Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
32 результатів

Словник букмола 32 oppslagsord

hankjønn, hannkjønn

іменник середній

Походження

av han i betydning 2 etter latin genus masculinum

Значення та вживання

  1. biologisk kjønn med befruktende forplantningsorgan;
    til forskjell fra hunkjønn (1)
    Приклад
    • være av hankjønn;
    • en katt av hankjønn
  2. grammatisk kategori som substantiver deles inn i, og som adjektiver, pronomener og determinativer kan bøyes i;
    til forskjell fra hunkjønn (2) og intetkjønn
    Приклад
    • ord som ‘hest’ og ‘bil’ er hankjønn
Сторінка статті

stamfar

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. eldste kjente mann i en slekt eller slektsgren;
    ane (1 av hankjønn;
    til forskjell fra stammor
    Приклад
    • slektens stamfar kom hit i 1829;
    • stamfaren til moderne mennesker
  2. (hann)dyr som (hus)dyr nedstammer fra
    Приклад
    • den felles stamfaren til alle pattedyr;
    • væren Erik er stamfar til de fleste sauene i flokken
  3. i overført betydning: skaper, opphavsmann
    Приклад
    • Solon er demokratiets stamfar
  4. i overført betydning: gjenstand eller fenomen som noe har utviklet seg fra
    Приклад
    • denne bilen er stamfar til moderne biler
Сторінка статті

-sel 1

іменник чоловічий або жіночий

Походження

norrønt -sl, -sla

Значення та вживання

suffiks brukt til å lage substantiver i hankjønn og hunkjønn, særlig av verbstammer;
i ord som ferdsel, fødsel og hørsel
Сторінка статті

mons 1

іменник чоловічий

Походження

av navnet Magnus

Значення та вживання

  2. brukt som etterledd i sammensetninger: person som er svært glad i noe

Фіксовані вирази

  • mat for mons
    mat som en har ønsket seg;
    noe en liker ekstra godt;
    godbit
    • dette er sannelig mat for mons!
Сторінка статті

mann

іменник чоловічий

Походження

norrønt maðr, akkusativ mann

Значення та вживання

  1. voksen person av hankjønn;
    Приклад
    • hvem er den mannen?
    • modnes fra gutt til ung mann;
    • det sitter tre menn og to kvinner i styret
  2. person med egenskaper som tradisjonelt har vært oppfattet som mandige
    Приклад
    • ta motgangen som en mann
  3. mannlig ektefelle;
    Приклад
    • miste mannen sin
  4. brukt i tiltale
    Приклад
    • se deg for da, mann!
  5. person som er med i et idretts- eller arbeidslag, mannskap eller følge
    Приклад
    • ha ti mann i arbeid;
    • alle mann på dekk!
    • kjempe mann mot mann;
    • spille med ti mann på laget
  6. brukt som etterledd i sammensetninger og faste uttrykk: menneske, individ, person
    Приклад
    • den vanlige mann
  7. som etterledd i sammensetninger som betegner en mann (1) med hensyn til verv, tilhørighet eller lignende

Фіксовані вирази

  • gå mann av huse
    gå ut alle som en (for å være med på noe)
  • gå ned med mann og mus
    (om skip) synke med alt om bord
  • i manns minne
    så langt tilbake som folk kan huske
  • kreve sin mann
    gjøre det nødvendig å trå til med full kraft;
    jamfør kreve sin kvinne
    • det krevde sin mann å manøvrere båten
  • mann og mann imellom
    fra den ene til den andre;
    mannemellom
  • mannen i gata
    typisk representant for folket;
    folk flest
  • manns mål
  • være mann for
    være i stand til;
    greie
  • være mann for sin hatt
    gjøre seg gjeldende;
    kunne klare seg selv
Сторінка статті

gutt

іменник чоловічий

Походження

trolig samme opprinnelse som nederlandsk guit, opprinnelig ‘skrytende ung mann’

Значення та вживання

  1. barn av hankjønn
    Приклад
    • få en gutt;
    • gutter og jenter;
    • som gutt var han nokså vilter;
    • begynne å interessere seg for gutter
  2. ung mann;
    mann som er del av et fellesskap
    Приклад
    • han er bare gutten ennå

Фіксовані вирази

  • de gamle guttene
    (oftest i den uoffisielle formen de gamle gutta);
    veteranene, gamleguttene
  • de store guttene
    (oftest i den uoffisielle formen de store gutta);
    de ledende på et område
    • 21-åringen skal gå med de store gutta i verdenscupsirkuset
  • det er gutt det
    det er en grepa kar
  • gutten i seg
    det barnlige, gutteaktige
    • bevare gutten i seg
  • gutten sin
    grepa kar
    • han er gutten sin
  • guttene på gulvet
    (ofte i den uoffisielle formen gutta på gølvet);
    de som arbeider på grunnplanet (2 i fabrikk eller annen arbeidsplass
    • kommunen lyttet til gutta på gølvet
  • guttene på skauen
    (oftest i den uoffisielle formen gutta på skauen);
    brukt om den norske motstandsbevegelsen (som lå i dekning i skogsområder) under andre verdenskrig
    • hytta ble brukt av gutta på skauen under krigen
Сторінка статті

værlam

іменник середній

Походження

av vær (1

Значення та вживання

lam (1, 1) av hankjønn
Сторінка статті

intetkjønn

іменник середній

Походження

etter latin genus neutrum

Значення та вживання

grammatisk kategori som en deler substantiv inn i, og som adjektiv, pronomen og determinativ kan bøyes i;
til forskjell fra hankjønn (2) og hunkjønn (2)
Приклад
  • ord som ‘barn’ og ‘hus’ er intetkjønn
Сторінка статті

fostersønn

іменник чоловічий

Значення та вживання

fosterbarn av hankjønn
Сторінка статті

maskulin

прикметник

Вимова

masˊkulin eller  maskuliˊn

Походження

gjennom fransk; fra latin , av mas ‘hankjønnsvesen’

Значення та вживання

  1. særmerkt for en mann;
    Приклад
    • ha en maskulin utstråling;
    • han er en utpreget maskulin type
  2. som er av grammatisk hankjønn
    Приклад
    • maskuline substantiv
Сторінка статті
Сторінка 1 з 4