Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
75 результатів

Словник букмола 57 oppslagsord

verken 1

іменник середній

Походження

av lavtysk werken, adjektiv av werk ‘opptrevlet tauverk’

Значення та вживання

(hjemmevevd) stoff med renning av bomull og veft av ull
Сторінка статті

verken 2, hverken

сурядний сполучник

Походження

fra dansk hverken, gammeldansk hwærki(n); jamfør norrønt hvár(t)ki ‘ikke noe av to’

Значення та вживання

sideordnende konjunksjon som uttrykker en nektelse som sammenfatter to (eller flere) ledd
Приклад
  • jeg kan ikke komme verken i dag eller i morgen;
  • være verken for eller imot;
  • hun kan verken lese eller skrive
Сторінка статті

verk 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt verkr

Значення та вживання

  1. murrende smerte
    Приклад
    • ha verk i kneet
  2. Приклад
    • få verk i såret;
    • klemme ut verken
Сторінка статті

dybdesyn

іменник середній

Значення та вживання

  1. det å ha evne til å se tredimensjonalt
    Приклад
    • de minste barna har verken fullt utviklet sidesyn eller dybdesyn
  2. det å ha evne til å gå i dybden på noe
    Приклад
    • han er en av dem som kan påberope seg et overblikk med innlagt dybdesyn
Сторінка статті

fisk 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt fiskr

Значення та вживання

  1. virveldyr som lever i vann og puster med gjeller
    Приклад
    • få tre store fisker;
    • denne fisken har jeg fanget selv
    • brukt i ikke-tellelig betydning:
      • vi fikk lite fisk;
      • sette ut fisk i en dam
  2. matvare av fisk (1, 1)
    Приклад
    • kokt fisk;
    • ha fisk til middag
  3. Приклад
    • ørreten er rød i fisken
  4. i astrologi: person som er født i stjernetegnet Fiskene (mellom den 19. februar og 20. mars)
    Приклад
    • han er fisk

Фіксовані вирази

  • falle i fisk
    mislykkes
  • fast i fisken
    • spenstig, stø
      • jeg trener for å bli fast i fisken
    • som ikke gir etter for press
      • være fast i fisken når det gjelder de beslutningene som blir tatt
  • frisk som en fisk
    helt frisk
  • kald fisk
    hard og hensynsløs person
  • løs i fisken
    slapp, veik
  • ta for god fisk
    godta, tro på
  • trives som fisken i vannet
    være i sitt rette element;
    ha det bra
  • verken fugl eller fisk
    verken det ene eller det andre
Сторінка статті

verken vått eller tørt

Значення та вживання

verken drikke eller mat;
Se: tørr, våt
Приклад
  • han hadde ikke fått i seg verken vått eller tørt
Сторінка статті

verken fugl eller fisk

Значення та вживання

verken det ene eller det andre;
Se: fisk, fugl
Сторінка статті

falle mellom to stoler

Значення та вживання

passe til verken det ene eller det andre;
Сторінка статті

tredjeperson

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. person som står utenfor en sak eller et forhold mellom to personer;
    Приклад
    • diskutere saken med en tredjeperson;
    • politiet ble varslet av en tredjeperson
  2. synsvinkel fra utsiden av en person eller en karakter som innebærer at pronomen i tredjeperson (3) eller tilsvarende blir brukt
    Приклад
    • boka er skrevet i tredjeperson med en allvitende forteller;
    • omtale seg selv i tredjeperson
  3. grammatisk trekk som angir at et utsagn gjelder verken avsenderen eller mottakeren
    Приклад
    • 'han' og 'de' er tredjeperson;
    • skrive noe i 3. person entall
Сторінка статті

fanden 1

іменник незмінні

Походження

trolig av frisisk fannen ‘frister’

Значення та вживання

  1. personifikasjon av det onde;
    i bestemt form entall: Guds motstander, Djevelen
    Приклад
    • hun fryktet verken Gud eller Fanden
  2. brukt i banning;
    Приклад
    • fanden ta deg!
    • se for fanden til å skjerpe dere!

Фіксовані вирази

  • dra fanden i vold
    fare langt bort
  • fanden er løs
    alt går galt
  • fanden og hans oldemor
    alle onde krefter
  • fanden vet
    hvem vet;
    det er uvisst
    • fanden vet hva de ser i ham
  • før fanden har fått sko på
    svært tidlig på dagen
  • gi fanden lillefingeren
    gi litt etter
  • male fanden på veggen
    svartmale tilstanden eller framtiden
  • som fanden leser Bibelen
    på en vrang og ondsinnet måte eller på en måte som er til fordel for en selv
Сторінка статті

Словник нюношка 18 oppslagsord

verken 1

іменник середній

Походження

av lågtysk werken, adjektiv av werk ‘opptrevla tauverk’

Значення та вживання

(heimevove) stoff med bomull til renning og ull til veft
Сторінка статті

verken 2

сурядний сполучник

Походження

dansk hverken, gammaldansk hwærki(n); jamfør norrønt hvár(t)ki ‘ikkje noko av to’

Значення та вживання

Приклад
  • verken det eine eller det andre
Сторінка статті

verk 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt verkr

Значення та вживання

  1. murrande smerte
    Приклад
    • ha verk i kneet
  2. Приклад
    • få verk i såret;
    • klemme ut verken
Сторінка статті

fanden 1

іменник незмінні

Походження

truleg av frisisk fannen ‘freistar’

Значення та вживання

  1. personifikasjon av det vonde;
    i bunden form eintal: Guds motstandar, Djevelen
    Приклад
    • han frykta verken Gud eller Fanden
  2. brukt i banning;
    Приклад
    • fanden ta dykk!
    • sjå for fanden til å kome deg vekk herifrå!

Фіксовані вирази

  • dra fanden i vald
    fare langt bort
  • fanden er laus
    alt går gale
  • fanden og hans oldemor
    alle vonde krefter
  • fanden veit
    kven veit;
    det er uvisst
    • fanden veit kor han er blitt av
  • før fanden har fått sko på
    svært tidleg på dagen
  • gje fanden veslefingeren
    gje litt etter
  • måle fanden på veggen
    svartmåle stoda eller framtida
  • som fanden les Bibelen
    på ein vrang og vondsinna måte eller på ein måte som er til fordel for ein sjølv
Сторінка статті

ute

прислівник

Походження

norrønt úti; av ut

Значення та вживання

  1. under open himmel;
    i friluft;
    motsett inne (1)
    Приклад
    • gå ute og fryse;
    • liggje ute;
    • barna er ute og leiker;
    • eg finn dei verken ute eller inne;
    • ute på trappa
  2. på ein stad unna eit visst utgangspunkt;
    Приклад
    • ute på fjorden;
    • ute på kjøkenet;
    • ute ved kysten;
    • ute på øyane
  3. ikkje heime;
    ikkje til stades
    Приклад
    • sjefen er ute;
    • vere ute og handle
  4. heimanfrå i lengre tid;
    i utlandet;
    på framand stad
    Приклад
    • han var ute under krigen;
    • ute og heime
  5. heimanfrå for å vere selskapeleg
    Приклад
    • vere ute på byen;
    • ho er ute til langt på natt
  6. utanfor sitt vanlege hus, hylster, dekke eller liknande
    Приклад
    • kyllingen er ute av skalet;
    • skjorteflaket heng ute;
    • kniven er ute av slira
  7. brukt for å vise at noko er fjerna, ekskludert eller liknande;
    ikkje lenger del av
    Приклад
    • garden er ute av familien;
    • ho er ute av konkurransen;
    • han er ute av soga
  8. i verksemd, på ferde, til stades
    Приклад
    • vere tidleg ute;
    • ho er ute med strekane sine;
    • han er ute og skriv i avisa att;
    • vere ute etter revansje
  9. brukt for å uttrykkje at ein møter noko eller er utsett for noko, oftast vanskeleg eller ubehageleg
    Приклад
    • vere ute for eit uhell;
    • ho var ute for ein svindlar på internett
  10. til endes;
    forbi, slutt;
    utgått
    Приклад
    • fristen er ute;
    • før året er ute;
    • snipp, snapp, snute, så var eventyret ute
  11. ikkje på moten;
    ikkje etterspurd;
    motsett inne (6)
    Приклад
    • slengbukser er heilt ute no

Фіксовані вирази

  • hundre og eitt ute
    det ser verkeleg ille ut;
    spelet er tapt;
    jamfør hundreogein
    • er flyet forseinka, er hundre og eitt ute;
    • no er hundre og eitt ute
  • ille ute
    i store vanskar;
    i stor fare
    • bøndene var ille ute når innhaustinga slo feil
  • ute av spel
    ikkje kunne delta i noko;
    ikkje vere aktivt med på noko
    • han har brote foten og er ute av spel fram til jul
  • vere seint ute
    vere (for) sein til noko;
    vere forseinka
    • vere seint ute med julegåvene;
    • han var altfor seint ute og slapp ikkje inn på stadion
  • vere ute av seg
    kjenne sterke kjensler av sorg, fortviling eller liknande
    • ho var heilt ute av seg av sorg;
    • eg vart heilt ute av meg da hunden min forsvann
  • vere ute av stand til
    ikkje ha krefter eller makt til;
    ikkje makte, ikkje orke
    • ho er ute av stand til å forsørgje seg sjølv
  • vere ute etter
    prøve å treffe (nokon); prøve å få has på
  • vere ute med nokon
    ikkje vere håp om redning;
    vere fortapt
    • båten kantrar, det er ute med oss!
Сторінка статті

mellom

прийменник

Походження

norrønt milli(m), mill(j)um; samanheng med middel- og mid-

Значення та вживання

  1. på ein stad som er avgrensa på to eller fleire sider;
    jamfør imellom
    Приклад
    • dei gjekk med ungane mellom seg;
    • det er langt mellom husa;
    • Finse ligg mellom Oslo og Bergen
  2. i tidsrommet som skil to tidspunkt eller hendingar frå kvarandre
    Приклад
    • mellom jul og nyttår;
    • ete mellom måltida;
    • det er lenge mellom kvar gong eg ser dei
  3. i intervallet som er avgrensa av to storleikar
    Приклад
    • det kostar ein stad mellom 15 og 20 kr
  4. i eit gjensidig forhold som femner om to eller fleire personar
    Приклад
    • usemja mellom far og son;
    • dette får bli mellom oss;
    • mellom oss sagt;
    • det er noko mellom dei
  5. brukt for å kontrastere to storleikar
    Приклад
    • velje mellom to ting;
    • samanhengen mellom arv og miljø;
    • sveve mellom liv og død
  6. blant, i lag med
    Приклад
    • vere mellom vener;
    • vere ute mellom folk;
    • ho er mellom dei fremste på sitt felt

Фіксовані вирази

  • falle mellom to stolar
    passe til verken det eine eller det andre
  • gå mellom
    gripe inn (og mekle)
  • lese mellom linjene
    forstå noko som ikkje er direkte uttrykt
  • mellom anna
    forutan, ved sida av;
    blant anna;
    forkorta m.a.
  • mellom borken og veden
    i ei vanskeleg stode
    • det er lett å hamne mellom borken og veden
Сторінка статті

korkje

сурядний сполучник

Походження

eigenleg n av korgje

Значення та вживання

ingen, inkje av to; jamfør anten;
  1. for å uttrykkje at ei nekting gjeld begge (alle) ledda
    Приклад
    • korkje fugl eller fisk
  2. for å syne at ei nekting framanfor gjeld begge (alle) ledda som følgjer
    Приклад
    • dei var ikkje heime, korkje mora eller faren
Сторінка статті

kjønn

іменник середній

Походження

norrønt kyn, påverka av latin sexus; i tydinga ‘grammatisk kjønn’ etter latin genus

Значення та вживання

  1. sum av fysiologiske eigenskapar hos individ som produserer same slag kjønnsceller
    Приклад
    • kva kjønn har barnet?
  2. gruppe av individ eller organismar som anten har hankjønns- eller hokjønnseigenskapar
    Приклад
    • arbeide for likestilling mellom kjønna;
    • koret har songarar av begge kjønn;
    • eg kjenner meg ikkje heilt heime i verken det eine eller det andre kjønnet
  3. Приклад
    • vise fram kjønnet sitt
  4. i språkvitskap: kvar av to eller tre klasser som substantiva, adjektiva og ein del av pronomena er delte inn i;
    Приклад
    • grammatisk kjønn;
    • kva kjønn har dette substantivet?

Фіксовані вирази

  • biologisk kjønn
    genetisk og/eller anatomisk kjønn
  • det sterke kjønn
    utdatert nemning for menn
  • det svake kjønn
    utdatert nemning for kvinner
  • eit tredje kjønn
    eit kjønn som ikkje er mann eller kvinne
  • juridisk kjønn
    kjønn slik det er offisielt registrert i samfunnet
    • Stortinget har vedteke ei lov om endring av juridisk kjønn
  • sosialt kjønn
    kjønn som andre opplever at ein høyrer til, og som ein blir sosialisert inn i
Сторінка статті

falle

falla

дієслово

Походження

norrønt falla

Значення та вживання

  1. kome eller vere i rørsle nedetter
    Приклад
    • lauvet fell;
    • tårene fall;
    • la ankeret falle;
    • håret fell av
  2. dette over ende;
    Приклад
    • falle over ende;
    • falle på kne;
    • falle og slå seg;
    • falle i knas
  3. bli oppheva;
    bli oppgjeven
    Приклад
    • ordninga fell bort;
    • la gamle prinsipp falle bort
  4. bli erobra, overvunnen, styrta eller vraka;
    li nederlag
    Приклад
    • byen fall;
    • regjeringa fall;
    • framlegget fall mot fire stemmer
  5. Приклад
    • falle i krigen
  6. gå ned;
    Приклад
    • temperaturen fell;
    • prisane har falle det siste året;
    • fallande kurve
  7. treffe;
    kome
    Приклад
    • vinden fell sørleg;
    • saka fell inn under § 5;
    • 17. mai fell på ein måndag;
    • ansvaret fell på meg;
    • falle i klørne på nokon;
    • falle i unåde;
    • falle i tankar;
    • falle i auga;
    • natta fell på;
    • det fall ro over han;
    • det fall mange lovord om jubilanten;
    • dommen fell neste veke
  8. forme seg;
    Приклад
    • skaftet fell godt i handa;
    • kjolen fell fint;
    • falle i smak
  9. verke, vere eller bli
    Приклад
    • arbeidet fell lett for henne;
    • det fell naturleg å ta opp saka no;
    • tida fall lang

Фіксовані вирази

  • fallande måne
    måne i ne
  • falle av
    bli liggjande etter;
    dabbe av, til dømes i eit løp
  • falle for
    bli svært interessert i;
    forelske seg i
  • falle frå
    • døy
    • forlate, svikte;
      slutte
  • falle gjennom
    ikkje kunne hevde seg;
    mislykkast
  • falle i fisk
    mislykkast
  • falle i god jord
    bli godt motteken, verke godt
  • falle i synd
    gjere noko umoralsk;
    synde
  • falle mellom to stolar
    passe til verken det eine eller det andre
  • falle nokon i ryggen
    gå til åtak på nokon bakfrå;
    svike
  • falle nokon inn
    kome nokon i tankane
  • falle på steingrunn
    vere utan verknad;
    ikkje finne grobotn
    • bodskapen fall på steingrunn
  • falle til jorda
    bli utan verknad;
    mislykkast
  • falle ut
    forsvinne
    • eit ord har falle ut av teksten;
    • tanna fall ut
  • som det fell seg
    etter som det høver eller treffer seg
  • stå og falle med
    vere heilt avhengig av
Сторінка статті

evne 1

іменник жіночий

Походження

norrønt efni n, same opphav som emne (1; samanheng med øve

Значення та вживання

  1. eigenskap til å greie noko;
    Приклад
    • ha stor evne til noko;
    • ha skapande evner;
    • ha evna til å omstille seg;
    • ho har ei eiga evne til å rote seg opp i vanskar;
    • han har verken evne eller vilje til å gjere det
  2. i fleirtal: medfødde anlegg
    Приклад
    • evner og anlegg;
    • eleven har gode evner

Фіксовані вирази

  • etter evne
    så godt ein kan
    • her må alle yte etter evne;
    • handle etter beste evne;
    • etter fattig evne
  • over evne
    meir enn ein (normalt) greier
    • ho presterte over evne på eksamen;
    • dei lever over evne
Сторінка статті