Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
99 treff

Nynorskordboka 99 oppslagsord

praktisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk, frå latin practicus; jamfør praksis

Tyding og bruk

  1. som gjeld handling, gjerning, praksis (1), motsett teoretisk
    Døme
    • praktisk røynsle;
    • i det praktiske livet;
    • praktisk rekning
  2. lettvinn, hendig, effektiv, med røyndomssans
    Døme
    • praktiske klede;
    • det er mest praktisk å ta buss

Faste uttrykk

  • praktisk talt
    så å seie, så godt som
Artikkelside

veslebror

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. yngre eller yngste bror;
  2. i overført tyding: part som er mindre eller underlegen samanlikna med ein annan part
    Døme
    • den romslege bilmodellen har fått ein mindre og meir praktisk lillebror
Artikkelside

seminar

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin ‘planteskule’, av semen ‘frø’, opphavleg ‘stad der ein legg ned (kunnskaps)frø’

Tyding og bruk

  1. undervisningsform med vekt på praktiske øvingar og diskusjon
    Døme
    • halde seminar over grammatiske emne;
    • undervisninga på faget er ei blanding av førelesingar, seminar og gruppearbeid
  2. møte med faglege innlegg og diskusjonar
    Døme
    • reise på seminar med jobben
  3. presteskule i den romersk-katolske kyrkja
  4. avdeling for praktiske øvingar ved universitet og høgskular
    Døme
    • praktisk-pedagogisk seminar;
    • praktisk-teologisk seminar
  5. eldre nemning for skule som utdannar lærarar
Artikkelside

leksikografi

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -grafi (1

Tyding og bruk

  1. forsking på kva eigenskapar og føremål ordbøker har, og på korleis dei blir brukte
  2. praktisk utarbeiding av ordbøker og leksikon
Artikkelside

anvende

anvenda

verb

Opphav

gjennom bokmål; frå tysk an ‘til’ og wenden ‘vende (til eit visst føremål)'

Tyding og bruk

Døme
  • anvende tida si godt;
  • ein teknikk han sjeldan anvende
  • brukt som adjektiv
    • anvende og praktiske verkemiddel;
    • vel anvende pengar

Faste uttrykk

Artikkelside

vit, vett 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt vit; av vite

Tyding og bruk

  1. (praktisk) forstand eller skjøn;
    Døme
    • få vit;
    • bruke vitet;
    • ta til vitet;
    • ha godt vit;
    • snakke som ein har vit til;
    • skremme vitet av nokon;
    • det leita på vitet
  2. fullt medvit;
    til skilnad frå uvit

Faste uttrykk

  • frå vitet
    utan evne til å tenkje eller handle rasjonelt
    • støyen kunne få kven som helst til å gå frå vitet
  • miste vitet
    bli galen;
    gå frå forstanden;
    gå frå vitet
    • ugjerninga plaga han så han var ved å miste vitet
  • ta til vitet
    tenkje seg om;
    bli meir fornuftig
Artikkelside

teknisk

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, tysk, frå latin; jamfør teknikk

Tyding og bruk

  1. som gjeld teknikk (2), som gjeld fagleg utføring eller framgangsmåte;
    som gjeld praktisk gjennomføring og liknande
    Døme
    • teknisk sett var det bra;
    • ein teknisk fotballspelar – med god teknikk;
    • teknisk feil;
    • det er teknisk uråd å få det til
  2. som gjeld teknikk (1)
    Døme
    • elektroteknisk;
    • produksjonsteknisk;
    • teknisk skule, museum, prøvetur, tidsskrift;
    • den tekniske utviklinga

Faste uttrykk

  • teknisk knockout
    det at den eine parten i ein boksekamp ikkje kan halde fram sjølv om han ikkje er slått ut
  • teknisk terminologi
    faguttrykk
Artikkelside

sunn

adjektiv

Opphav

frå lågtysk og tysk

Tyding og bruk

  1. som har god helse;
    Døme
    • vere sunn og frisk;
    • sjå sterk og sunn ut
  2. god for helsa;
    Døme
    • sunn og nærande kost;
    • mosjon er sunt
  3. som syner omtanke;
    fornuftig, praktisk
    Døme
    • sunn skepsis
  4. bra, positiv
    Døme
    • sunn ungdom;
    • slikt er ikkje sunn lesnad for barn
  5. god, solid
    Døme
    • verksemda har ein sunn økonomi

Faste uttrykk

  • ei sunn sjel i ein sunn lekam
    god psykisk helse i ein frisk og sterk kropp
  • sunn fornuft
    allmenn evne til å oppfatte kva som er hensiktsmessig, rett, klokt eller liknande;
    folkevit
    • bruke sunn fornuft for å avgjere saka;
    • vere utstyrt med sunn fornuft
Artikkelside

praksis

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk av prattein ‘gjere, handle’

Tyding og bruk

  1. handling, verksemd som røynleggjer, set ut i livet, realiserer ein teori, plan eller ei lære
    Døme
    • det spørst korleis lova verkar i praksis
  2. yrkesverksemd, fagleg gjeremål
    Døme
    • advokatpraksis
  3. øving, yrkesrøynsle
    Døme
    • skaffe seg praksis – praktisk opplæring
  4. skikk og bruk
    Døme
    • i samsvar med vanleg praksis
Artikkelside

politikk

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; av gresk politikos ‘som vedkjem byen, staten’

Tyding og bruk

  1. det å arbeide med spørsmål og tiltak som gjeld styringa av samfunnet
    Døme
    • drive med politikk
  2. prinsipiell eller praktisk framgangsmåte i ei særskild sak
    Døme
    • dette synest eg er fornuftig politikk

Faste uttrykk

  • gå politikk i noko
    bli til ei politisk sak
    • det er gått politikk i saka
Artikkelside
Side 1 av 10