Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
156 результатів

Словник букмола 78 oppslagsord

mai

іменник чоловічий

Походження

fra latin, etter guden Maius

Значення та вживання

årets femte måned
Приклад
  • i mai måned;
  • de første dagene i mai;
  • Norge fikk egen grunnlov 17. mai 1814
Сторінка статті

maie

дієслово

Походження

gjennom eldre dansk ‘pynte med løv’; fra lavtysk meien, med foreldet betydning ‘nyutsprunget løv’

Фіксовані вирази

  • maie seg ut
    spjåke seg til
Сторінка статті

tjueniende

прикметник

Значення та вживання

som er nummer 29 i en rekkefølge;
ordenstall til 29
Приклад
  • 29. mai
Сторінка статті

spiss 1

іменник чоловічий

Походження

fra lavtysk

Значення та вживання

  1. skarp, kvass ende;
    Приклад
    • spissen på pila
  2. fremste del av noe
    Приклад
    • gå i spissen av 17. mai-toget
  3. person som utmerker seg;
    Приклад
    • spissene innenfor arbeiderbevegelsen
  4. i fotball: angrepsspiller som spiller i fremste rekke i laget
    Приклад
    • den beste spissen på laget;
    • hun spilte spiss for Brann
  5. skjerpende smakstilsetning
    Приклад
    • maten var god, men manglet den lille ekstra spissen

Фіксовані вирази

  • i spissen for
    i ledelsen av;
    i brodden for
    • stå i spissen for protestene
  • sette en spiss på
    gjøre ekstra god, forhøye virkningen av noe
    • kongeparets besøk satte en spiss på feiringen
  • sette på spissen
    drive til ytterste konsekvens;
    framstille på en skarp måte for å provosere fram en reaksjon
    • han var en stri mann som likte å sette tingene på spissen
Сторінка статті

sekstende

прикметник

Походження

norrønt sextándi

Значення та вживання

som er nummer 16 i en rekkefølge;
ordenstall til 16
Приклад
  • sekstende svangerskapsuke;
  • 16. mai
Сторінка статті

tredje

прикметник

Походження

norrønt þriði

Значення та вживання

som er nummer tre (2, 1) i en rekkefølge;
ordenstall til tre (3.)
Приклад
  • den tredje mai;
  • på tredje året;
  • for tredje gang
Сторінка статті

inneklemt dag

Значення та вживання

arbeidsdag mellom to (pålagte, offisielle) fridager;
Приклад
  • med 1. mai på tirsdag ble mandagen en inneklemt dag
Сторінка статті

vår 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt vár nøytrum

Значення та вживання

  1. i dagligtale: årstid som danner overgangen fra vinter til sommer og oftest omfatter månedene mars, april og mai
    Приклад
    • sen, tidlig vår;
    • om våren;
    • i fjor vår;
    • til våren;
    • lengte etter våren;
    • det gikk både vinter og vår – svært lang tid ; se vinter (1)
  2. i astronomi: tiden fra vårjevndøgn til sommersolverv
  3. i meteorologi: tidsrom da middeltemperaturen ligger mellom 0 °C og 10 °C

Фіксовані вирази

  • i vår/våres
    våren en er inne i (eller som nylig har vært)
    • gutten fylte fem år i vår;
    • vi skal til Italia nå i våres
Сторінка статті

verden

іменник чоловічий

Походження

norrønt verǫld, av verr ‘mann’ og ǫld ‘tidsalder’, -en opprinnelig bestemt artikkel

Значення та вживання

  1. alt som eksisterer i verdensrommet;
    Приклад
    • kanskje det fins verdener bortenfor vår verden;
    • være redd for at verden skal gå under
  2. jordkloden som tilholdssted for mennesker, dyr og planter
    Приклад
    • fra alle kanter av verden;
    • folk fra hele verden;
    • alle land i verden;
    • være den beste i verden;
    • komme seg fram her i verden;
    • den vestlige verden;
    • den store, vide verden
    • brukt i genitiv, også i formen verdsens:
      • til ingen verdens nytte;
      • ingen verdsens ting
  3. alle mennesker sett som en enhet;
    Приклад
    • en hel verden i sorg;
    • hele verden ønsker fred
  4. område utenfor hjemstedet, for eksempel i andre land eller verdensdeler
    Приклад
    • reise ut i verden;
    • den store, vide verden
  5. fellesskap innenfor visse felt
    Приклад
    • den akademiske verdenen;
    • i kunstens verden
  6. samfunn av dyr eller vekster
    Приклад
    • bienes verden;
    • lære seg blomstenes verden
  7. tilværelse av fysisk eller psykisk art
    Приклад
    • leve i to ulike verdener;
    • som å komme til en annen verden;
    • utlevere sin indre verden
  8. tenkt område;
    konstruert tilværelse
    Приклад
    • drømmenes verden;
    • leve i sin egen verden
  9. brukt i utrop for å uttrykke undring
    Приклад
    • du verden!
    • hva i all verden er det du gjør?
  10. stor mengde
    Приклад
    • en verden av muligheter

Фіксовані вирази

  • aldri i verden
    ikke for noen pris
    • selge gården – aldri i verden!
  • av en annen verden
    utenom det vanlige
    • ha en scenisk utstråling av en annen verden
  • bringe/få ut av verden
    bli ferdig med;
    fjerne
    • vi må få denne saken ut av verden;
    • han har brakt tvisten ut av verden
  • den fjerde verden
    (rester av) urbefolkning med særegne livs- og kulturformer som (ofte) er truet av mer moderne samfunnsformer
  • den gamle verden
    fellesbetegnelse for de verdensdelene som oldtidens europeere kjente: Europa, Asia og Afrika;
    til forskjell fra den nye verden
  • den nye verden
    de delene av verden som ikke var kjent for europeerne før de store oppdagelsene på 1500-tallet, oftest brukt om Amerika
  • den tredje verden
  • for alt i verden
    for noen pris
    • jeg gjør det ikke for alt i verden
  • forlate verden
    dø
  • før i verden
    på et tidligere tidspunkt;
    i gamle dager;
    før i tiden
  • i all verdens rike
    brukt forsterkende
    • hva i all verdens rike driver dere med?
  • komme til verden
    bli født
    • hun kom til verden i mai
  • sette barn til verden
    få barn;
    føde
  • trekke seg tilbake fra verden
    søke ensomhet
    • hun trakk seg tilbake fra verden og viet seg til de store spørsmål
  • utakk er verdens lønn
    du får ingen takk for det gode du gjør
  • verden er ikke stor
    sagt når noen uventet møter hverandre
  • verden står ikke til påske
    brukt spøkefullt om at en er overrasket
    • vant laget en kamp? Verden står ikke til påske, altså!
    • dette hadde jeg ikke ventet, nå står ikke verden til påske!
  • verden vil bedras
    menneskene er godtroende og lette å narre
  • verdens navle
    viktig og sentralt sted
    • han tror hjembygda er verdens navle
  • verdens undergang
    • det at verden, jorda og menneskeheten blir utslettet
      • spå verdens undergang;
      • tror du på verdens undergang?
    • brukt for å overdrive de negative virkningene av en omstendighet
      • et lite skrubbsår er ikke verdens undergang;
      • men det er vel ikke verdens undergang om vi kommer litt for sent?
Сторінка статті

ut

прислівник

Походження

norrønt út

Значення та вживання

  1. med retning eller bevegelse innenfra og utover
    Приклад
    • gå ut av huset;
    • ut! – vekk fra rommet, huset eller lignende;
    • gå ut på gata;
    • gå ut og spise;
    • døra slår ut;
    • slå ut vannet;
    • se ut av vinduet;
    • leiligheten vender ut mot gata;
    • komme seg ut;
    • bryte seg ut
    • i overført betydning:
      • melde seg ut av laget;
      • krigen brøt ut;
      • bryte ut av miljøet;
      • gå ut over (eller utover) mandatet
    • fra et sentrum, et opphavssted
      • grenene vokser ut fra stammen;
      • neset stikker ut i sjøen;
      • strekke ut armen;
      • gi ut bøker;
      • gå ut fra (et startpunkt, en forutsetning);
      • ut fra dette kan vi slutte;
      • flytte ut (fra hjemmet, landet);
      • føre ut varer;
      • vi må ut for å fortelle om våre produkter – til utlandet, utenlands
    • fra det indre av landet, mot sjøen eller havet
      • dra lenger ut i dalen;
      • ut mot fjorden
    • til større vidde (2 eller mengde
      • strekke ut duken;
      • sy ut kjolen
    • som preposisjon:
      • fiskerflåten stod ut sundet
  2. av noe en har til rådighet
    Приклад
    • låne ut penger;
    • måtte ut med opplysningene;
    • ut med språket! – si sannheten!
    • fra en mengde, et forråd, en samling, en krets
      • ta ut, velge ut, plukke ut varer, kandidater;
      • ta ut sine siste krefter;
      • skille, merke, stikke seg ut (fra andre)
  3. om tid: framover
    Приклад
    • skyte ut fristen;
    • kom igjen ut i neste uke;
    • vare dagen ut – hele dagen;
    • forlenge forbudet ut over (eller utover) 1. mai
    • som preposisjon:
      • bli værende ut året
  4. over det hele
    Приклад
    • skitne ut klærne sine;
    • skjemme ut noe;
    • skjemme seg ut;
    • det går ut over meg
  5. til fullføring, helt, ferdig
    Приклад
    • lese ut boka;
    • sove ut;
    • gråte ut;
    • slite seg ut;
    • snakke ut;
    • fylle ut et skjema;
    • skjære, hogge ut (figurer) i tre;
    • det er fullt ut forståelig;
    • holde ut;
    • stå løpet ut;
    • komme uheldig ut
    • til ingenting, bort
      • slokne, dø ut;
      • blåse, tørke ut noe;
      • kutte ut (forbindelsen, røyken)
    • i stand, ferdig
      • ruste ut et skip, en hær
  6. i det ytre
    Приклад
    • se, høres rart ut;
    • det ser ut til å bli regn

Фіксовані вирази

  • dag ut og dag inn
    svært lenge, bestandig
  • dra ut med
    ta tid (med en avtale, hendelse)
  • drikke ut
    tømme glasset eller lignende
  • drite seg ut
    også i overført betydning: gjøre seg til latter
  • gå ut
    • ikke være gyldig lenger;
      overskride, utløpe (1)
      • fristen går ut på mandag;
      • avtalen gikk ut i fjor
    • dra til utested
      • jeg går som oftest ut i helgene
  • gå ut og inn hos
    være stadig gjest hos (noen)
  • komme ut på ett
    være hipp som happ
  • legge seg ut
    legge på seg
  • ligge rett ut
    ligge helt utstrakt
  • rase ut
    rase fra seg
  • se godt ut
    se sunn og frisk ut
  • vite verken ut eller inn
    ikke se noen utvei
Сторінка статті

Словник нюношка 78 oppslagsord

mai

іменник чоловічий

Походження

frå latin, etter guden Maius

Значення та вживання

den femte månaden i året
Приклад
  • i mai månad;
  • dei første dagane i mai;
  • Noreg fekk eiga grunnlov 17. mai 1814
Сторінка статті

maie

maia

дієслово

Походження

gjennom eldre dansk ‘pynte (kyrkjer, hus) med lauv’; frå lågtysk meien, med forelda tyding ‘nysprotte lauv’

Фіксовані вирази

  • maie seg ut
    spjåke seg til
Сторінка статті

tjueniande

прикметник

Значення та вживання

som er nummer 29 i ei rekkjefølgje;
rekkjetal til 29
Приклад
  • 29. mai
Сторінка статті

ting 2

іменник середній

Походження

norrønt þing

Значення та вживання

  1. forsamling av folkevalde (som utøver lokalt sjølvstyre)
  2. kortord for Stortinget
    Приклад
    • bli vald inn på tinget;
    • sitje på tinget
  3. forsamling av representantar frå lokallag i ein landsfemnande organisasjon;
    Приклад
    • Skiforbundet held ting i mai
  4. om eldre forhold: forsamling av frie menn eller særskilt valde utsendingar innanfor eit visst geografisk område til å drøfte og avgjere lovspørsmål, rettstvistar og liknande
    Приклад
    • kome til tings
Сторінка статті

spiss 1

іменник чоловічий

Походження

frå lågtysk

Значення та вживання

  1. kvass, skarp ende;
    Приклад
    • ei nål endar i ein spiss
  2. fremste delen av noko
    Приклад
    • gå i spissen av 17. mai-toget
  3. person som merkjer seg ut;
    Приклад
    • spissane i fagrørsla
  4. i fotball: angrepsspelar i fremste lagdelen
    Приклад
    • spele spiss;
    • eit lag har til vanleg ein eller to spissar
  5. skjerpande smakstilsetjing
    Приклад
    • setje ein spiss på sausen med litt raudvin

Фіксовані вирази

  • i spissen for
    i leiinga av;
    i brodden for
    • stå i spissen for arbeidet;
    • gå i spissen for å samle inn pengar
  • setje ein spiss på
    gjere ekstra god;
    auke verknaden av
    • turistane tykte vêret sette ein spiss på opplevinga
  • setje på spissen
    presse til det ytste;
    framstille på ein skarp måte for å provosere fram ein reaksjon
    • partiet ynskte å opptre smidig og ikkje setje saka på spissen
Сторінка статті

trekkfugl

іменник чоловічий

Значення та вживання

fugl som flyttar seg til varmare land i den kalde årstida;
Приклад
  • mange trekkfuglar kjem attende i mai
Сторінка статті

tredje

прикметник

Походження

norrønt þriði

Значення та вживання

som er nummer tre (2, 1) i ei rekkjefølgje;
rekkjetal til tre (3.)
Приклад
  • den tredje mai;
  • på tredje året;
  • for tredje gong
Сторінка статті

oppskrift

іменник жіночий

Походження

jamfør skrift (1

Значення та вживання

  1. rettleiing eller instruks for å lage noko
    Приклад
    • ei oppskrift på kveitebollar;
    • du må prøve den nye oppskrifta mi
  2. vanleg eller kjend regel;
    framgangsmåte
    Приклад
    • skipe til 17. mai-feiringa etter den tradisjonelle oppskrifta;
    • festen gjekk heilt etter oppskrifta
  3. noko som er oppskrive;
    Приклад
    • ei oppskrift av målføre
Сторінка статті

vår 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt vár n

Значення та вживання

  1. i kvardagsmål: årstid som lagar overgangen frå vinter til sommar og jamnast femner om månadene mars, april og mai
    Приклад
    • sein, tidleg vår;
    • i fjor vår;
    • til våren;
    • lengte etter våren;
    • det gjekk både vinter og vår – svært lang tid
  2. i astronomi: tid frå vårjamdøger til sommarsolsnu
  3. i meteorologi: tidsrom da middeltemperaturen ligg mellom 0 og 10 °C

Фіксовані вирази

  • i vår
    våren ein er inne i (eller som nyleg har vore)
    • ho skal konfirmere seg i vår
Сторінка статті

vøle 3

vøla

дієслово

Походження

norrønt véla

Значення та вживання

  1. setje i stand;
    reparere, bøte
    Приклад
    • vøle eit gammalt hus;
    • kvar vår vølte dei båtane;
    • dei vøler litt på vegen etter regnvêret
  2. stelle til, pynte
    Приклад
    • vøle kring husa til 17. mai

Фіксовані вирази

  • vøle om
    setje i stand;
    reparere
Сторінка статті
Сторінка 1 з 8