Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
86 результатів

Словник букмола 40 oppslagsord

tønne

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt tunna, av middelalderlatin tunna ‘vinfat’; beslektet med tonn og tunnel

Значення та вживання

  1. sylinderformet beholder med utbuede vegger
    Приклад
    • en tønne med sild
  3. om eldre forhold: mål for mengde som går i en tønne (mellom 115,8 og 139,4 liter, etter vareslag)
    Приклад
    • en tønne poteter
  4. om eldre forhold: flatemål som egentlig svarer til det arealet som kan bli tilsådd med én tønne såkorn, i Norge = 3,937 dekar

Фіксовані вирази

  • som sild i tønne
    tettpakket
    • passasjerene stod som sild i tønne
  • tomme tønner ramler mest
    de som kan og vet minst, er ofte de mest høyrøstede
Сторінка статті

tomme tønner ramler mest

Значення та вживання

de som kan og vet minst, er ofte de mest høyrøstede;
Сторінка статті

som sild i tønne

Значення та вживання

Приклад
  • passasjerene stod som sild i tønne
Сторінка статті

trille 3

дієслово

Значення та вживання

  1. skyve på hjul;
    skyve rundt, la rulle
    Приклад
    • trille ballen i mål;
    • trille en tønne;
    • trille sykkelen
  2. komme rullende med jevn bevegelse
    Приклад
    • ballen triller
  3. Приклад
    • tårene triller nedover kinnene hans
  4. falle, dette
    Приклад
    • spedbarnet trillet ut av vogna
  5. frakte med trillebår
    Приклад
    • en trillebår til å trille stein i
Сторінка статті

skjeppe

іменник чоловічий або жіночий

Походження

norrønt skeppa; beslektet med skap (2

Значення та вживання

  1. gammelt kornmål av varierende omfang, i middelalderen fra 24,3 til 32,4 l, senere ca. 17, 5 l (⅛ tønne)
  2. målekar som rommer en skjeppe (1)

Фіксовані вирази

  • sette/stille sitt lys under en skjeppe
    la være å vise hvor flink eller dyktig en er
Сторінка статті

sild

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt sild

Значення та вживання

mindre fisk med sølvglinsende kropp, store øyne og underbitt;
Clupea harengus
Приклад
  • fiske sild;
  • ha sild og poteter til middag

Фіксовані вирази

  • død som ei sild
    helt livløs;
    steindød
    • ligge død som ei sild
  • ikke være verdt to sure sild
    helt verdiløs
  • som sild i tønne
    tettpakket
    • passasjerene stod som sild i tønne
Сторінка статті

rulle 3

дієслово

Походження

jamfør rull og rulle (1

Значення та вживання

  1. bevege seg (bortover et underlag) ved å dreie seg rundt sin egen akse;
    Приклад
    • rulle over ende;
    • bilen ruller nedover;
    • flyet rullet rundt i lufta
  2. få til å rulle (3, 1);
    Приклад
    • de rullet en tønne nedover bakken
  3. jevne med rull eller rulle;
    Приклад
    • rulle tøy;
    • de ruller åkeren
  4. lage (noe som ligner) en kule eller rull
    Приклад
    • rulle en sigarett;
    • hun har rullet sammen teppet
  5. gå i bølgegang
    Приклад
    • havet ruller mot stranda
  6. om fartøy: bevege seg fra side til side i bølgene
    Приклад
    • båten rullet kraftig
  7. om lyd: drønne;
    rumle lenge
    Приклад
    • tordenen ruller
  8. uttale norsk ‘r’ med tungespissen;
    til forskjell fra skarre (2)
    Приклад
    • rulle på r-ene

Фіксовані вирази

  • rulle med øynene
    sperre opp øynene og bevege øyeeplene, for eksempel som uttrykk for forakt, forbauselse eller opphisselse;
    jamfør himle (1
  • rulle ned
    • få noe sammenrullet til å folde seg ut nedover
      • rulle ned en gardin;
      • rulle ned buksebeina
    • få bilvindu til å gli ned og åpne seg ved å sveive på et håndtak eller trykke på en knapp
      • jeg rullet ned vinduet
  • rulle opp
    • folde sammen (oppover) til en rull
      • hun har rullet opp ermene på jakken;
      • gardinene er rullet opp
    • få bilvindu til å gli opp og lukke seg ved å sveive på et håndtak eller trykke på en knapp
      • jeg rullet opp bilvinduet
    • avsløre litt etter litt
      • politiet har rullet opp en tyveribande
    • oppklare
      • journalisten var med på å rulle opp saken
    • tegne, skildre
      • filmen rullet opp rystende perspektiver
  • rulle ut
    • folde ut en rull
      • rulle ut den røde løperen;
      • de rullet ut kunstgresset
    • forme noe til en kule eller sylinder med roterende bevegelser med hendene
      • rulle ut boller
    • sette i verk noe på løpende bånd;
      innføre i et (større) område
      • de ruller ut bredbånd i hele distriktet
Сторінка статті

bånd, band 1

іменник середній

Походження

norrønt band; beslektet med binde

Значення та вживання

  1. Приклад
    • sette hunden i bånd;
    • røde og hvite bånd blafret i vinden
  2. i overført betydning: noe som forener eller samler;
    Приклад
    • styrke båndet til nabolandet;
    • det er tette bånd mellom søstrene
  3. smal strimmel av tøy eller lignende
    Приклад
    • duken var kantet med bånd;
    • knytte et bånd rundt såret
  4. ring (1, 2) som omslutter noe, holder noe på plass
    Приклад
    • sette bånd på en tønne
  5. endeløs reim (2) i tekstil eller gummi som går rundt;
    Приклад
    • transportere varene på båndet;
    • stå ved båndet og vente på at bagasjen kommer
  6. remse (1 i polyester (1) med finfordelt magnetisk (1) materiale til å ta opp bilde på og/eller lyd med
    Приклад
    • ta opp intervjuet på bånd
  7. ring (1, 1), lenke (1, 1) eller lignende til pynt
  8. bunt av kornstrå;

Фіксовані вирази

  • legge bånd på
    kontrollere (2), begrense
    • vansker med å legge bånd på følelser;
    • legge bånd på politikernes spillerom
  • legge bånd på seg
    tøyle seg, beherske seg
  • legge i bånd
    binde, legge i tvangstrøye
  • på løpende bånd
    som går i ett uten avbrytelse;
    fortløpende
    • meldingene kom på løpende bånd
Сторінка статті

bunne, botne

дієслово

Значення та вживання

  1. sette bunn i
    Приклад
    • bunne en tønne
  2. nå, ta bunnen
    Приклад
    • den bunner ikke
  3. ligge nederst (på tabell, rankingliste eller lignende)
    Приклад
    • laget bunner tabellen

Фіксовані вирази

  • bunne i
    være resultat av, bero på
Сторінка статті

åtting

іменник чоловічий

Походження

av åtte; jamfør norrønt áttungr ‘åttedel (av fylke eller bygd)'

Значення та вживання

  1. gammelt kornmål som tilsvarte ⅛ skjeppe (1), ca. 2,17 liter
  2. gammelt rommål (for blant annet flytende varer, smør og fisk) som tilsvarte ⅛ tønne (3), ca. 15–17 liter
  3. om eldre forhold: administrativ enhet som utgjorde ⅛ av et fylke (på Vestlandet)
Сторінка статті

Словник нюношка 46 oppslagsord

tønne, tynne 1

іменник жіночий

Походження

norrønt tunna, av mellomalderlatin tunna ‘vinfat’; samanheng med tonn og tunnel

Значення та вживання

  1. stor, rund behaldar med bogne vegger
  3. om eldre forhold: mål for mengd som går i ei tønne (1) (mellom 115,8 og 139,4 liter, etter vareslag)
    Приклад
    • ei tønne poteter
  4. om eldre forhold: flatemål som eigenleg svarer til det arealet som kan bli tilsådd med éi tønne såkorn, i Noreg = 3,937 dekar

Фіксовані вирази

  • som sild i tønne
    tettpakka
    • publikum stod som sild i tønne
  • tomme tønner ramlar mest
    dei som kan og veit minst, er ofte dei mest høgrøysta
Сторінка статті

tonn

іменник середній

Походження

frå engelsk; same opphav som tønne

Значення та вживання

  1. måleining for masse = 1000 kilogram;
    symbol t
    Приклад
    • skulpturen veide fleire tonn
  2. brukt i genitiv: tyngda eller lasteevna til eit fartøy
    Приклад
    • ti tonns akseltrykk;
    • 15-tonns lastebåt
  3. stor mengde
    Приклад
    • han åt eit tonn komle til middag
  4. om eldre forhold: registertonn
Сторінка статті

tunnel, tunell

іменник чоловічий

Походження

gjennom engelsk; frå gammalfransk eigenleg ‘lita tønne’

Значення та вживання

  1. underjordisk, utgraven passasje i jord eller fjell
    Приклад
    • vegtunnel;
    • jernbana, vegen går gjennom tunnel der;
    • elva er lagd i tunnel;
    • (det er) lys i enden av tunnelen – stoda held på å betre seg
  2. hol gang til dømes i maskin
Сторінка статті

tom

прикметник

Походження

norrønt tómr

Значення та вживання

  1. som er utan innhald;
    Приклад
    • spannet var tomt;
    • tomme hyller;
    • tomme tønner ramlar mest – sjå tønne
    • om hus, husvære og liknande: som er utan inventar, møblar og liknande
      • eit tomt rom
    • om hus, husvære, rom, stad og liknande: utan folk (eller dyr), folkelaus
      • kome til tomt hus
    • einsam, audsleg
      • det er tomt etter han – han er sakna
  2. om person, sinn, andletsuttrykk og liknande: som er utan vilje, initiativ, idear og liknande;
    som er utan tankeinnhald
    Приклад
    • kjenne seg tom;
    • ein tom smil;
    • stire med eit tomt blikk
  3. utan røyndom, verdilaus
    Приклад
    • tomme ord, skuldingar, lovnader

Фіксовані вирази

  • med to tomme hender
    utan noko;
    på berr bakke
    • ho starta med to tomme hender og arbeidde seg opp
  • på tom mage
    utan å ha ete
    • arbeide på tom mage
Сторінка статті

tappe

tappa

дієслово

Походження

norrønt tappa

Значення та вживання

  1. la væske renne eller strøyme ut av tønne, fat, røyr eller liknande ved å opne tapp (1, 2), spuns, kran eller liknande
    Приклад
    • tappe øl frå fatet;
    • ho tappar vatn i karet;
    • tappe for blod
  2. ta frå;
    tømme
    Приклад
    • tappe batteriet for straum;
    • bygda blir tappa for ungdom
  3. Приклад
    • tappe ei myr
  4. få tak i informasjon på ulovleg måte ved å kople seg på dataanlegg, telefonar eller liknande
    Приклад
    • tappe telefonsamtalar;
    • dei har tappa informasjon frå databasar
  5. føye saman to trestykke ved hjelp av tappar (1;

Фіксовані вирази

  • tappe ned
    minske vasstanden
    • tappe ned innsjøen;
    • vassmagasina er tappa ned
Сторінка статті

skjeppe

іменник жіночий

Походження

norrønt skeppa; samanheng med skap (2

Значення та вживання

  1. gammalt kornmål av varierande omfang, i mellomalderen frå 24,3 til 32,4 l, seinare om lag 17,5 l (⅛ tønne)
  2. målekar som rommar ei skjeppe (1)

Фіксовані вирази

  • setje/stille lyset sitt under ei skjeppe
    la vere å vise kor flink eller dyktig ein er
Сторінка статті

sild

іменник жіночий

Походження

norrønt sild

Значення та вживання

mindre fisk med sølvglinsande kropp, store auge og underbit;
Clupea harengus
Приклад
  • fiske sild;
  • leve på sild og poteter

Фіксовані вирази

  • daud som ei sild
    heilt livlaus;
    steindaud
    • liggje daud som ei sild
  • ikkje verd to sure sildar
    heilt verdilaus
  • som sild i tønne
    tettpakka
    • publikum stod som sild i tønne
Сторінка статті

rulle 2

rulla

дієслово

Походження

jamfør rull og rulle (1

Значення та вживання

  1. flytte seg (bortetter eit underlag) ved å dreie seg rundt sin eigen akse;
    Приклад
    • rulle over ende;
    • bilen rullar nedover;
    • stuparen rulla rundt i lufta
  2. få til å rulle (2, 1);
    Приклад
    • dei rulla ei tønne over golvet
  3. jamne med rull eller rulle;
    Приклад
    • rulle tøy;
    • dei rullar åkeren
  4. lage (noko som liknar) ein rull eller ei kule
    Приклад
    • rulle ein sigarett;
    • han har rulla saman teppet
  5. gå i bølgjegang
    Приклад
    • havet rullar mot stranda
  6. om fartøy: vere i rørsle frå side til side i bølgjene
    Приклад
    • båten rulla kraftig
  7. om lyd: drønne;
    rumle lenge
    Приклад
    • tora rulla
  8. uttale norsk ‘r’ med tungespissen;
    til skilnad frå skarre (1, 2)
    Приклад
    • rulle på r-ane

Фіксовані вирази

  • rulle med auga
    sperre opp auga og røre augeepla, til dømes som uttrykk for forakt, overrasking eller oppøsing;
    jamfør himle (2, 2)
  • rulle ned
    • få noko samanrulla til å falde seg ut nedover
      • rulle ned gardina
    • få bilvindauge til å gli ned og opne seg ved å sveive på eit handtak eller trykkje på ein knapp
      • eg rulla ned vindauget
  • rulle opp
    • falde saman (oppover) til ein rull
      • han har rulla opp skjorteermane;
      • gardinene er rulla opp
    • få bilvindauge til å gli opp og lukke seg ved å sveive på eit handtak eller trykkje på ein knapp
      • eg rulla opp bilvindauget
    • avsløre litt etter litt
      • politiet rulla opp eit kriminelt miljø
    • oppklare
      • det var media som rulla opp saka
    • teikne, skildre
      • boka rullar opp ei trist historie om rus og vald
  • rulle ut
    • falde ut ein rull
      • rulle ut den raude løparen;
      • eg har rulla ut soveposen
    • forme noko til ei kule eller ein sylinder med roterande rørsler med hendene
      • rulle ut bollar
    • setje i verk noko på løpande band;
      innføre i eit (større) område
      • dei har rulla ut breiband i heile dalen
Сторінка статті

botn

іменник чоловічий

Походження

norrønt botn

Значення та вживання

  1. underside, underdel i eit kar eller ein annan innhol ting
    Приклад
    • botnen i ei tønne;
    • ein kjel med tjukk botn
  2. inste ende av ein innhol ting eller eit holrom;
    inste ende av ein dal, fjord, eit vatn
    Приклад
    • sjå botnen i brønnen
  3. grunn under vatn (i sjø og liknande);
    fast grunn til dømes under eit gjørmelag
    Приклад
    • det er leire i botnen under matjorda
    • i overført tyding: lågmål
      • no må vi ha nådd botnen
    • i overført tyding: det djupaste, inste av noko
      • på botnen av sjela;
      • på botnen av trassen låg ein tvil
  4. grunn(voll);
    Приклад
    • byggje på ustø botn;
    • ein kjole med raude roser på kvit botn
  5. fjerde og bakarste av mageavdelingane hos jortarar;

Фіксовані вирази

  • dobbel botn
    overført tyding: dobbel meining
  • frå botnen av
    frå sjølve byrjinga og heilt gjennom
    • lage mat frå botnen av
  • i botn og grunn
    heilt opp, fullt ut; i grunnen
  • ikkje vere botn i nokon
    aldri bli mett
    • det er ikkje botn i henne
  • til botnar/botns
    til full klarleik, heilt inn;
    fullt ut
    • det er viktig å kome til botnar i saka;
    • vi må til botns i kva som har skjedd
Сторінка статті

band 1

іменник середній

Походження

norrønt band; samanheng med binde

Значення та вживання

  1. Приклад
    • løyse bandet på sekken;
    • setje hunden i band;
    • raude og kvite band blafra i vinden
  2. i overført tyding: noko som sameiner eller samlar;
    Приклад
    • ha tette band til heimstaden;
    • styrkje bandet mellom nabolanda
  3. smal strimmel av tøy eller anna material
    Приклад
    • kante duken med band til pynt;
    • ha band i håret;
    • få band på såret
  4. ring (1, 2) eller liknande som held noko saman
    Приклад
    • setje band på ei tønne
  5. endelaus reim (2) i tekstil eller gummi som går rundt;
    Приклад
    • transportere varene på bandet;
    • stå ved bandet og vente på at bagasjen kjem
  6. remse (1 i polyester (1) med finfordelt magnetisk (1) material til å ta opp bilete på eller lyd med
    Приклад
    • intervjuet vart teke opp på band
  7. rygg og perm på ei bok;
  8. kvar av bøkene i eit større bokverk;
    Приклад
    • andre bandet av Norsk Ordbok
  10. bundel av kornstrå;
  11. ring (1, 1), lenkje (1, 1) eller liknande til pynt
  12. tverrtre som held saman borda i ein båt;
    bindetre mellom standarane i ein bygning
  13. overgang mellom to dalar som hallar i kvar si lei

Фіксовані вирази

  • leggje band på
    avgrense (2), minke (2)
    • hendinga la band på engasjementet
  • leggje band på seg
  • leggje i band
    binde, leggje i tvangstrøye
  • på løpande band
    som går i eitt utan avbrot;
    kontinuerleg
    • tragediene følgjer på løpande band
Сторінка статті
Сторінка 1 з 5