Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
37 результатів

Словник нюношка 37 oppslagsord

dominerande

прикметник

Походження

presens partisipp av dominere

Значення та вживання

  1. som gjer seg mest gjeldande;
    Приклад
    • ein dominerande leiar;
    • vere dominerande i gruppa
  2. Приклад
    • dominerande drag;
    • ha ein dominerande plass
  3. om arveanlegg: dominant (2, 2)
    Приклад
    • dominerande gen
Сторінка статті

dominere

dominera

дієслово

Походження

av latin dominari, av dominus ‘herre’

Значення та вживання

  1. vere herre over, rå over;
    vere særleg framståande, ha overtak eller overvekt
    Приклад
    • stormakta dominerer over grannelanda
  2. gjere seg (for mykje) gjeldande
    Приклад
    • bygget dominerer i landskapet;
    • norske varer dominerer på marknaden
Сторінка статті

stormakt

іменник жіночий

Значення та вживання

  1. stat med stor innverknad på verdspolitikken
    Приклад
    • stormakta USA
  2. stat, institusjon eller liknande med ei dominerande stilling på eit felt
    Приклад
    • Noreg har vore ei stormakt i skipsfarten;
    • kyrkja er ei åndeleg stormakt
Сторінка статті

mygg 2

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. liten mikrofon som ein festar på klesplagg, nær munnen
    Приклад
    • artistane brukte trådlause myggar
  2. fotballspelar som er under ti år
    Приклад
    • ho er lagleiar for myggane i år
  3. noko som er lite og uviktig
    Приклад
    • vi var myggen i kamp mot dei store og dominerande selskapa
Сторінка статті

konge 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt konungr

Значення та вживання

  1. mannleg statsoverhovud i eit monarki;
    hovding i ættesamfunn
    Приклад
    • Hans Majestet Kongen;
    • bli konge etter far sin;
    • bli krona til konge
  2. i bunden form eintal: regjeringa
    Приклад
    • gjelde frå den tid Kongen fastset
  3. herskar over eit (tenkt) rike;
    Gud, Kristus
    Приклад
    • han som er konge frå æve til æve
  4. person som er den gjævaste eller mektigaste i sitt slag eller på sitt område
    Приклад
    • kongen i norsk kulturliv;
    • han var kongen i gata
  5. dyr som er det største eller gjævaste innan ei gruppe, eller som har ein utsjånad som let seg assosiere med ein konge;
    jamfør kongeørn
    Приклад
    • løva er kongen over dyra
  6. i kortspel: nest høgaste kort, mellom ess (2, 1) og dame (4)
    Приклад
    • ha konge og knekt på handa
  7. i sjakk: viktigaste brikke
    Приклад
    • setje kongen matt

Фіксовані вирази

  • i kongens klede
    i soldatuniform
  • kongen på haugen
    • barneleik der målet er å nå toppen av ein haug først og hindre andre frå å gjere det same
    • i overført tyding: person som har overtaket eller er dominerande
      • ho har vore konge på haugen i narkotikamiljøet i mange år;
      • seniorlaget var dei verkelege kongane på haugen
  • kongens kar
    soldat
  • Kongens råd
    regjeringa
  • skogens konge
    elg
    • jakta på skogens konge var i gang
Сторінка статті

teknokrati

іменник середній

Походження

frå engelsk; av tekno- og -krati

Значення та вживання

samfunssystem der ekspertar og økonomar har dominerande politisk innverknad;
jamfør ekspertvelde
Сторінка статті

sigre

sigra

дієслово

Походження

norrønt sigra

Значення та вживання

  1. vere den sterkaste eller beste i ei tevling, ein krig, eit val eller liknande;
    Приклад
    • dei sigra på slagmarka;
    • ho sigra over motstandaren
  2. bli dominerande;
    ta overhand
    Приклад
    • rettferda sigrar til slutt
Сторінка статті

trone 1

іменник жіночий

Походження

frå gresk ‘stol’

Значення та вживання

  1. gild, utsmykka (og opphøgd) stol som sete for høgtståande person, regjerande monark, pave eller liknande
    Приклад
    • ei trone med løveforma sidestykke;
    • stå for Guds trone
  2. stilling eller mynde som øvste statsoverhovud;
    Приклад
    • kronprinsen tok over trona etter faren;
    • vippe dei borgarlege partia ned frå trona
  3. dominerande posisjon i idrett eller annan konkurransesituasjon
    Приклад
    • den norske løparen tok over trona

Фіксовані вирази

  • sitje på trona
    ha posisjon som monark;
    regjere
Сторінка статті

konkurranse

іменник чоловічий

Вимова

konkuranˊse eller  konkuranˊgse

Походження

gjennom fransk, frå latin; jamfør konkurrere

Значення та вживання

  1. tilskiping der ein etter visse reglar kjempar om å bli best, til dømes i idrett;
    Приклад
    • deltakarane varma opp før konkurransen;
    • laget vann konkurransen;
    • stelle til leikar og konkurransar for barn
  2. situasjon der ein prøver å bli dominerande eller oppnå fordelar på ein marknad, i ein bransje eller liknande
    Приклад
    • økonomisk konkurranse;
    • ho fekk stillinga i konkurranse med to andre søkjarar;
    • opne for konkurranse mellom ulike aktørar

Фіксовані вирази

  • open konkurranse
    konkurranse om å få eit oppdrag eller oppnå ein fordel der alle interesserte kan vere med
    • det skal vere open konkurranse før fornying av avtalane
  • utanfor konkurranse
    som ikkje er påmeld i ein konkurranse
    • filmen vart vist utanfor konkurranse i Cannes
Сторінка статті

haug

іменник чоловічий

Походження

norrønt haugr

Значення та вживання

  1. (rundvoren) høgd i terrenget
    Приклад
    • dei vart borte bak ein haug;
    • huset på haugen
  2. som har form som ein haug (1);
    samankasta hop
    Приклад
    • ein haug med jord;
    • kleda låg i ein haug på golvet
  3. stor mengd, mykje
    Приклад
    • kjøpe ein haug med bøker;
    • ein heil haug med pengar
  4. i folketru: bustad for haugfolk og andre underjordiske

Фіксовані вирази

  • gammal som alle haugane
    veldig gammal;
    utgammal
  • kongen på haugen
    • barneleik der målet er å nå toppen av ein haug først og hindre andre frå å gjere det same
    • i overført tyding: person som har overtaket eller er dominerande
      • ho har vore konge på haugen i narkotikamiljøet i mange år;
      • seniorlaget var dei verkelege kongane på haugen
  • leggje i haug
    om eldre forhold: gravleggje (1), haugleggje
  • midt i haugen
    blant det middelmåtige eller gjennomsnittlege
    • dei hamna midt i haugen blant deltakarane;
    • filmen landar midt i haugen av sånne filmar
  • over alle haugar
    langt borte;
    langt av stad
  • ta i haugen
    velje på måfå i mengda
Сторінка статті