Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
74 результатів

Словник нюношка 74 oppslagsord

heteromorf

прикметник

Походження

av gresk morphe ‘skikkelse, form’; jamfør -morf

Значення та вживання

som opptrer i ulike former;
annleis forma;
motsett isomorf
Сторінка статті

arkaisk

прикметник

Вимова

arkaˊ-isk

Походження

av gresk arkhaios

Значення та вживання

Приклад
  • eit språk med arkaiske former
Сторінка статті

sink

іменник чоловічий або середній

Походження

av tysk Zink, kanskje av Zinke ‘tagg, takk’, fordi metallet får takkete former i smelteomnen

Значення та вживання

gråkvitt metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 30;
kjemisk symbol Zn
Сторінка статті

talong

іменник чоловічий

Походження

av fransk talon ‘hæl, spore’

Значення та вживання

stykke som blir att av ulike former for verdipapir etter at ein har klipt eller rive av kupongen
Приклад
  • talongen på ein tippekupong
Сторінка статті

spa 1

іменник середній

Походження

etter namnet på byen Spa i Belgia, kjend for varme kjelder og kurbad

Значення та вживання

  1. stad eller verksemd som tilbyr ulike former for bad og behandling med og i vatn
  2. bad som gjev massasje med straumar av luft og vatn gjennom dyser i botnen og sidene
Сторінка статті

ytst

прикметник

Походження

norrønt ýztr; jamfør ytre (2

Значення та вживання

  1. som er, ligg lengst ute (mot kant, rand, grense, overflate eller utvendig side og liknande), som ligg lengst borte (frå sentrum og liknande);
    som er nærmast havet
    Приклад
    • ytste garden;
    • det var ytst på kanten;
    • ytste øyane;
    • ytste odden;
    • frå den ytste landsenden;
    • det var ytst på tunga mi – eg hadde nær sagt det;
    • ytste laget, skalet;
    • ytste fingertuppen – del av fingertuppen lengst ute
    • i religiøst mål:
      • det ytste mørkeret – stad lengst frå Gud der fullstendig mørker rår
    • som adverb: lengst ute (mot kant, rand, grense, overflate eller utvendig side o l)
      • ytst på kanten, stupet;
      • han sat ytst på benken;
      • ytst ute på neset;
      • ytst hadde han ein tjukk genser
  2. etter nytestamentleg gresk eskhatos ‘sist’
    Приклад
    • den ytste tida – siste tida, tida før dommedag
    • om person:
  3. sterkast, størst mogleg, overmåte intens, særs djuptgåande;
    òg: prekær, på livet laus
    Приклад
    • i den ytste einsemd;
    • i den ytste naud
  4. mest langtdriven;
    mest konsekvent, mest reindyrka
    Приклад
    • til dei ytste konsekvensar;
    • i sine ytste former

Фіксовані вирази

  • den ytste dagen
  • gjere sitt ytste
    gjere det ein kan;
    yte sitt beste
  • liggje på sitt ytste
    liggje for døden
  • til det ytste
    til grensa av det moglege;
    i aller høgste grad
    • spenninga er driven til det ytste;
    • utnytte noko til det ytste;
    • han er harmfull til det ytste
Сторінка статті

ytre 2

прикметник

Походження

norrønt ýtri; jamfør ytst

Значення та вживання

  1. som er eller ligg lengst ute
    Приклад
    • rive av det ytre bordlaget;
    • i dei ytre byområda;
    • det ytre verdsromet
  2. som ligg nærmare havet eller kysten
    Приклад
    • dei ytre delane av Vestlandet;
    • i ytre strøk av Lofoten
  3. om angrepsspelar i fotball: som står lengst til høgre eller venstre side av bana
    Приклад
    • spele ytre venstre
  4. som gjeld overflate eller utsjånad;
    Приклад
    • eit ytre sår;
    • ytre former;
    • mange legg lite vekt på slike ytre ting;
    • på det ytre planet
  5. som kjem eller verkar utanfrå
    Приклад
    • ytre påverknad;
    • ei ytre årsak;
    • ytre krefter;
    • ytre fiendar
  6. som er lengst ute til høgre eller venstre i politikken
    Приклад
    • vere på ytre høgre fløy

Фіксовані вирази

  • i det ytre
    å sjå til;
    tilsynelatande
    • i det ytre ein hyggjeleg mann
Сторінка статті

utvikle

utvikla

дієслово

Походження

etter tysk auswickeln og entwickeln, som er etter fransk développer og latin evolvere

Значення та вживання

  1. få fram, skape, framstille
    Приклад
    • energi utviklar varme;
    • utvikle nye bærsortar, nye produkt, ein ny idé
    • refleksivt:
      • det har utvikla seg sopp i kjellaren
  2. endre gradvis og sakte, lage om, la vekse, mogne
    Приклад
    • utvikle kroppen med trening;
    • utvikle evna til tenking
      • pattedyra har utvikla seg frå lågare former;
      • barnet utviklar seg fort – kroppsleg, åndeleg;
      • han har utvikla seg som hoppar;
      • krisa kan utvikle seg til krig
    • i presens partisipp:
      • opphaldet verkar utviklande på deltakarane
    • i perfektum partisipp:
      • vere tidleg, seint, vel, dårleg utvikla – kroppsleg, åndeleg;
      • ha mangelfullt utvikla sjelsevner;
      • ein høgt utvikla kultur, teknikk
  3. leggje fram, greie ut om
    Приклад
    • utvikle teorien sin i ei bok
Сторінка статті

refleksiv 2

прикметник

Значення та вживання

som viser tilbake på noko eller nokon;
Приклад
  • ‘møtast’ og ‘undrast’ er refleksive former av verbet

Фіксовані вирази

  • refleksivt pronomen
    pronomenet seg som viser tilbake på subjektet i setninga, til dømes i ‘han sette seg’, ‘dei greidde seg sjølve’
  • refleksivt verb
    verb der subjektet i setninga rettar handlinga mot seg sjølv, til dømes i uttrykka ‘ho gifte seg’, ‘dei skunda seg’, ‘vi samlar oss’, ‘du undrar deg’
Сторінка статті

orden

іменник чоловічий

Походження

gjennom lågtysk; frå latin ordo

Значення та вживання

  1. rekkjefølgje, plassering
    Приклад
    • namna står i alfabetisk orden
  2. regelbunden tilstand;
    system
    Приклад
    • ha god orden i sakene sine
  3. Приклад
    • syte for ro og orden
  4. i biologi: systematisk gruppe av organismar;
    underordna klasse (1, 2) og overordna familie (3)
    Приклад
    • ein orden femner i regelen om fleire familiar
  5. samskipnad som følgjer faste reglar
    Приклад
    • ein geistleg orden
  6. Приклад
    • St. Olavs orden

Фіксовані вирази

  • for ordens skuld
    for at alt skal gå riktig for seg
    • ho ville forklare situasjonen for ordens skuld
  • gå i orden
    bli ordna
    • saka gjekk i orden
  • i orden
    • i stand
      • bilen er i orden
    • greitt, ok
      • det er i orden at du kjem på søndag
  • i tur og orden
    i rekkjefølgje;
    etter kvarandre
    • innslaga kom i tur og orden
  • slutta orden
    rørsler i ei oppstilt militæravdeling der alle har fast plass
    • drill og marsj er former for slutta orden
  • spreidd orden
    med større avstand til andre soldatar
    • dei går frå leiren i spreidd orden
Сторінка статті