Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
80 результатів

Словник букмола 39 oppslagsord

tradisjon

іменник чоловічий

Походження

fra latin

Значення та вживання

  1. det som særlig muntlig blir videreført fra generasjon til generasjon, for eksempel folkeminner, sagn og troer;
    jamfør folklore (1)
    Приклад
    • ifølge tradisjonen er haugen en jernaldergrav;
    • julemarkedet har lange tradisjoner
  2. sed og skikk;
    hevdvunnen sedvane
    Приклад
    • det ble tradisjon å møtes første lørdag i måneden;
    • julefeiringen rommer tradisjoner fra hedensk tid;
    • tradisjonen tro satt de oppe hele valgnatta;
    • for mange er det tradisjon å gå i kirken julaften
  3. overlevert kunnskap om et fagområde;
    Приклад
    • hans dikttolkning skapte tradisjon
Сторінка статті

sulamitt

іменник чоловічий

Походження

etter navnet Sulammit i eldre oversettelse av Høysangen (6,13), i kristen tradisjon tolket som ‘hele den kristne menigheten’

Фіксовані вирази

  • hele sulamitten
    alt sammen, hele hurven
Сторінка статті

sedvane

іменник чоловічий

Походження

norrønt siðvani

Значення та вживання

  1. etablert måte å gjøre noe på;
    tradisjon, skikk og bruk
    Приклад
    • gammel sedvane
  2. tilvant handlemåte eller oppførsel;
    vane
    Приклад
    • mot sedvane møtte han ikke opp;
    • etter sedvane
Сторінка статті

sed

іменник чоловічий

Походження

norrønt siðr

Значення та вживання

nedarvet, etablert levemåte og samværsform i en gruppe, et samfunn eller lignende;
tradisjon, sedvane, skikk (2)
Приклад
  • gamle seder og skikker
Сторінка статті

nasjonal minoritet

Значення та вживання

folkegruppe med lang historisk tilknytning til et land som staten har forpliktet seg til å støtte i arbeidet med å ta vare på tradisjon, religion, kultur og språk;
Приклад
  • nasjonale minoriteter i Norge er jøder, romanifolk/tatere, rom, kvener og skogfinner
Сторінка статті

sennegras, sennegress

іменник середній

Походження

av samme opprinnelse som i dialekter sina ‘gammelt vissent gress på rot’

Значення та вживання

  1. plante i starrfamilien med smale blader og strå med skarpe kanter;
    Carex vesicaria
  2. tørket starr som i samisk tradisjon blir lagt i kommager og annet skotøy som isolasjon
Сторінка статті

minoritet

іменник чоловічий

Походження

gjennom tysk, fra middelalderlatin minoritas; av latin minor ‘mindre’

Значення та вживання

  1. motsatt majoritet
    Приклад
    • være i minoritet
  2. gruppe som utgjør et mindretall av folket i et land
    Приклад
    • etniske minoriteter;
    • den kurdiske minoriteten i Tyrkia

Фіксовані вирази

  • nasjonal minoritet
    folkegruppe med lang historisk tilknytning til et land som staten har forpliktet seg til å støtte i arbeidet med å ta vare på tradisjon, religion, kultur og språk
    • nasjonale minoriteter i Norge er jøder, romanifolk/tatere, rom, kvener og skogfinner
Сторінка статті

kabal

іменник чоловічий

Походження

gjennom fransk cabale; fra hebraisk kabbala, opprinnelig ‘tradisjon, overlevering’

Значення та вживання

  1. kortspill for én person der målet er å legge alle kortene i en bestemt orden
    Приклад
    • legge kabal
  2. i overført betydning: innviklet situasjon som en må ordne opp i
    Приклад
    • bemanning i skolen er en vanskelig kabal

Фіксовані вирази

  • få kabalen til å gå opp
    • lykkes i å fullføre kabalen slik at alle kortene ligger i en bestemt orden
    • ordne opp i en sammensatt og innviklet situasjon
      • slutte i jobben for å få kabalen til å gå opp hjemme
Сторінка статті

bære 1

дієслово

Походження

norrønt bera; samme opprinnelse som latin ferre ‘bære’

Значення та вживання

  1. holde noe oppe (og bevege seg framover med det)
    Приклад
    • bære et brett;
    • han bar en koffert;
    • bære et barn til dåpen;
    • slite og bære tungt;
    • jeg kom bærende på store poser
  2. føre, holde (særlig en kroppsdel på en viss måte)
    Приклад
    • bære hodet høyt
  3. ha på seg;
    gå med
    Приклад
    • bære bunad;
    • bære sin hatt som en vil
  4. holde oppe, i virksomhet
    Приклад
    • bøndene bar kulturen i bygdene
  5. Приклад
    • bære hat til noen;
    • bære på store planer
  6. tåle trykket eller tyngden av
    Приклад
    • isen bar ikke;
    • det skal god rygg til å bære gode dager
  7. lide under
    Приклад
    • bære på en sorg;
    • bære på en smerte
  8. Приклад
    • kua skal bære i høst

Фіксовані вирази

  • bære av
    dreie av (fra vinden)
  • bære barn under beltet
    være gravid
  • bære bud om
    varsle
    • bære bud om bedre tider
  • bære fram
    framføre
  • bære frukt
    også i overført betydning: gi resultater
  • bære i seg
    inneholde
  • bære løs
    begynne, ta til
    • snart bærer det løs med julehandel
  • bære noen på hendene
    verne noen mot alt vondt og ubehagelig;
    forkjæle
  • bære oppe
    • holde ved like
      • bære oppe en tradisjon
    • være bærende kraft i noe
      • forestillingen ble båret oppe av skuespillerens prestasjon
  • bære over med
    vise forsonlighet og tålmodighet med; jamfør overbærende
  • bære seg
  • bære seg at
    te seg
    • hvordan skal en bære seg at for å få visum?
    • hun bar seg at som en gal
  • bære til
    gå til, hende
  • det får bære eller briste
    det får gå som det går
  • så vidt båten bar
    også i overført betydning: det var bare så vidt det gikk
Сторінка статті

ubrutt

прикметник

Значення та вживання

som ikke er avbrutt;
sammenhengende
Приклад
  • en ubrutt tradisjon
Сторінка статті

Словник нюношка 41 oppslagsord

tradisjon

іменник чоловічий

Походження

frå latin

Значення та вживання

  1. det som særleg munnleg blir ført vidare frå generasjon til generasjon, til dømes folkeminne, segner og truer;
    jamfør folklore (1)
    Приклад
    • etter tradisjonen var haugen ei vikinggrav;
    • eit område med rike tradisjonar
  2. sed og skikk;
    hevdvunnen sedvane
    Приклад
    • for mange er det tradisjon å gå i kyrkja på dei store høgtidene;
    • julefeiringa er ein gammal tradisjon;
    • tradisjonen tru vekte russen lærarane om morgonen 17. mai;
    • somme rettsavgjerder må byggje på tradisjon
  3. overlevert kunnskap om eit fagområde;
    Приклад
    • dikttolkingane hennar skapte tradisjon
Сторінка статті

sedvane

іменник чоловічий

Походження

norrønt siðvani

Значення та вживання

  1. etablert måte å gjere noko på;
    tradisjon, skikk og bruk
    Приклад
    • gammal sedvane
  2. tilvand handlemåte eller framferd;
    vane
    Приклад
    • etter sedvane;
    • mot sedvane kom ho ikkje
Сторінка статті

sed

іменник чоловічий

Походження

norrønt siðr

Значення та вживання

nedarva, etablert levemåte og samværsform i ei gruppe, eit samfunn eller liknande;
tradisjon, sedvane, skikk (2)
Приклад
  • gamle seder og skikkar;
  • lære seg gode seder
Сторінка статті

sennegras

іменник середній

Походження

av sine

Значення та вживання

  1. plante i storrfamilien med smale blad og strå med skarpe kantar;
    Carex vesicaria
  2. tørka storr som i samisk tradisjon blir lagt i kommagar og anna skotøy som isolasjon
Сторінка статті

sulamitt

іменник чоловічий

Походження

etter namnet Sulammit i eldre omsetjing av Høgsongen (6,13), i kristen tradisjon uttydd som ‘heile den kristne kyrkjelyden’

Фіксовані вирази

  • heile sulamitten
    alt i hop, heile hurven
Сторінка статті

pare

para

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

av tysk paaren; av par (1

Значення та вживання

  1. ordne parvis;
    stille eller setje saman to delar
    Приклад
    • pare sokkar
    • brukt som adjektiv:
      • nyrene er eit para organ
  2. la husdyr gjennomføre kjønnsakt;
    krysse dyr med kvarandre
    Приклад
    • pare purker med rånar
  3. i overført tyding: knyte saman
    Приклад
    • tradisjon para med eleganse

Фіксовані вирази

  • pare beina
    • bruke beina riktig, til dømes i ein fotballkamp
      • han para beina og fekk ballen i mål
    • gjere seg i stand til å ordne noko
      • ein må få til å pare beina slik at det vert kompetanse ut av det
  • pare seg
    gjennomføre kjønnsakt
    • sauene parar seg om hausten
Сторінка статті

minoritet

іменник чоловічий

Походження

gjennom tysk, frå mellomalderlatin minoritas; av latin minor ‘mindre’

Значення та вживання

  1. motsett majoritet
    Приклад
    • vere i minoritet
  2. gruppe som utgjer eit mindretal av folket i eit land
    Приклад
    • etniske minoritetar;
    • den kurdiske minoriteten i Tyrkia

Фіксовані вирази

  • nasjonal minoritet
    folkegruppe med lang historisk tilknyting til eit land som staten har forplikta seg til å stø i arbeidet med å ta vare på tradisjon, religion, kultur og språk
    • nasjonale minoritetar i Noreg er jødar, romanifolk/taterar, romar, kvener og skogfinnar
Сторінка статті

kabal

іменник чоловічий

Походження

gjennom fransk cabale; frå hebraisk kabbala opphavleg ‘tradisjon, overlevering’

Значення та вживання

  1. kortspel for éin person der målet er å leggje alle korta i ei viss rekkjefølgje
    Приклад
    • leggje kabal
  2. i overført tyding: innvikla situasjon som ein må ordne opp i
    Приклад
    • den vanskelege lokalpolitiske kabalen

Фіксовані вирази

  • få kabalen til å gå opp
    • lykkast i å fullføre kabalen slik at alle korta ligg i ei viss rekkjefølgje
    • ordne opp i ein samansett og innvikla situasjon
      • slutte i jobben for å få kabalen til å gå opp heime
Сторінка статті

folkemunn

іменник чоловічий

Значення та вживання

munnleg tradisjon
Приклад
  • visa lever enno på folkemunn

Фіксовані вирази

  • på folkemunne
    • i folk sitt slarv (2, 2), sladder (1)
      • kome på folkemunne
    • i vanleg omtale
      • stadnamna lever på folkemunne;
      • på folkemunne blir ho kalla ‘Maggen’
Сторінка статті

dato

іменник чоловічий

Походження

frå latin ‘(det) som er gjeve’, bøyingsform av datum

Значення та вживання

  1. (nummer for) viss dag (i månaden)
    Приклад
    • på same dato;
    • ein passande dato;
    • datoen i dag;
    • seie ein eksakt dato;
    • finne ein endeleg dato til arrangementet;
    • oppgje stad og dato
  2. tid for opphav (1)
    Приклад
    • problemet er ikkje av ny dato;
    • ein tradisjon av gammal dato

Фіксовані вирази

  • dags dato
    i dag
    • per dags dato;
    • til dags dato har det ikkje hendt;
    • avtalen gjeld frå dags dato
  • gå ut på dato
    • gå over haldbarheitsdatoen
      • vara har gått ut på dato;
      • ete mat som har gått ut på dato;
      • denne mjølka er utgått på dato
    • bli foraldra, gammaldags eller avleggs
      • meiningar som har gått ut på dato;
      • togskjenene har for lengst gått ut på dato;
      • dette systemet er utgått på dato
  • setje ein dato
    bestemme kva dag noko skal skje
    • setje ein dato for bryllaupet;
    • arrangøren har ikkje sett ein dato enno
Сторінка статті