Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
25 результатів

Словник нюношка 25 oppslagsord

nøytral

прикметник

Походження

frå latin, av neuter ‘ingen av to’; jamfør nøytrum

Значення та вживання

  1. som ikkje tek parti;
    upartisk
    Приклад
    • halde seg nøytral;
    • Sverige var nøytralt under siste verdskrigen
  2. som blir halden utanfor ein strid
    Приклад
    • nøytralt område
  3. som det ikkje er strid eller usemje om
    Приклад
    • snakke om nøytrale emne
  4. som ligg midt mellom ytterpunkt
    Приклад
    • ein nøytral farge
  5. i kjemi: som korkje reagerer surt eller basisk
    Приклад
    • nøytrale løysningar
  6. i grammatikk: som er eller høyrer til nøytrum (1)
Сторінка статті

utanforståande, utaforståande

прикметник

Значення та вживання

ikkje innblanda eller informert;
som ikkje er med;
Приклад
  • arrangementa trekker til seg utanforståande personar
  • brukt som substantiv:
    • krangelen i partiet verkar rar for utanforståande
Сторінка статті

tredjeperson

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. person som står utanfor ei sak eller eit tilhøve mellom to personar
    Приклад
    • bruke ein nøytral tredjeperson som meklar;
    • det var ein tredjeperson som varsla politiet
  2. synsvinkel frå utsida av ein person eller ein karakter som inneber at pronomen i tredjeperson (3) eller tilsvarande blir brukte
    Приклад
    • romanen blir fortalt i tredjeperson;
    • snakke om seg sjølv i tredjeperson
  3. grammatisk trekk som viser at bodskapen gjeld korkje avsendaren eller mottakaren
    Приклад
    • 'ho' og 'dei' er tredjeperson;
    • skrive noko i 3. person fleirtal
Сторінка статті

tredjepart 2

іменник чоловічий

Значення та вживання

part (2) som står utanfor eit tilhøve mellom to aktørar
Приклад
  • bli ramma som uskuldig tredjepart;
  • ein nøytral tredjepart er meklar i konflikten
Сторінка статті

i teorien

Значення та вживання

sant å seie, i prinsippet;
Sjå: teori
Приклад
  • avisa er i teorien politisk nøytral
Сторінка статті

teori

іменник чоловічий

Походження

frå gresk ‘det å sjå på, granske’

Значення та вживання

  1. hypotese sett fram for å forklare eit visst tilhøve
    Приклад
    • lansere ein ny teori;
    • detektiven har kome fram til ein teori;
    • eg har no min eigen teori om korleis det har gått føre seg
  2. samling av grunnsetningar, lover eller det som er regelbunde innanfor eit tankesystem, ein vitskap eller ein kunst;
    motsett praksis (1)
    Приклад
    • økonomisk teori;
    • det er skilnad på teori og praksis

Фіксовані вирази

  • i teorien
    sant å seie, i prinsippet
    • avisa er i teorien politisk nøytral
Сторінка статті

mild

прикметник

Походження

norrønt mildr

Значення та вживання

  1. som ikkje er skarp eller sterk i smak, lukt eller oppleving;
    behageleg;
    Приклад
    • suppa er mild og rund i smaken;
    • ei såpe med mild lukt;
    • eit mildt vaskemiddel;
    • eit mildt lys
  2. med moderat kraft eller intensitet;
    Приклад
    • symptoma var milde;
    • tablettane gjev berre milde biverknader
    • brukt som adverb
      • dette var overraskande, for å seie det mildt;
      • du ser mildt sagt trøytt ut
  3. godlynt, venleg, varsam
    Приклад
    • vere mild i blikket;
    • han snakka med mild stemme
  4. skånsam, overberande, ikkje streng
    Приклад
    • ein mild dom;
    • ho styrte med mild, men bestemt hand
  5. om vêr, klima: som ikkje er kaldt, men heller ikkje særleg varmt
    Приклад
    • mildt vêr;
    • ein mild vind
  6. brukt i utrop
    Приклад
    • du milde himmel!
    • milde moses!
    • milde måne!
  7. gjevmild, rundhanda, raus (2, 1)
    Приклад
    • donasjon frå ei mild stifting

Фіксовані вирази

  • milde gåver
    rause gåver (til velgjerdsføremål)
    • vere avhengig av milde gåver frå private
Сторінка статті

makt

іменник жіночий

Походження

norrønt makt, frå lågtysk; samanheng med måtte

Значення та вживання

  1. det å kunne bestemme over andre eller kunne styre ei utvikling;
    sterk innverknad;
    Приклад
    • kunnskap er makt;
    • ha makt over nokon;
    • ta makta i landet;
    • kome til makta;
    • det står ikkje i mi makt å hindre det
  2. stat eller institusjon som har makt (1)
    Приклад
    • ei nøytral makt;
    • gå i teneste hos ei framand makt
  3. kraft, styrke
    Приклад
    • eg har inga makt i armane;
    • bruke makt for å opne døra;
    • ta i av all makt
  4. vald, tvang
    Приклад
    • bruke makt for å oppnå noko;
    • eg tok frå henne lommeboka med makt
  5. stridskrefter
  6. overnaturleg vesen
    Приклад
    • gode og vonde makter

Фіксовані вирази

  • få/ha nokon i si makt
    få eller ha råderett over noko eller nokon
    • musikaren fekk publikum i si makt;
    • ordføraren hadde tala i si makt
  • ha ordet i si makt
    vere god til å uttrykkje seg
  • setje makt bak noko
    tvinge fram noko
    • ha vilje til å setje makt bok krava
  • stå ved makt
    vere gyldig
Сторінка статті

denotativ

прикметник

Значення та вживання

som gjeld denotasjon;
til skilnad frå konnotativ

Фіксовані вирази

  • denotativ tyding
    konstant og nøytral tyding;
    grunntyding
Сторінка статті

upersonleg

прикметник

Значення та вживання

  1. som ikkje er eller gjeld ein person
    Приклад
    • ein upersonleg guddom;
    • aksjeselskap er upersonlege skatteytarar
  2. som er utan særpreg og personlegdom (3);
    nøytral, tam
    Приклад
    • skrive i ein upersonleg stil;
    • alt er så upersonleg i kontorbygget
  3. om (del av) språkleg uttrykk: som ikkje er knytt til eit eigenleg subjekt, men kan vere eller ha eit formelt subjekt
    Приклад
    • 'det snør' er eit upersonleg uttrykk
Сторінка статті