Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
30 результатів

Словник букмола 30 oppslagsord

radikal 1

іменник середній

Походження

av radikal (2

Значення та вживання

molekyl der ikke alle bindingene er i bruk, og derfor reagerer lett med andre atomer eller molekyler
Приклад
  • et fritt radikal inngår lett i kjemiske reaksjoner;
  • teorien om at frie radikaler er farlige for kroppen, er omdiskutert
Сторінка статті

radikal 2

прикметник

Походження

nydanning av latin radix ‘rot’, egentlig ‘som har med røttene å gjøre’

Значення та вживання

  1. om (venstreorientert) person: som vil ha gjennomgripende og raske forandringer, særlig av sosiale og politiske forhold;
    til forskjell fra konservativ og moderat
    Приклад
    • radikal politikk;
    • et radikalt syn på familien;
    • kunstneren må ikke bli en kasteball mellom radikal samfunnsoppfatning og borgerlig estetikk
    • brukt som substantiv:
      • de radikale stemte for forslaget
  2. Приклад
    • en radikal forandring;
    • forretningen opererer med noen radikale prisavslag;
    • situasjonen er en radikalt annen i dag enn for tjue år siden
Сторінка статті

konservativ

прикметник

Значення та вживання

  1. som ønsker å bevare det bestående og overleverte;
    Приклад
    • ha et konservativt kvinnesyn
  2. som er tilhenger av gjeldende samfunns- og statsordning;
    Приклад
    • konservativ politikk
    • brukt som substantiv:
      • stemme med de konservative
Сторінка статті

manifestere seg

Значення та вживання

vise seg, ytre seg;
Приклад
  • manifestere seg som politisk radikal
Сторінка статті

venstre 3

прикметник

Походження

norrønt vinstri; beslektet med venn

Значення та вживання

  1. som ligger på den siden, i den retningen der hjertet normalt er;
    Приклад
    • venstre fot;
    • huset ligger på venstre side av veien;
    • ha vondt i venstre side;
    • ta av til venstre;
    • se til venstre og høyre;
    • sitte til venstre for noen;
    • ikke vite forskjell på venstre og høyre
  2. som befinner seg i venstre halvdel av et område eller et synsfelt
    Приклад
    • kjøre på venstre side av veien;
    • huset til venstre;
    • venstre back
  3. i politikk: radikal (2, 1)
    Приклад
    • venstre fløy av partiet
  4. brukt som substantiv: slag med venstre hånd
    Приклад
    • få seg en rett venstre på haka

Фіксовані вирази

  • ekteskap til venstre hånd
    ekteskap mellom en fyrste og en kvinne av lavere byrd der kvinnen (og barna) ikke får arverett;
    morganatisk ekteskap
  • gjøre venstre om
    i politikk: vende seg mot venstre
Сторінка статті

rød

прикметник

Походження

norrønt rauðr, beslektet med latin ruber; jamfør rubin

Значення та вживання

  1. som har farge som ligner blod (og som ligger mellom oransje og fiolett i fargespekteret)
    Приклад
    • røde roser;
    • være rød og frisk i kinnene;
    • bli rød av sinne;
    • være rød i øynene av gråt;
    • et rødt hus
  2. politisk radikal;
    Приклад
    • politisk er han temmelig rød

Фіксовані вирази

  • den røde hane galer
    det brenner;
    det er brann
    • fredag kveld gol den røde hane i byen igjen
  • ikke ha et rødt øre
    være helt blakk
  • på røde rappen
    med det samme;
    på flyende flekken
  • rød dag
    dag som er markert med rød skrift i kalender;
    fridag
  • rød lykt
    • lykt som lyser rødt (ved inngangen til en sal) som tegn på at billettene til en forestilling eller konsert er utsolgt
    • fullt hus (1)
      • forestillingen ble spilt 80 ganger for røde lykter
  • rød strek
    • rødfarget strek som markerer feil i en tekst
      • få mange røde streker
    • grense mellom akseptable og uakseptable størrelser
      • våpenstøtte er den røde streken som ikke må overskrides
  • rød tråd
    sammenbindende elementet
    • gå som en rød tråd gjennom boka
  • røde garder
    • avdelinger av væpnede kommunister som har spilt en rolle under uroligheter og revolusjoner i flere europeiske land
    • ungdomsgrupper som skulle gjennomføre kulturrevolusjonen i Kina 1966–68
  • røde hunder
    barnesykdom med rødt utslett;
    Rubella
  • røde tall
    tall som viser underskudd i regnskapet for en driftsperiode
  • rødt kort
    • i idrett: kort som dommer viser til utøver som blir utvist fra konkurranse eller kamp
    • motsigelse, innvending
      • flere av debattantene burde ha fått rødt kort
  • rødt lys
    • stoppsignal (1)
      • få bot for å kjøre på rødt lys
    • det å si eller få nei til noe;
      avslag (2)
      • gi rødt lys til riving;
      • flere lovforslag fikk rødt lys
  • virke som en rød klut
    vekke raseri
Сторінка статті

progressiv

прикметник

Походження

fra fransk; av latin progressus ‘framskritt’

Значення та вживання

  1. framskritts- eller reformvennlig;
    Приклад
    • de progressive kreftene i samfunnet;
    • ha en progressiv innstilling
  2. fremadskridende, jevnt økende, stadig stigende

Фіксовані вирази

  • progressiv skatt
    det at skatteprosenten stiger med inntekten;
    jamfør progresjon
Сторінка статті

manifestere

дієслово

Походження

fra latin; jamfør manifest (2

Значення та вживання

legge for dagen;
vise, synliggjøre
Приклад
  • manifestere sin dyktighet

Фіксовані вирази

  • manifestere seg
    vise seg, ytre seg
    • manifestere seg som politisk radikal
Сторінка статті

kjønnskvotering

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

fordeling på grunnlag av kjønn (2) for å oppnå en jevnere fordeling mellom kvinner og menn, for eksempel ved ansettelser, inntak til utdanningsinstitusjoner og lignende

Фіксовані вирази

  • moderat kjønnskvotering
    det at det ene kjønnet får fortrinn under ellers like vilkår
  • radikal kjønnskvotering
    det at det kjønnet som er underrepresentert, blir foretrukket selv om personer fra det andre kjønnet ut fra andre utvelgelseskriterier skulle gått foran
Сторінка статті

venstrevridning

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

i politikk: omlegging i radikal retning;
Приклад
  • en venstrevridning i partiet
Сторінка статті