Avansert søk

18 treff

Nynorskordboka 18 oppslagsord

personale

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin personalis, av persona

Tyding og bruk

samnemning på alle som er tilsette på same arbeidsstaden eller i den same verksemda;
Døme
  • heile personalet var med på seminaret

personal

adjektiv

Tyding og bruk

  1. i samansetningar: som gjeld ein person;
  2. i litteraturvitskap: prega av éin eller fleire personar i eit verk;
    til skinad frå autoral

teneste, tenest

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt þjónusta, þénesta

Tyding og bruk

  1. (det å stille seg til) rådvelde;
    (einskild) handling som er til hjelp;
    Døme
    • stå til tenest;
    • gjere nokon ei tenest;
    • be ein om ei tenest
  2. virke, funksjon;
    Døme
    • møte til tenest;
    • melde seg til tenest;
    • slutte i aktiv tenest;
    • lang og trufast tenest;
    • i kongens teneste;
    • ta, søkje tenest;
    • vere gammal, ivrig, ny i tenesta
    • grein (med tilknytt personale) av arbeidet innanfor (større) institusjon, administrasjon, avdeling og liknande
      • løynd, hemmeleg tenest
  3. oppgåve, virke som forkjempar for Guds sak eller som forkynnar av evangeliet
    Døme
    • mi heilage tenest er å forkynne evangeliet (jf Rom 15,16)
    • utføring av handling ved gudsdyrking, kyrkjeleg høgtid og liknande
  4. i edb: dataprogram som blir brukt til å utføre ei oppgåve (på ein enklare måte enn før)
    Døme
    • utgiftsrefusjon får ein gjennom ei nettbasert teneste
  5. tenesteytande næring, vare, produkt

Faste uttrykk

  • gjere teneste som
    fungere som, gjere nytte som
    • ein krakk måtte gjere teneste som talarstol
  • vere i teneste hos
    ha plass, tilsetjing hos nokon
    • vere i teneste hos biskopen

administrasjon

substantiv hankjønn

Uttale

administrasjoˊn

Opphav

frå latin; jamfør administrere

Tyding og bruk

  1. det å administrere;
    Døme
    • stå føre administrasjonen av ei verksemd
  2. personale i offentleg eller privat verksemd som utfører administrativt arbeid
    Døme
    • arbeide i administrasjonen

Faste uttrykk

  • setje under administrasjon
    nemne opp eit særskilt styre som skal granske den økonomiske stoda i ei offentleg eller privat verksemd

øving

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å øve eller øve opp;
    Døme
    • øving gjer meister
  2. det å meistre eit fag, ein kunst eller ein dugleik (fordi ein har øvd opp evna og halde ho ved like);
    Døme
    • det skulle øving til dette;
    • ha øving i noko
  3. handling, prøve, omgang eller forsøk (i ei samanhengande rekkje) utført for å oppnå større dugleik
    Døme
    • øvingar i symjing;
    • skriftlege øvingar på skulen;
    • dei hadde berre 14 dagars øving
  4. organisert verksemd der mannskap eller personale øver for å få rutine i å samarbeide om ein større operasjon
    Døme
    • kalle inn hæren til øvingar
  5. i idrett: idrettsgrein
    Døme
    • alpine øvingar;
    • første øving var 110 m hekk

fakultet

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin facultas ‘evne, vilje’

Tyding og bruk

  1. (personale og studentar ved) kvar av fleire hovudavdelingar av eit universitet
    Døme
    • det juridiske fakultetet;
    • det medisinske fakultet
  2. i matematikk: produkt (5) av heile tal frå 1 og oppover i rekkjefølgje

etat

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk , opphavleg ‘tilstand’; same opphav som status

Tyding og bruk

grein av offentleg forvalting (2) eller gruppe av personale ved ein slik instans
Døme
  • teknisk etat i kommunen;
  • bli send fram og tilbake mellom ulike etatar;
  • auka kompetansen i etaten

erstatning

substantiv hokjønn

Opphav

av erstatte

Tyding og bruk

  1. det å erstatte
    Døme
    • erstatning av personale
  2. noko som kompenserer for tap eller skade;
    vederlag, godtgjersle;
    jamfør erstatte (3)
    Døme
    • yte erstatning for tap;
    • krav om erstatning;
    • få erstatning for utgiftene;
    • dei måtte betale fleire millionar i erstatning
  3. noko ein byter noko ut med og som har (tilnærma) same effekt, nytte eller funksjon som det opphavlege;
    Døme
    • bruke naturgass som erstatning for olje;
    • maskinar vil aldri vere ei fullgod erstatning for menneskeleg kontakt og omsorg

kabinpersonale

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

personale som har ansvar for service og tryggleik om bord i fly;

kassabetening, kassebetening

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

personale som jobbar i kasse (4) i butikk, på bensinstasjon eller liknande