Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
40 результатів

Словник нюношка 40 oppslagsord

låst

дієслово

Походження

norrønt látast, refleksiv av láta ‘la, late, låte’

Значення та вживання

te seg som;
gje seg ut for å vere noko;
late som (om);
jamfør læst
Приклад
  • han læst vere sjuk;
  • ho lest ikkje sjå dei;
  • dei lest som dei ikkje merka noko;
  • dei hadde berre låst som dei var sure
Сторінка статті

låse

låsa

дієслово

Походження

norrønt læsa

Значення та вживання

  1. stengje, feste eller sikre noko med lås (1)
    Приклад
    • låse døra;
    • bommen er låst om natta;
    • ho låser alltid bilen
    • brukt som adjektiv
      • ein låst mobilskjerm
  2. lukke nokon eller noko inn i eller ut av bygning, rom eller anna avlukke ved hjelp av lås
    Приклад
    • ho låser han ut av huset;
    • vaktmeisteren låste dei inn;
    • ho låste seg ute;
    • låse ned papira i ei skuffe

Фіксовані вирази

  • låse opp
    opne noko som har vore lukka eller stengt med lås (1)
    • låse opp døra;
    • ho låste opp telefonen med fingeravtrykket
  • låse seg
    • setje seg fast;
      kile seg fast
      • kjeven låste seg;
      • bilen bråbremsa så hjula låste seg
    • bli ståande fast;
      binde seg
      • konflikten mellom partane har låst seg;
      • eg vil ikkje låse meg til noko fast tidspunkt
Сторінка статті

sprengje, sprenge

sprengja, sprenga

дієслово

Походження

norrønt sprengja, opphavleg ‘få til å springe’

Значення та вживання

  1. få til å eksplodere eller springe i stykke
    Приклад
    • dei sprengde ei mine;
    • sprengje noko i lufta;
    • vi sprengjer ut ein tunnel;
    • naboen har sprengt vekk fjell
  2. bryte opp
    Приклад
    • sprengje ei låst dør;
    • ho sprengjer banda
  3. Приклад
    • koalisjonen vart sprengd
  4. øydeleggje med for hard røyning;
    trøytte ut
    Приклад
    • ho ynskjer ikkje å sprengje stemma når ho syng
  5. overskride, overbelaste
    Приклад
    • sprengje budsjettet;
    • alle hotell er heilt sprengde
  6. presse, trengje
    Приклад
    • sprengje seg fram;
    • gråten sprengde seg fram
  7. ri eller køyre fort
    Приклад
    • ho kastar seg på hesten og sprengjer av stad
  8. få mjølk til å breste
    Приклад
    • sprengje mjølk
  9. salte;
    Приклад
    • sprengje fisk
    • brukt som adjektiv:
      • sprengd torsk
  10. brukt som etterledd i samansetningar: som har eit stenk av

Фіксовані вирази

  • sprengje seg
    forrøyne seg
    • han sprengde seg på titusenmeteren
Сторінка статті

spel 1

іменник середній

Походження

av spele

Значення та вживання

  1. uroleg rørsle;
    veksling
    Приклад
    • sjå spelet av nordlyset på himmelen;
    • eit spel av fargar
  2. livleg verksemd
    Приклад
    • det frie spelet på pengemarknaden
  3. Приклад
    • eit spel med ord
  4. organisert leik med reglar, ofte med ball eller anna utstyr
    Приклад
    • laget viste godt spel;
    • ballen er ute av spel
  5. sett med kort, brikker eller liknande til å spele med
    Приклад
    • ludo er eit spel som passar for alle
  6. musikk (1) fått fram på instrument (3)
    Приклад
    • eit stemne med leik og spel
  7. aktivitet der ein satsar pengar eller liknande i von om forteneste
    Приклад
    • spel på automatar
  8. leik (5) som fugl driv med i paringstida
    Приклад
    • det er forbode å skyte tiur på spel
  9. Приклад
    • spelet på scena var av beste merke
  10. tilgjersle
    Приклад
    • det er berre spel frå hennar side
  11. einskild omgang, parti av eit spel (1
    Приклад
    • vinne første spelet

Фіксовані вирази

  • avtalt spel
    avtale i løynd til eigen føremon
  • drive spel med nokon
    drive ap med nokon;
    halde nokon for narr
  • fritt spel
    spelerom
    • få fritt spel;
    • gje nokon fritt spel
  • gjere gode miner til slett spel
    ikkje vise misnøye;
    låst som ingenting
  • ha ein finger med i spelet
    vere med, verke inn
  • høgt spel
    spel med stor innsats;
    dristig spel
  • setje på spel
    risikere å tape eller miste
    • setje livet på spel
  • setje ut av spel
    • overrumple, distrahere
      • den nye informasjonen sette han heilt ut av spel
    • hindre i å fungere eller delta
      • kneskaden har sett meg ut av spel i fleire veker
  • spel for galleriet
    falsk eller hyklersk framferd brukt for å gjere andre til lags
    • høyringa var eit spel for galleriet;
    • tomme ord og spel for galleriet
  • stå på spel
    vere i fare for å gå tapt
    • liv og helse står på spel
Сторінка статті

ulåst

прикметник

Значення та вживання

  1. som ikkje er låst fast
    Приклад
    • porten er ulåst
  2. som ikkje har låst dør
    Приклад
    • eit ulåst pengeskap
Сторінка статті

lukke 2

іменник середній

Походження

av lukke (3

Значення та вживання

noko til å lukke eller stengje med;

Фіксовані вирази

  • gøyme noko bak lås og lukke
    gøyme noko på ein stad som er låst
  • sitje bak/under lås og lukke
    sitje i fengsel;
    sitje bak lås og slå
    • ho måtte sitje bak lås og lukke i fem år;
    • han sat under lås og lukke i lang tid
Сторінка статті

gjerast

дієслово

Значення та вживання

  1. te seg som;
    Приклад
    • gjerast som ein er glad
  2. vere i emning, lage seg til, utvikle seg (positivt), vekse fram, mognast
    Приклад
    • ungdomen gjerst – veks (fint) til;
    • osten står og gjerst
  3. Приклад
    • vinteren gjerst kald

Фіксовані вирази

  • gjerast på
    skape seg til;
    gjere med vilje eller på trass
    • du gjerst på å søle
Сторінка статті

øyre 2, øyra

іменник середній

Походження

norrønt eyra n

Значення та вживання

  1. kvart av to høyreorgan hos menneske og dyr, plassert på kvar side av hovudet
    Приклад
    • ha store, utståande øyre;
    • ha ringar i øyra;
    • ein hund med hengande øyre
  2. øyre (2, 1) brukt særleg med tanke på det å få eller oppfatte høyrselsinntrykk
    Приклад
    • ein svak lyd nådde øyra;
    • leggje øyret til og lytte;
    • halde seg for øyra;
    • høyre dårleg på høgre øyret
  3. sans, forståing;
    Приклад
    • ha eit godt øyre for musikk
  4. utståande, øyreliknande del av noko;
    Приклад
    • øyra på ei gryte

Фіксовані вирази

  • bli heit om øyra
    bli opphissa
  • det indre øyret
    del av høyreorgan for balanse og høyrsel på innsida av kroppen;
    labyrint (3)
  • det ytre øyret
    del av høyreorgan på utsida av kroppen
  • ein skal høyre mykje før øyra dett av
    brukt for å uttrykkje sterk undring eller forarging
  • få dottar i øyra
    brått få nedsett høyrsel for kortare tid på grunn av ytre påverknad
  • få så øyra flagrar
    bli kraftig irettesett;
    få sterk kritikk
  • gå inn av det eine øyret og ut av det andre
    bli gløymd like snart som ein høyrer det
  • ha ein rev bak øyret
    vere lur eller underfundig
  • ha øyra med seg
    følgje godt med
  • halde i øyra
    passe strengt på (at ein annan oppfører seg rett)
  • ikkje ville høyre på det øyret
    avvise noko som ein annan nemner
  • lukke øyra for
    låst som ein ikkje høyrer eller legg merke til noko
    • dei lukka øyra for alle åtvaringar
  • låne øyre til
    høyre velvillig på
  • med eit halvt øyre
    utan å høyre godt etter
    • læraren lytta med eit halvt øyre
  • musikk i øyra
    noko ein blir glad for å høyre
    • desse lovnadene lyder som musikk i øyra
  • sitje med lange øyre
    lytte nysgjerrig
  • skurre i øyra
    vere lite truverdig
    • skamrosinga skurra i øyra
  • smile frå øyre til øyre
    vere svært blid;
    smile breidt
  • snakke/tale for dauve øyre
    ikkje få gjennomslag for ideane sine
    • dei har gode poeng, men snakkar diverre for dauve øyre;
    • heile karrieren har ho tala for dauve øyre
  • spisse øyra
    høyre godt etter
    • no må de spisse øyra!
    • dei spissa øyra da ho fortalde om hendinga
  • til langt/opp over øyra
    svært mykje
    • setje seg i gjeld til langt over øyra;
    • ha lån til opp over øyra
  • tute øyra fulle
    stadig gjenta noko
    • media tutar øyra fulle på oss om klimakrise;
    • vi fekk tuta øyra fulle om valet
  • tørr bak øyra
    vaksen, med naudsynt røynsle
    • ho har berre så vidt fylt 18 og er knapt tørr bak øyra;
    • han er framleis ikkje tørr bak øyra
Сторінка статті

mine 1

іменник жіночий

Походження

frå fransk, av bretonsk min ‘snute, munn, andletsuttrykk’

Значення та вживання

Приклад
  • med ei alvorleg mine;
  • ingen sure miner!

Фіксовані вирази

  • gjere gode miner til slett spel
    ikkje vise misnøye;
    låst som ingenting
  • gjere mine til
    syne teikn til
    • ingen gjorde mine til å snakke med dei
Сторінка статті

lås

іменник чоловічий або середній

Походження

norrønt láss

Значення та вживання

  1. mekanisme til å hindre at noko som er lukka, kan bli opna;
    innretning til å feste eller sikre noko med
    Приклад
    • stikke nøkkelen i låsen;
    • eit skap med lås;
    • låsen på setebeltet;
    • bilen har elektronisk lås
  2. det å vere eller bli låst
    Приклад
    • smekke døra i lås
  3. Приклад
    • fartøya sette sild i lås i fjorden

Фіксовані вирази

  • bak lås og slå
    i fengsel
  • gå i lås
    • kome i låst tilstand
      • bildøra gjekk i lås
    • gå som ein hadde tenkt;
      lykkast
    • ikkje kome seg ut av ein fastlåst situasjon;
      gå i stå
      • forhandlingane gjekk i lås
  • sikkert som lås
    heilt sikkert
Сторінка статті