Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
16 результатів

Словник нюношка 16 oppslagsord

subjunksjon

іменник чоловічий

Значення та вживання

ubøyeleg bindeord som står først i ei leddsetning eller ein infinitivkonstruksjon (før kalla underordnande konjunksjon)
Приклад
  • orda ‘å’, ‘at’ og ‘som’ er subjunksjonar
Сторінка статті

utan

прийменник

Походження

norrønt útan; av ut

Значення та вживання

  1. inn frå, innover frå
    Приклад
    • utan havet, tunet;
    • utan med stranda – innover stranda
  2. på utsida av
    Приклад
    • utan døra
    • særleg som adverb:
      • både innan og utan
  3. ikkje (utstyrt) med, fri for, skild frå
    Приклад
    • gå utan hatt;
    • utan mat og pengar;
    • greie seg godt utan (briller, følgje);
    • dei reiste utan han;
    • slå seg utan å gråte;
    • han slo seg utan at han gret;
    • det gjekk, men ikkje utan slit
  4. bortsett frå, utanom
    Приклад
    • alle var der utan (m)eg;
    • ho bad alle utan meg;
    • eg reiser ikkje utan at du blir med
  5. som subjunksjon: utan at, ikkje slik at
    Приклад
    • han var her utan eg visste det
  6. som subjunksjon: utan at, dersom ikkje
    Приклад
    • eg reiser ikkje utan du blir med

Фіксовані вирази

  • utan tvil
    tvillaust
  • utan vidare
    beinfram, rett og slett, som ein sjølvsagd ting
Сторінка статті

jo 2

прислівник

Походження

frå lågtysk

Значення та вживання

brukt trykklett: da (vel), no, nok, må vite, som kjent;
jamfør dess (3
Приклад
  • dette er jo lett;
  • klart han veit det, han er jo fagmann

Фіксовані вирази

  • jo før, jo heller
    så snart som mogleg
  • jo … dess …
    • brukt ved samanstilling av to komparativar
      • jo før, dess betre
    • brukt som subjunksjon ved samanstilling av to komparativar
      • jo fleire som har jobb utanfor eigen kommune, dess fleire nyttar bil
  • jo … desto …
    brukt ved samanstilling av to komparativar
    • jo meir, desto betre;
    • jo meir eg lærer, desto meir ynskjer eg å lære
  • jo … jo …
    • brukt ved samanstilling av to komparativar
      • jo fleire, jo betre
    • brukt som subjunksjon ved samanstilling av to kompartivar
      • jo meir ein veit, jo meir er det ein innser at ein ikkje veit
Сторінка статті

dess 3, di

прислівник

Походження

av dess (2

Значення та вживання

  1. jamfør jo (2
    Приклад
    • ho sa lite, men tenkte dess meir

Фіксовані вирази

  • dess … dess …
    • brukt ved samanstilling av to komparativar
      • dess galnare, dess betre
    • brukt som subjunksjon ved samanstilling av to komparativar
      • dess lenger dei gjekk, dess varmare vart det
  • jo … dess …
    • brukt ved samanstilling av to komparativar
      • jo før, dess betre
    • brukt som subjunksjon ved samanstilling av to komparativar
      • jo fleire som har jobb utanfor eigen kommune, dess fleire nyttar bil
Сторінка статті

best 2

прикметник

Походження

norrønt beztr; superlativ av bra og god

Значення та вживання

  1. som dugar til mest, med størst dugleik;
    Приклад
    • vere best i verda;
    • beste spelaren på bana;
    • den beste idrettsutøvaren
    • brukt som substantiv:
      • gjere sitt beste;
      • prestere på sitt beste
  2. mest tenleg, som gjev mest nytte;
    Приклад
    • den beste løysinga;
    • det er best ikkje å nemne det;
    • det blir best for alle;
    • kjolen har sett sine beste dagar
    • brukt som substantiv:
      • til beste for alle;
      • tenkje berre på sitt eige beste
  3. som ein rangerer høgast, som tiltaler sansane mest;
    mest behageleg eller gledeleg
    Приклад
    • beste frukta er pærer;
    • aust eller vest, heime er best;
    • beste handelen eg har gjort;
    • min beste ven
    • brukt som substantiv:
      • det beste eg har sett;
      • prestere som de beste
  4. i størst mon;
    Приклад
    • eg har best tid om kvelden;
    • det er best plass hos deg
  5. mest moralsk høgtståande;
    Приклад
    • det beste mennesket eg kjenner;
    • gjere det som er best
  6. mest velgrunna eller gyldig
    Приклад
    • beste odelsrett har eldste barnet;
    • beste prioritet
  7. gjævast, rikast
    Приклад
    • beste folka i bygda
  8. brukt som adverb: lettast, med minst vanske;
    tydelegast
    Приклад
    • av dette ser vi best kva som må gjerast
  9. brukt som adverb: grundigast, forsvarlegast;
    kraftigast, mest intenst
    Приклад
    • ein er best hjelpt når ein er sjølvhjelpt;
    • springe som best ein kan;
    • ho trivst best heime
    • brukt som subjunksjon:
      • best det var, gjekk ho

Фіксовані вирази

  • best før
    om matvarer: av best kvalitet før
    • mjølka er best før 18.03.19
  • det beste ein veit
    det ein rangerer høgast (innanfor eit slag)
    • pizza er det beste eg veit;
    • dansing er det beste han veit
  • det kan hende den beste
    ofte brukt for å gje trøyst:
    • eit mistak som kan hende den beste;
    • utur kan skje sjølv den beste
  • etter beste evne
    så godt ein klarar
    • prøve etter beste evne;
    • eg har etter beste evne prøvd å forstå
  • i beste fall
    om alt går etter planen;
    med best tenkjelege utfall
    • forskinga kan i beste fall gje oss svar på eit viktig spørsmål;
    • eit tiltak som i beste fall ikkje vil ha nokon effekt
  • i sin beste alder
    i den alderen ein gjer mest eller best arbeid
    • vere nyutdanna og i sin beste alder
  • i sine beste år
    i den alderen då arbeidsevna er på topp
    • ein gardbrukar i sine beste år
  • på sitt beste
    i si mest framgangsrike utgåve;
    på høgdepunktet, i toppform
    • Beatles på sitt beste;
    • bading er ein del av sommaren på sitt beste
  • som best ein kan
    så godt ein greier eller det lèt seg gjere
Сторінка статті

årsakssetning

іменник жіночий

Значення та вживання

i språkvitskap: leddsetning som blir innleidd av subjunksjon (oftast fordi), og som uttrykkjer årsaka til at verbalhandlinga i oversetninga skjer
Сторінка статті

jo … jo …

Значення та вживання

Sjå: jo
  1. brukt ved samanstilling av to komparativar
    Приклад
    • jo fleire, jo betre
  2. brukt som subjunksjon ved samanstilling av to kompartivar
    Приклад
    • jo meir ein veit, jo meir er det ein innser at ein ikkje veit
Сторінка статті

jo … dess …

Значення та вживання

Sjå: dess, jo
  1. brukt ved samanstilling av to komparativar
    Приклад
    • jo før, dess betre
  2. brukt som subjunksjon ved samanstilling av to komparativar
    Приклад
    • jo fleire som har jobb utanfor eigen kommune, dess fleire nyttar bil
Сторінка статті

dess … dess …

Значення та вживання

Sjå: dess
  1. brukt ved samanstilling av to komparativar
    Приклад
    • dess galnare, dess betre
  2. brukt som subjunksjon ved samanstilling av to komparativar
    Приклад
    • dess lenger dei gjekk, dess varmare vart det
Сторінка статті

at

підрядний сполучник

Походження

norrønt at, truleg av þat ‘det’

Значення та вживання

  1. innleier ei leddsetning som gjev ei indirekte framstilling, som svarer til ei forteljande hovudsetning
    Приклад
    • han sa at det regna;
    • ho klagar over at prisane er så høge;
    • presidenten sa at alle måtte gjere sitt for landet;
    • mange meiner at levestandarden er høg nok
  2. innleier ei skildring eller forklaring av ordet eller frasen som står rett før
    Приклад
    • det at han alltid kjem for seint, er veldig irriterande;
    • det faktum at feila ikkje vart avdekka, er eit problem;
    • politikken er basert på at oljeprisen skulle auke
  3. innleier ei leddsetning der det er formelt subjekt i oversetninga
    Приклад
    • det er trist at ho ikkje kan kome i helga;
    • det viste seg at dromedaren allereie hadde rømt frå dyreparken
  4. innleier ei samanlikningssetning etter enn (1 eller som (2
    Приклад
    • det er betre at folk syklar, enn at dei køyrer bil;
    • eg veit ikkje meir om henne enn at ho liker å springe;
    • vi kan ikkje late som at fotball ikkje er styrt av profitt
  5. innleier ei leddsetning som uttrykkjer følgje;
    Приклад
    • det gjekk så fort at det kila i magen;
    • han vart så glad at han dansa;
    • dei vart så forseinka at dei ikkje rakk flyet
  6. innleier ei leddsetning som uttrykkjer følgje, måte, føremål eller årsak, ofte saman med ein annan subjunksjon eller preposisjon;
    Приклад
    • eg er glad at vi har felles interesser;
    • konserten gjekk så bra at dei skal spele fleire
  7. brukt i utrop
    Приклад
    • at du vågar!
    • at du kunne vere så dum!
    • dei er så fine, at!
Сторінка статті