Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
49 результатів

Словник нюношка 49 oppslagsord

styring

іменник жіночий

Значення та вживання

  1. det å styre
    Приклад
    • stå for styringa (av ein samskipnad, ein stat)
    • herredøme, kontroll
      • miste styringa på bilen;
      • regjeringa må få styring på prisutviklinga
  2. Приклад
    • styringa på bilen var i ustand
  3. i grammatikk: substantiv(isk ledd) styrt av ein preposisjon
Сторінка статті

halv 1

прикметник

Походження

norrønt halfr

Значення та вживання

  1. som utgjer den eine av to (meir eller mindre like store) delar
    Приклад
    • dei delte og fekk eit halvt eple kvar;
    • ein halv liter;
    • to og ein halv
    • brukt som substantiv
      • ikkje det halve;
      • det halve hadde vore meir enn nok;
      • ein halv må vere lov
  2. om mengde, fart eller anna måleining, som er fylt eller blir brukt ca. halvparten av maksimal kapasitet;
    halvfull, halvfylt
    Приклад
    • ei halv flaske;
    • ta ein halv øl;
    • båten gjekk med halv fart
  3. om klokkeslett: 30 minutt før heil time
    Приклад
    • klokka er halv ni, altså 08.30 eller 20.30
  4. som utgjer opp til halvdelen av noko;
    delvis (2), nesten
    Приклад
    • oppleve det som ein halv fridag;
    • ein halv siger
  5. brukt som adverb: delvis, nesten, i ein viss mon
    Приклад
    • han sa det halvt i spøk;
    • dei sat halvt smilande;
    • ho stirra halvt forbi han
  6. om gjerning, karakter, lovnad, sanning, svar og liknande: ikkje heil, ufullkomen, ufullstendig
    Приклад
    • ein halv lovnad;
    • eit halvt svar;
    • ta halve standpunkt

Фіксовані вирази

  • ei halv ei
    ei halvflaske brennevin
    • ha ei halv ei på innerlomma
  • ein halv gong
    femti prosent (meir);
    ofte brukt i samanlikningar om mengde, storleik eller liknande
    • utgiftene vart ein halv gong større;
    • dreie mutteren ein halv gong til;
    • den norske kystlinja går to og ein halv gong rundt jorda
  • flagge på halv stong
    la flagg henge om lag halvvegss ned på flaggstong for å vise sorg ved dødsfall og gravferd
  • halvt om halvt
    (etter tysk halb und halb) bortimot, så å seie
    • vere halvt om halvt trulova
  • med eit halvt auge
    med ein gong, med å sjå berre lausleg
    • at den er øydelagd, kan eg sjå med eit halvt auge
  • med eit halvt øyre
    utan å høyre godt etter
    • læraren lytta med eit halvt øyre
  • på halv tolv
    ikkje heilt rett, skeivt, tilfeldig, utan styring;
    på skeive
    • med hatten på halv tolv;
    • det har gått litt på halv tolv i det siste
Сторінка статті

sjølvstyring

іменник жіночий

Значення та вживання

  1. det å styre seg sjølv
    Приклад
    • lokalsamfunnet har mindre sjølvstyring enn tidlegare
  2. automatisk styring
    Приклад
    • fartøyet har sjølvstyring
Сторінка статті

sjølvstyrt

прикметник

Значення та вживання

  1. som rår over seg sjølv
    Приклад
    • ein sjølvstyrt stat
  2. som har automatisk styring
    Приклад
    • skipet er sjølvstyrt
Сторінка статті

senkekjøl

іменник чоловічий

Значення та вживання

plate som ein kan senke ned under botnen på ein seglbåt for å få betre styring
Сторінка статті

tygel

іменник чоловічий

Походження

norrønt tygill ‘band, reim, snøre’; samanheng med tøye (2

Значення та вживання

  1. reim på kvar side i eit beisel (1), til å styre med når ein rir
  2. brukt i uttrykk for å ha, ta eller gje frå seg styring, makt eller kontroll
    Приклад
    • foreldra måtte sleppe tyglane

Фіксовані вирази

  • frie tyglar
    uavgrensa handlefridom
    • den nye kokken fekk heil frie tyglar
  • stramme tyglar
    liten handlefridom;
    streng disiplin
    • køyre nokon med stramme tyglar
Сторінка статті

tolv

детермінатив квантифікатор

Походження

norrønt tolf

Значення та вживання

grunntalet 12
Приклад
  • få tolv rette (i tipping)

Фіксовані вирази

  • gå på halv tolv
    vere tilfeldig, mangle styring, gå på skeive
  • klokka er fem på tolv
    tida er snart ute, katastrofen kjem snart
Сторінка статті

taum

іменник чоловічий

Походження

norrønt taumr

Значення та вживання

  1. band eller snor som ein styrer eit trekkdyr med
    Приклад
    • han fann fram taumane til hesten
  2. i overført tyding: kontroll, styring
    Приклад
    • kommunen bør ta over taumane;
    • han har overlate taumane til etterkomarane

Фіксовані вирази

  • få taum/taumane
    få råderom
  • gje frie taumar
    la (nokon) få handlefridom
  • gje taum
    gje råderett
  • halde i taumane
    ha makta;
    styre, bestemme
  • halde i taume
  • stramme taumane
    gje mindre spelerom
Сторінка статті

sleive

sleiva

дієслово

Походження

kanskje samanheng med sleip (2

Значення та вживання

  1. slengje med føtene;
    gå keiveleg og ustøtt
    Приклад
    • ho gjekk og sleiva i altfor store sko;
    • sleive i veg
  2. arbeide, tale uvørde;
    Приклад
    • sleive i veg

Фіксовані вирази

  • sleive bort i/borti noko
    tilfeldig kome borti noko
    • han mista styringa og sleiva bort i ein annan bil;
    • spelaren sleivar borti ballen
  • sleive og gå
    drive på utan styring;
    gå sin skeive gang
Сторінка статті

påhalden

прикметник

Значення та вживання

  1. Приклад
    • han var påhalden i arbeidet
  2. gjerrig, knipen, atterhalden
    Приклад
    • fondet er påhalde med lån og tilskot

Фіксовані вирази

  • med påhalden penn
    • med handa på pennen medan ein annan skriv under for ein;
      forkorta m.p.p.
    • under styring frå andre
      • historieskriving med påhalden penn
Сторінка статті
Сторінка 1 з 5