Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
135 результатів

Словник нюношка 135 oppslagsord

solo 1

іменник чоловічий

Походження

av solo (2

Значення та вживання

  1. song eller spel framført av éi røyst eller eitt instrument
    Приклад
    • syngje ein solo;
    • saksofonisten imponerte med strålande soloar
  2. (del av) musikkstykke for éi røyst eller eitt instrument
  3. dans som éin person utfører
    Приклад
    • ei ballettframsyning med fem soloar
Сторінка статті

treeining

іменник жіночий

Походження

gjennom tysk Dreieinigkeit; etter latin trinitas

Значення та вживання

  1. kristen førestilling om at Gud er eit vesen med tre personar, Faderen, Sonen og Heilaganden
  2. eining som har tre delar
    Приклад
    • treeininga song, skodespel og dans
Сторінка статті

revy

іменник чоловічий

Походження

av fransk revue ‘gjennomsyn, mønstring’, av revoir ‘sjå att’

Значення та вживання

  1. lettare teaterframsyning sett saman av dans, viser og sketsjar med aktuelt, satirisk innhald
  2. mønstring (2), særleg av militære avdelingar
  3. oversynsprogram;
    Приклад
    • økonomisk revy

Фіксовані вирази

  • passere revy
    dukke opp i minnet
    • livet hans passerte revy
Сторінка статті

utan 1

підрядний сполучник

Значення та вживання

  1. innleier ei leddsetning som uttrykkjer vilkår;
    med mindre, viss ikkje
    Приклад
    • eg reiser ikkje utan du blir med;
    • det var ikkje dans i bygda utan ho møtte opp som den fyrste
  2. innleier ei leddsetning som uttrykkjer vedgåing;
    sjølv om ikkje, enda ikkje
    Приклад
    • mange har blitt sjuke utan vi har oppdaga det;
    • ho høyrde kva han sa utan ho forstod kva han meinte

Фіксовані вирази

  • utan at
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer vilkår;
    dersom ikkje, med mindre
    • eg reiser ikkje utan at du blir med;
    • arbeidet er solid utan at det er særleg spennande
Сторінка статті

vill

прикметник

Походження

norrønt villr

Значення та вживання

  1. som veks, lever i fri naturtilstand;
    Приклад
    • ville planter og dyr;
    • temje ein vill hest;
    • slike planter veks ikkje ville el. vilt i Noreg
  2. Приклад
    • på ville fjellet;
    • ville og forrivne fjell;
    • Det ville vesten – jamfør Vesten
  3. som har mista orienteringssansen;
    forvildra
    Приклад
    • døgnvill;
    • rådvill;
    • gå seg vill;
    • fare vill;
    • på ville vegar
    • som adverb:
      • vilt framande folk – heilt ukjende
  4. ståkande;
    Приклад
    • ville barn;
    • ein vill dans;
    • vill av raseri;
    • vere vill etter tobakk;
    • føre eit vilt liv
  5. Приклад
    • vill forvirring;
    • slå vilt om seg;
    • vere på vill flukt;
    • ein vill plan
    • i politikk:
      • ville rykte – utrulege

Фіксовані вирази

  • ville røyster
    røyster som fell på kandidat(ar) utanom dei offisielle listene
  • ville streikar
    spontane streikar som ikkje er i samsvar med avtalene i arbeidslivet
Сторінка статті

tur 1

іменник чоловічий

Походження

fransk tour; frå gresk tornos ‘sirkel’

Значення та вживання

  1. plass i rekkjefølgje
    Приклад
    • no er det min tur;
    • turen er komen til deg;
    • passe turen sin;
    • alt går etter tur;
    • vente på tur;
    • innslaga, problema kjem i tur og orden – i rekkjefølgje, etter kvarandre;
    • lønsauken vil i sin tur skape større prispress
  2. Приклад
    • bytur;
    • fisketur;
    • påsketur;
    • køyre, gå, sykle (seg) ein tur;
    • ta seg, gjere seg ein tur og sjå på forholda;
    • gå turar i fjellet;
    • reise ein tur;
    • gå på tur;
    • vere på tur – halde på og reise; skulle til å fare, stå på farten;
    • tur og retur el.tur-retur – fram og tilbake
  3. Приклад
    • gå fleire turar for å hente varene;
    • enda ein tur
  4. Приклад
    • ein tur med uvêr, sjukdom
  5. Приклад
    • kome i tur, ut av tur med noko;
    • få alt på (god) tur (att);
    • dette er fast tur
  6. avgrensa del av dans
    Приклад
    • lære alle turane i reinlendar
    • brukt i namn på dans
      • fir(e)tur;
      • sekstur

Фіксовані вирази

  • i sin tur
    på eit visst seinare steg
Сторінка статті

tulle 3

tulla

дієслово

Походження

truleg samanheng med islandsk þyrla ‘kvervle’ og med tville

Значення та вживання

  1. svinge seg rundt (i dans til dømes)
  2. røre (noko) rundt
    Приклад
    • tulle grauten
  3. Приклад
    • tulle tråden på snella;
    • tulle kring ungen;
    • tulle papir om varene
  4. Приклад
    • tulle saman kleda;
    • trådane har tulla seg saman;
    • liggje (som) ihoptulla
  6. falle (over ende)
    Приклад
    • tulle i koll
  7. handle dumt eller planlaust
    Приклад
    • tulle seg borti noko muffens;
    • enn at vi tulla oss hit da!
    • tulle bort nøklane, formuen, tida;
    • eg har gått berre og tulla på jobben i dag
  8. ta feil;
    seie gale
    Приклад
    • nei, no tullar eg visst;
    • tulle i gongetabellen
  9. vere uklar i hovudet;
    Приклад
    • liggje og tulle i ørska
  10. ikkje meine alvor;
    Приклад
    • eg tullar berre;
    • tulle med jentene
  11. syngje utan tekst;

Фіксовані вирази

  • tulle seg bort/vekk
    gå seg vill (til dømes i skogen)
    • hunden har tulla seg vekk i skogen;
    • partiet tullar seg bort med politikken sin
Сторінка статті

spele

spela

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

frå lågtysk spelen, spillen

Значення та вживання

  1. Приклад
    • sola spela i vassflata
  2. vere med i eller drive med ball- eller kulespel
    Приклад
    • spele fotball;
    • dei spela mot eit utanlandsk lag
  3. vere med i spel med kort, terningar eller liknande
    Приклад
    • spele sjakk
  4. satse pengar;
    vedde
    Приклад
    • spele lotto;
    • spele på travbana
  5. få fram, lage musikk
    Приклад
    • spele på trekkspel;
    • spele plater;
    • spele ein sonate
  6. om fugl: lage paringslyd
    Приклад
    • orrhanen spelar oppi åsen
  7. utføre ei teaterrolle, filmrolle eller liknande
    Приклад
    • spele ei rolle dårleg;
    • spele revy;
    • teateret spelar no ‘Nokon kjem til å komme’ av Jon Fosse
  8. Приклад
    • spele idiot

Фіксовані вирази

  • spele ballen over til
    overlate neste trekk til
    • staten spelar ballen over til kommunane
  • spele ei rolle
    ha noko å seie;
    påverke
    • det dårlege vêret kan ha spela ei rolle for dei dårlege avlingane;
    • det spelar inga rolle
  • spele eit høgt spel
    ta ein stor vågnad
  • spele fallitt
    mislykkast
    • prosjektet har spela fallitt
  • spele for galleriet
    appellere medvite og på ein lettvint måte til publikum eller massen
  • spele inn
    • lage opptak av (ein film, ei plate eller liknande)
      • filmen er spela inn i Noreg
    • gje inntekt ved framvisning (av film, teaterstykke eller liknande)
      • filmen har spela inn store summar
    • verke inn;
      ha noko å seie
      • fleire faktorar vil spele inn;
      • vêret spelar inn på inntrykket av turen
  • spele korta sine godt
    utnytte dei sjansane ein får
  • spele med
    vere delaktig i;
    ha verknad på
    • eg prøver å spele med i staden for å stide imot
  • spele med opne kort
    ikkje løyne noko
  • spele nokon eit puss
    lure eller narre nokon
  • spele nokon ut over sidelinja
    setje nokon ut av spel;
    gjere nokon makteslaus
  • spele opp
    byrje spelet
    • spele opp til dans
  • spele på lag
    samarbeide
  • spele på mange strenger
    vere allsidig
  • spele på noko
    utnytte noko
    • spele medvite på noko
  • spele ut
    ha utspelet
  • spele ut mot
    setje opp mot (kvarandre)
Сторінка статті

rose 1

іменник жіночий

Походження

norrønt rós(a); frå latin

Значення та вживання

  1. buskforma plante i rosefamilien, særleg prydbusk av slekta Rosa
    Приклад
    • klatrerose;
    • nyperose
  2. plante som minner om rose (1, 1), men som høyrer til ein annan plantefamilie
    Приклад
    • alperose;
    • nykkerose
  3. stor og fargerik blomster(krone) av rose (I,1 og 2)
    Приклад
    • ein bukett raude roser
  4. noko som minner om rose (1, 4)
    Приклад
    • frostrose;
    • kompassrose;
    • ha roser i kinna
    • figur, ornament som liknar blomstrar eller blad
      • brodere, måle roser

Фіксовані вирази

  • dans på roser
    enkel eller sorglaus affære
    • livet er ingen dans på roser;
    • å velje dette yrket er langt ifrå ein dans på roser;
    • reint økonomisk er det ingen dans på roser
  • strø roser på nokons veg
    gjere livet triveleg og enkelt for nokon
Сторінка статті

rolle 1

іменник жіночий

Походження

gjennom tysk og, fransk eigenleg ‘papirrull’; same opphav som rulle (1

Значення та вживання

  1. replikkar, minespel, innslag av song og dans m.m. som høyrer til den personen som ein skodespelar framstiller;
    Приклад
    • dobbeltrolle;
    • helterolle;
    • hovudrolle;
    • lære rolla si;
    • spele rolla si godt;
    • falle, dette ut av rolla
    • òg i overført tyding: gløyme seg, miste tråden, stå fast
  2. person som ein skodespelar skal framstille
    Приклад
    • få rolla som Nora
  3. del, plass i ein situasjon
    Приклад
    • det spelar inga rolle
  4. uskrivne reglar og mønster for vere- og handlemåte som knyter seg til ein viss sosial posisjon eller status;
    Приклад
    • kjønnsrolle;
    • kvinnerolle;
    • mannsrolle

Фіксовані вирази

  • ha spela ut rolla si
    ikkje vere viktig lenger
  • spele ei rolle
    ha noko å seie;
    påverke
    • det dårlege vêret kan ha spela ei rolle for dei dårlege avlingane;
    • det spelar inga rolle
Сторінка статті