Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
117 результатів

Словник букмола 55 oppslagsord

regulere

дієслово

Походження

fra latin; av regula ‘regel’

Значення та вживання

ordne, lede eller dirigere (etter en viss plan)
Приклад
  • regulere trafikken;
  • de regulerer prisene i januar;
  • produksjonen er nøye regulert;
  • de har planer om å regulere nye vassdrag
  • brukt som adjektiv:
    • et regulert område
Сторінка статті

stille 5

дієслово

Походження

norrønt stilla, påvirket av tysk

Значення та вживання

  1. legge, plassere eller sette noe på et visst sted eller en viss måte;
    Приклад
    • de stiller opp stigen langs veggen;
    • de stilte ut varene sine
  2. gå inn på eller ta en viss plass;
    sette i en viss situasjon
    Приклад
    • hun hadde stilt seg i veien for dem;
    • han stilte dem overfor et valg;
    • jeg stiller som kandidat ved valget;
    • ledelsen stilte representantene fritt ved avstemningen
    • brukt som adjektiv:
      • hun er godt stilt
  3. innta det eller det standpunkt
    Приклад
    • jeg stiller meg skeptisk til forslaget
  4. legge fram
    Приклад
    • stille et spørsmål;
    • stille betingelser;
    • legen har stilt en diagnose
  5. skaffe til veie
    Приклад
    • vi stiller mannskap og utstyr;
    • de stiller lokale til disposisjon;
    • dere må stille sikkerhet;
    • partiet klarer ikke å stille liste
  6. møte opp;
    innfinne seg
    Приклад
    • stille til start
  7. arte seg;
    ligge an
    Приклад
    • da stiller saken seg annerledes
  8. sette på et visst punkt;
    Приклад
    • stille klokka;
    • stille forgasseren
  9. stemme instrument
    Приклад
    • stille fela

Фіксовані вирази

  • ha noe å stille opp med
    ha noe å by på eller fare med;
    ha noe å bruke som hinder eller motvekt;
    ha noe å si
    • jeg har ikke noe å stille opp med mot henne;
    • de har lite å stille opp med mot motstanderen
  • stille klokka etter noe/noen
    vite hvilket klokkeslett det er ut fra noe som skjer regelmessig eller på et fast tidspunkt
    • jeg kan stille klokka etter toget;
    • vi kan stille klokka etter når han står opp
Сторінка статті

tannregulering

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

  1. det å regulere eller rette tannstillingen eller feil ved kjevene
    Приклад
    • han trenger tannregulering
  2. stativ av metalltråd eller lignende som monteres på tennene for å endre tannstillingen eller rette feil ved kjevene
    Приклад
    • en tenåring med tannregulering
Сторінка статті

tannhjul

іменник середній

Значення та вживання

hjul med tagger som sammen med andre tannhjul eller en tannstang brukes til å overføre kraft eller regulere hastighet ved roterende bevegelse i maskiner;
jamfør tann (2)
Приклад
  • tannhjulene griper inn i hverandre
Сторінка статті

demme opp

Значення та вживання

Se: demme
  1. stenge eller regulere elv, vann eller lignende
    Приклад
    • demme opp en bekk;
    • demme opp for vannet
  2. Приклад
    • demme opp for den økende kriminaliteten;
    • de prøvde å demme opp for de synkende prisene
Сторінка статті

spak 1

іменник чоловічий

Походження

sammenheng med lavtysk spake ‘hjuleike’

Значення та вживання

  1. stang til å flytte eller løfte tunge ting med;
  2. stang til å regulere eller sette i funksjon et redskap eller en redskapsdel, maskin, et apparat eller lignende
    Приклад
    • kapteinen satt selv ved spaken;
    • spakene på en gravemaskin;
    • et kontrollbord fullt av lamper og spaker

Фіксовані вирази

  • bak spakene
    • med betjeningen av et fly eller annet kjøretøy
      • min første gang bak spakene i et fly
    • i musikk og film: med ansvar for miksebordet
      • bandet hadde en gudbenådet lydtekniker bak spakene
Сторінка статті

justere

дієслово

Походження

av middelalderlatin justare; av latin justus ‘riktig, rettferdig’, av jus

Значення та вживання

kontrollere og regulere;
stille inn nøye;
Приклад
  • justere en vekt;
  • justere motorens tomgangshastighet;
  • lønnen skal justeres

Фіксовані вирази

  • justert skurlast
    skåret trelast som er avrettet og dimensjonert til eksakte mål
Сторінка статті

demme

дієслово

Походження

norrønt demma; av dam (1

Фіксовані вирази

  • demme ned
    stenge vannføring slik at et område legges under vann
    • dalen skal demmes ned
  • demme opp
    • stenge eller regulere elv, vann eller lignende
      • demme opp en bekk;
      • demme opp for vannet
    • hindre, stanse (2, 2);
      motarbeide
      • demme opp for den økende kriminaliteten;
      • de prøvde å demme opp for de synkende prisene
Сторінка статті

ballast

іменник чоловічий

Вимова

balˊlast eller  balasˊt

Походження

fra lavtysk , forledd trolig av bar ‘tom’; jamfør last (1

Значення та вживання

  1. vann eller tunge gjenstander som blir anbrakt i et tomt fartøy for å gi det stabilitet
    Приклад
    • ta inn ballast
  2. i overført betydning: erfaring, verdier eller kunnskap som kan gi støtte i livet
    Приклад
    • ha åndelig ballast med seg hjemmefra
  3. vekt (særlig sandsekker) som kastes ut av en ballong for å regulere høyden
  4. underlag på jernbanespor, oftest pukk eller grus;
    Приклад
    • ballast langs togskinnene

Фіксовані вирази

  • gå i ballast
    la fartøyet gå uten last, men med ballast
Сторінка статті

analogisk

прикметник

Значення та вживання

som viser, skyldes analogi
Приклад
  • en analogisk bøyningsform;
  • en analogisk slutning

Фіксовані вирази

  • analogisk lovtolkning
    bruk av en rettsregel på et tilsvarende område som det loven skal regulere
Сторінка статті

Словник нюношка 62 oppslagsord

regulere

regulera

дієслово

Походження

frå latin; av regula ‘regel’

Значення та вживання

ordne, leie eller dirigere (etter ein viss plan)
Приклад
  • regulere trafikken;
  • dei regulerte prisane etter at renta steig;
  • kommunen har planar om å regulere område til bustader;
  • ungane må lære å regulere kjenslene sine
  • brukt som adjektiv:
    • eit regulert vassdrag
Сторінка статті

stille 4

stilla

дієслово

Походження

norrønt stilla; av still (2

Значення та вживання

  1. Приклад
    • stille svolten
  2. Приклад
    • tablettane stilte dei verste smertene
  3. Приклад
    • det vart sagt at ho kunne stille blod
  4. setje på eit visst punkt;
    Приклад
    • stille klokka;
    • stille forgassaren
  5. stemme eit instrument
    Приклад
    • stille fela

Фіксовані вирази

  • stille klokka etter noko/nokon
    vite kva klokkeslett det er ut frå noko som skjer regelbunde eller på eit fast tidspunkt
    • eg kan stille klokka etter toget;
    • han levde så regelbunde at naboane kunne stille klokka etter han
  • stille seg
    gå varsamt;
    liste seg;
    stiltre seg
    • dei stiller seg fram;
    • ho stilte seg over golvet;
    • han prøvde å stille seg innpå dei
Сторінка статті

sjalusi 2

іменник чоловічий

Походження

same opphav som sjalusi (1 kalla slik fordi ein innanfrå kunne sjå det som skjedde utanfor utan å bli sett sjølv

Значення та вживання

gardin eller skjerm av breie, tynne ribber som ein kan regulere
Сторінка статті

tannregulering

іменник жіночий

Значення та вживання

  1. det å regulere eller rette tannstillinga eller feil ved kjevane
    Приклад
    • ho treng tannregulering
  2. stativ av metalltråd eller liknande som blir montert på tennene for å endre tannstillinga eller rette feil ved kjevane
    Приклад
    • ein tenåring med tannregulering
Сторінка статті

tannhjul

іменник середній

Значення та вживання

hjul med taggar som saman med andre tannhjul eller ei tannstong blir brukt til å overføre kraft og regulere fart ved roterande rørsle i maskinar;
jamfør tann (2)
Приклад
  • to tannhjul som grip inn i kvarandre
Сторінка статті

spak 1

іменник чоловічий

Походження

samanheng med lågtysk spake ‘hjuleike’

Значення та вживання

  1. vektstong til å flytte eller lyfte noko med;
  2. stong til å regulere eller setje i funksjon ein reiskap eller reiskapsdel, maskin, eit apparat eller liknande
    Приклад
    • flykapteinen sat sjølv ved spaken;
    • spakane på ein gravemaskin

Фіксовані вирази

  • bak spakane
    • med betening av eit fly eller anna køyretøy
      • min første gong bak spakane i eit fly
    • i musikk og film: med ansvar for miksebordet
      • bandet hadde ein dyktig lydteknikar bak spakane
Сторінка статті

styre 2

styra

дієслово

Походження

norrønt stýra, i tyding 5 innverknad frå I styr

Значення та вживання

  1. Приклад
    • styre eit skip;
    • styre stega sine;
    • styre samfunnsutviklinga;
    • styre til lands;
    • styre unna dei verste hola i vegen;
    • styre unna vanskane
    • perfektum partisipp:
      • elektronisk styrt bensininnsprøyting
  2. Приклад
    • styre rike og land;
    • styre huset for ein
    • leie (3
      • styre verksemda med fast hand
    • i grammatikk: ta attåt seg, krevje ei viss form av eit tilknytt ord
      • til styrer genitiv i norrønt
  3. ha under kontroll
    Приклад
    • styre sinnet sitt;
    • no må du prøve å styre deg
  4. halde ei viss lei;
    Приклад
    • båten styrte utover
  5. gjere bråk, vere uroleg;
    Приклад
    • styre og ståke

Фіксовані вирази

  • styre med
    ordne eller stelle med
Сторінка статті

justere

justera

дієслово

Походження

av mellomalderlatin justare; av latin justus ‘rett, rettferdig’ av jus ‘rett’

Значення та вживання

kontrollere og regulere;
stille inn nøye;
Приклад
  • justere ei vekt;
  • justere motoren;
  • løna skal justerast

Фіксовані вирази

  • justert skurlast
    skoren trelast som er avretta og dimensjonert til eksakte mål
Сторінка статті

demme

demma

дієслово

Походження

norrønt demma; av dam (1

Фіксовані вирази

  • demme ned
    stengje vassføring slik at eit område blir lagt under vatn
    • kjempe mot forslaget om å demme ned store areal som i dag blir nytta til jordbruk
  • demme opp
    • stengje eller regulere elv, vatn eller liknande
      • demme opp ein bekk;
      • demme opp for vatnet
    • hindre, stanse (2, 2);
      motarbeide
      • demme opp for påverknad frå det engelske språket;
      • demme opp for den negative folketalsutviklinga
Сторінка статті

ballast

іменник чоловічий або жіночий

Вимова

balˊlast eller  balasˊt

Походження

frå lågtysk , føreledd truleg av bar ‘tom’; jamfør last (1

Значення та вживання

  1. noko tungt (ofte sjøvatn) som blir fylt i eit tomt fartøy så det skal bli støare
    Приклад
    • ta inn ballast
  2. i overført tyding: kunnskap, røynsler, karaktereigenskapar som kan gje støtte i livet
    Приклад
    • ha nok ballast til å reise ut i verda
  3. noko tungt (særleg sandsekker) til å kaste ut frå ein ballong for å regulere høgda
  4. underlag på jernbanespor, oftast pukk eller grus;
    Приклад
    • ballast langs togskinnene

Фіксовані вирази

  • gå i ballast
    la fartøyet gå utan last, men med ballast
Сторінка статті