Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
280 результатів

Словник букмола 280 oppslagsord

makt

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt makt, fra lavtysk; beslektet med måtte

Значення та вживання

  1. det å kunne bestemme over andre eller kunne styre en utvikling;
    sterk innflytelse;
    Приклад
    • kunnskap er makt;
    • jeg vil gjøre alt som står i min makt for å gjennomføre endringene;
    • det står ikke i min makt å hindre det;
    • vanens makt;
    • makt korrumperer;
    • komme til makten;
    • ha makten i landet;
    • sitte med makten
  2. stat eller institusjon som har makt (1)
    Приклад
    • en nøytral makt;
    • gå i tjeneste hos en fremmed makt
  3. kraft, styrke
    Приклад
    • ta i av all makt;
    • bruke makt for å åpne døra
  4. vold, tvang
    Приклад
    • bruke makt for å oppnå noe;
    • rå makt
  5. stridskrefter
  6. overnaturlig vesen
    Приклад
    • himmelske makter;
    • gode og onde makter

Фіксовані вирази

  • få/ha noen i sin makt
    få eller ha råderett over noe eller noen
    • hun har språket i sin makt;
    • kongen hadde bøndene i sin makt
  • ha ordet i sin makt
    være god til å uttrykke seg
  • maktens korridorer
    sted der noen samles og blir enige om hvordan de skal gå fram i behandlingen av politiske saker
    • maktens korridorer på Stortinget
  • sette makt bak noe
    tvinge fram noe
    • være villig til å sette makt bak kravene
  • stå ved makt
    være gyldig
Сторінка статті

make 2

дієслово

Походження

norrønt maka; fra lavtysk

Значення та вживання

lage, ordne
Приклад
  • make det slik at alt går bra

Фіксовані вирази

  • make seg
    ordne seg
    • alt maket seg på beste måte
Сторінка статті

makte

дієслово

Походження

av makt

Значення та вживання

greie, klare, ha kraft eller evne til
Приклад
  • makte en oppgave;
  • jeg makter ikke mer;
  • de makter ikke å betale den summen
Сторінка статті

verdslig

прикметник

Походження

norrønt veraldligr; av verd (1

Значення та вживання

  1. som gjelder det jordiske og materielle
    Приклад
    • verdslig makt;
    • føre et verdslig liv
  2. ikke-kristelig;
    Приклад
    • verdslig kunst og kultur
Сторінка статті

umyndig

прикметник

Значення та вживання

  1. som ennå ikke er myndig (1)
    Приклад
    • umyndige mindreårige
    • brukt som substantiv:
      • umyndige må ha godkjenning fra verge
  2. fratatt retten til å råde over formuen sin og gjøre bindende avtaler;
    Приклад
    • hun ble erklært umyndig
  3. som ikke har makt til å rå over egen skjebne;
    Приклад
    • politisk umyndig;
    • føle seg umyndig
Сторінка статті

myndighet

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

  1. myndig (2) oppførsel;
    Приклад
    • opptre med myndighet;
    • ha myndighet til å gjøre noe;
    • hvem har den avgjørende myndighet?
    • bevilgende og lovgivende myndighet;
    • det har du ingen myndighet til
  2. i flertall: styresmakt;
    offentlig instans;
    Приклад
    • her må myndighetene ta ansvar!
    • de kommunale myndigheter
Сторінка статті

myndig

прикметник

Походження

av lavtysk mundich, opprinnelig ‘som har makt’; av gammelhøytysk munt ‘vern’

Значення та вживання

  1. som har nådd voksen alder, i Norge 18 år, og som kan gjøre avtaler og rå over egne midler uten medvirkning av verge (1;
    til forskjell fra mindreårig og umyndig
    Приклад
    • nå myndig alder;
    • han ble myndig i januar
  2. som vitner om makt og autoritet;
    Приклад
    • tale i en myndig tone;
    • gripe inn med myndig hånd;
    • en myndig leder
    • brukt som adverb:
      • opptre myndig
Сторінка статті

stol

іменник чоловічий

Походження

norrønt stóll, opprinnelig ‘noe faststående’

Значення та вживання

  1. møbel til å sitte på med ryggstø og plass til én person
    Приклад
    • sette seg på en stol;
    • stoler og bord;
    • alle stolene var opptatt
  2. brukt som etterledd i sammensetninger: symbol på embete, verdighet eller makt
  3. brukt som etterledd i sammensetninger: opphøyd plattform til å tale fra
  4. bærende ramme eller stativ til noe
  5. brett på strykeinstrument til å spenne strengene over
    Приклад
    • stolen på en fele

Фіксовані вирази

  • falle mellom to stoler
    passe til verken det ene eller det andre
    • pasienter med både fysiske og psykiske plager faller ofte mellom to stoler i helsevesenet
  • sette stolen for døra
    tvinge til å ta et valg;
    gi ultimatum
    • hun satte ham stolen for døra
  • stikke noe under stol
    skjule eller fortie noe
    • vi kan ikke stikke under stol at mange er bekymret for framtiden
Сторінка статті

totalitær

прикметник

Походження

fra fransk

Значення та вживання

  1. om samfunnssystem, stat, ideologi: som favner om og krever kontroll over alt;
    som underordner alt under staten;
    Приклад
    • et totalitært regime;
    • fascisme og kommunisme er totalitære ideologier
  2. om person: som vil ha all kontoll og makt;
    Приклад
    • en totalitær styreleder

Фіксовані вирази

Сторінка статті

ettergivelse

іменник чоловічий

ettergiving, ettergiing

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

  1. det å ettergi;
    Приклад
    • ettergivelse av gjeld
  2. det å gi etter
    Приклад
    • frykte at ettergivelse vil føre til mindre autoritet og makt
Сторінка статті