ein skistav
  4. bakereiskap med riflete hjul til å dele opp kjevla deig eller til å lage mønster i deigen med
Сторінка статті

gitau

іменник середній

Вимова

giˊtau

Походження

frå lågtysk; eller nederlandsk

Значення та вживання

tau eller talje til å hale skautet på råsegl opp under råa med;
tau til å hale (gaffel)segl inn til masta med
Сторінка статті

gein

іменник жіночий

Походження

frå nederlandsk gijn ‘talje’; eller samanheng med gine

Значення та вживання

  1. tau mellom nota og landtauet;
    del av nota som ligg nærmast desse taua
Сторінка статті