Розширений пошук

Простий пошук

Словник нюношка 24 oppslagsord

autoritet

іменник чоловічий

Вимова

æutoriteˊt

Походження

av latin auctoritas ‘gildskap, mynde’

Значення та вживання

makt til å bestemme grunna på fagleg innsikt
Приклад
- ha stor autoritet;
- bøye seg for autoriteten til nokon
person eller institusjon med autoritet (1)
Приклад
- vere ein av autoritetane på eit område

Сторінка статті

svak

прикметник

Походження

av lågtysk swak

Значення та вживання

som har liten styrke;
veik (2, 1), kraftlaus (1)
Приклад
- ha svake musklar;
- han er svakare enn andre barn;
- ein svak vind;
- motoren var for svak
som toler lite;
sjukleg, skrøpeleg
Приклад
- ha svake nervar;
- ho er framleis svak etter operasjonen
som har liten innverknad eller kraft
Приклад
- ei svak gruppe;
- svak motstand
- brukt som substantiv:
  dei svake i samfunnet
- brukt som adverb:
  sjå behova til dei svakast stilte
som har liten makt eller autoritet
Приклад
- ei svak regjering;
- få kritikk for svak leiing
som ein nesten ikkje legg merke til
Приклад
- ei svak lukt;
- ein svak nedgang i talet på selde bustader;
- veksten var svakare enn venta
- brukt som adverb:
  eit svakt opplyst rom;
  ho klemde handa hans svakt
lite fast;
ettergjevande
Приклад
- vere svak i trua
lite solid;
usikker
Приклад
- ha svak økonomi
lite vellukka;
dårleg
Приклад
- ein svak prestasjon;
- svake resultat;
- laget har hatt ein svak start på sesongen;
- dette er den svakaste boka hennar;
- regelverket er for svakt
- brukt som adverb:
  den norske krona står svakt
i grammatikk: med regelviss bøying;
linn (3);
til skilnad frå sterk (11)

Фіксовані вирази

det svake kjønn
utdatert nemning for kvinner
svak bøying
bøying med tillagd ending i preteritum;
linn bøying;
til skilnad frå sterk bøying
svak side
feil, mangel
ei svak side ved rapporten;
undersøkinga har svake sider
svake substantiv
substantiv som endar på trykklett vokal;
linne substantiv;
til skilnad frå sterke substantiv
svake verb
verb som får bøyingsending i preteritum;
linne verb;
til skilnad frå sterke verb
vere svak for
gjerne ville ha;
ikkje kunne motstå
ho er svak for det søte

Сторінка статті

myndig

прикметник

Походження

av lågtysk mundich, opphavleg ‘som har makt’; av gammalhøgtysk munt ‘vern’

Значення та вживання

som har nådd vaksen alder (i Noreg 18 år), og som kan gjere avtaler og rå over eigne midlar utan medverknad av verje (1, 1);
til sklinad frå mindreårig og umyndig
Приклад
- nå myndig alder;
- ho blir myndig neste år
som vitnar om makt og autoritet;
fast (3), verdig (2), bestemd (2)
Приклад
- tale i ein myndig tone;
- gripe inn med myndig hand;
- ein myndig leiar
- brukt som adverb:
  ho opptredde alltid myndig og bestemd

Сторінка статті

sjølvtryggleik

іменник чоловічий

Значення та вживання

det å vere sikker på seg sjølv;

sjølvtillit

Приклад

ho opptrer med sjølvtryggleik og naturleg autoritet

Сторінка статті

makt

іменник жіночий

Походження

norrønt makt, frå lågtysk; samanheng med måtte

Значення та вживання

det å kunne bestemme over andre eller kunne styre ei utvikling;
sterk innverknad;
herredøme (2), mynde (2, 1), autoritet (1)
Приклад
- kunnskap er makt;
- ha makt over nokon;
- ta makta i landet;
- kome til makta;
- det står ikkje i mi makt å hindre det
stat eller institusjon som har makt (1)
Приклад
- ei nøytral makt;
- gå i teneste hos ei framand makt
- - statsmakt
  - stormakt
  - styresmakt
  - verdsmakt
kraft, styrke
Приклад
- eg har inga makt i armane;
- bruke makt for å opne døra;
- ta i av all makt
vald, tvang
Приклад
- bruke makt for å oppnå noko;
- eg tok frå henne lommeboka med makt
stridskrefter
- - krigsmakt
  - våpenmakt
overnaturleg vesen
Приклад
- gode og vonde makter

Фіксовані вирази

få/ha nokon i si makt
få eller ha råderett over noko eller nokon
musikaren fekk publikum i si makt;
ordføraren hadde tala i si makt
ha ordet i si makt
vere god til å uttrykkje seg
setje makt bak noko
tvinge fram noko
ha vilje til å setje makt bok krava
stå ved makt
vere gyldig

Сторінка статті

banne

banna

дієслово

Походження

norrønt banna, opphavleg ‘lyse i bann’; av bann

Значення та вживання

uttrykkje sterke kjensler gjennom tabuord, ofte ord knytte til religion, kjønn osv.;

sverje (2), bruke eidar

Приклад

banne og sverje;
han bannar for mykje

Фіксовані вирази

banne i kyrkja
seie imot eller spotte ein autoritet eller noko heilagt
å seie dette høgt er å banne i kyrkja
banne på
vere viss på
det kan du banne på

Сторінка статті

smaksdomar, smaksdommar

іменник чоловічий

Значення та вживання

person med autoritet til å påverke andre med oppfatningar om kva som er godt og dårleg, særleg i kunst og litteratur
Приклад
- litterære smaksdomarar
person som har til oppgåve å døme om smaken på matvare eller drikkevare
Приклад
- smaksdomarar testa fisken