Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
78 результатів

Словник букмола 38 oppslagsord

kone

іменник чоловічий або жіночий

Походження

norrønt kona

Значення та вживання

  1. kvinnelig ektefelle;
    gift kvinne
    Приклад
    • ha kone og barn;
    • mann og kone;
    • kona på gården
  2. eldre kvinne
    Приклад
    • en gammel kone
Сторінка статті

måtte

дієслово

Походження

norrønt mátta, av mega ‘formå, kunne’

Значення та вживання

  1. ha tillatelse, anledning eller grunn til;
    kunne, få
    Приклад
    • om jeg så må si det;
    • må jeg få presentere deg for min kone?
  2. være nødt til eller pliktig til;
    skulle
    Приклад
    • jeg ville ikke, men jeg måtte;
    • jeg beklager å måtte si det;
    • det må gjøres;
    • det måtte til;
    • jeg må gå nå;
    • huset må bygges om;
    • det må være slik
  3. være mulig, sannsynlig, tenkelig, logisk nødvendig
    Приклад
    • det må kunne forandres;
    • du må ha drømt det;
    • ingen slipper inn, hvem det så måtte være;
    • det måtte gå slik
  4. om sterk oppfordring, påminning eller advarsel: burde (1)
    Приклад
    • du må se deg for!
    • du må ikke glemme det;
    • du må aldri gjøre det mer
  5. brukt for å uttrykke ønske
    Приклад
    • måtte du aldri angre!
    • måtte det bare gå godt!

Фіксовані вирази

  • må hende
    kan hende, kanskje
  • må vite
    kan du vel skjønne
    • jeg ble trett, må vite
Сторінка статті

klok

прикметник

Походження

norrønt klókr; fra lavtysk

Значення та вживання

  1. som har god forstand;
    forstandig, klartenkt
    Приклад
    • en klok person;
    • hesten er et klokt dyr;
    • en klok avgjørelse;
    • hun har et klokt hode
    • brukt som adverb:
      • handle klokt
  2. som har mye kunnskap;
    Приклад
    • søke råd hos et klokt menneske;
    • svaret gjorde meg ikke stort klokere
  3. som har alminnelig fornuft;
    Приклад
    • han kan ikke være riktig klok

Фіксовані вирази

  • bli klok på
    få innsikt i;
    forstå (1)
    • prøve å bli klok på et spill;
    • dem er det ikke lett å bli klok på
  • gjøre klokt i
    være tjent med
    • du gjør klokt i å vente litt;
    • vi gjør klokt i å forvente det verste
  • klok av skade
    erfaren som følge av tidligere feilgrep eller ulykke
    • klok av skade så jeg meg ekstra nøye for
  • klok kone
    kvinne som praktiserer folkemedisin
    • en av byens kloke koner
  • være like klok
    forstå like lite som før (etter et svar, en forklaring eller lignende)
    • læreren prøvde å forklare, men elevene var like kloke etterpå
Сторінка статті

kjerring

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt kerling, av karl ‘kar’

Значення та вживання

  1. gift kvinne;
    Приклад
    • ønske seg kjerring og unger;
    • kjerringa på gården
  2. gammel eller aldrende kvinne
    Приклад
    • det kom to kjerringer nedover veien
  3. nedsettende: vrang og usympatisk kvinne;
    umandig mann
    Приклад
    • hun endte opp som en bitter, sur kjerring;
    • han er helt kjerring når det gjelder sprøytestikk
  4. i idrett: fall, særlig i skihopp

Фіксовані вирази

  • kjerringa mot strømmen
    gjenstridig og egensindig person
  • komme som julekvelden på kjerringa
    komme brått på
  • reise kjerringa
    komme sterkt igjen etter et nederlag
Сторінка статті

ha 2

дієслово

Походження

norrønt hafa

Значення та вживання

  1. eie, råde over, disponere
    Приклад
    • ha både hus og bil;
    • ha mye penger;
    • miste alt en eier og har;
    • ha litt av hvert å by på;
    • ha noe å leve av;
    • ha noe å leve for;
    • ha makt;
    • ha mulighet til å ta utdanning;
    • ha sans for humor;
    • ha god tid;
    • ha tid på seg;
    • ha hele dagen for seg;
    • ha tillit til noen;
    • ha hellet med seg;
    • ha grunn til bekymring;
    • hun var ung og hadde livet foran seg
  2. være utstyrt med (en viss egenskap, et visst sinnelag eller lignende)
    Приклад
    • fjellet har bratte sider;
    • rommet har to dører;
    • løven har dusk på halen;
    • ha rødt hår;
    • ha gode evner;
    • ha respekt for noe;
    • ha for vane;
    • ha medynk med noen;
    • ha noe tidløst over seg;
    • ha talent;
    • ha lyst på noe;
    • ha lett for å lære noe;
    • alt har sin verdi;
    • dette har betydning for saken
  3. være knyttet til ved slektskap, vennskap eller lignende
    Приклад
    • ha kone og barn;
    • ha verken far eller mor;
    • ha venner
  4. lide av
    Приклад
    • ha en alvorlig sykdom;
    • ha vondt i magen
  5. være utsatt for;
    oppleve, møte
    Приклад
    • ha fint vær;
    • ha en urolig natt;
    • ha et uhell;
    • ha glede av noe;
    • ha medgang;
    • ha sorg;
    • ha hastverk;
    • ha en stor opplevelse;
    • hvordan har du det?
  6. bringe over til nytt sted eller ny tilstand;
    føre, flytte
    Приклад
    • ha noe på plass;
    • ha opp døra;
    • ha mer salt i suppa
  7. være pålagt eller opptatt med;
    være nødt til eller pliktig til
    Приклад
    • ha eksamen;
    • ha noe i lekse;
    • ha vakt;
    • ha mange plikter;
    • nå skal vi ha geografi;
    • ha selskap;
    • ha mye å tenke på
  8. holde (fast) i en viss tilstand, på en viss måte eller i en viss stilling;
    ta vare på
    Приклад
    • nå har vi deg;
    • nå har jeg det;
    • ha hendene i lomma;
    • ha noe i forvaring;
    • ha noe for seg selv;
    • ha noen kjær;
    • ha en mistenkt;
    • ha noe på samvittigheten;
    • ha døra lukket
  9. bære på seg
    Приклад
    • ha sekk på ryggen;
    • ha klær på seg
  10. med modal funksjon til verb i infinitiv: måtte, skulle
    Приклад
    • du har å lystre!
  11. til modalt hjelpeverb: få, ta imot eller forlange
    Приклад
    • jeg vil ha god betaling for arbeidet;
    • vil du ha denne kniven?
    • du skulle hatt juling;
    • han vil ha hevn;
    • det er av sine egne en skal ha det;
    • takk skal du ha!
    • det skal vi ikke ha noe av;
    • det var et bra forsøk, det skal du ha
  12. med visse verb i presens partisipp
    Приклад
    • ha liggende en godtepose;
    • planten kan du ha stående i vinduskarmen
  13. brukt som hjelpeverb i sammensatte verbalformer
    Приклад
    • hun har solgt garden;
    • de hadde sovet lenge;
    • han hadde gått hele dagen;
    • han har blitt rik på handel;
    • har vi lovet det, så har vi

Фіксовані вирази

  • ha det
    brukt når en tar avskjed med noen
    • ha det!, sa hun og gikk;
    • da får du ha det
  • ha det med å
    pleie å, bruke å
    • de har det med å klage
  • ha det til
    tolke på en bestemt måte
    • situasjonen er ikke så dramatisk som noen vil ha det til
  • ha for seg
    drive med, drøfte, behandle
    • så mye rart de kan ha for seg
  • ha noe etter noen
    arve, overta
    • gleden med å gå tur har jeg etter faren min
  • ha noe på noen
    beskylde noen for noe ufordelaktig eller ulovlig
    • da politiet kom på døra, skjønte han at de måtte ha noe på ham
  • ha seg
    • skaffe seg;
      sørge for å få
      • ha seg en hvil;
      • ha seg frabedt;
      • ha seg en blås;
      • hun skal ha seg bil
    • henge sammen;
      forklares
      • hvordan kan dette ha seg?
    • kose seg;
      ha seksuell omgang
      • de har seg på sofaen etter festen
  • kunne ha det så godt
    måtte lide for noe en har gjort
    • de kunne ha det så godt, nå kom jeg aldri igjen
  • vite hvor en har noen
    vite hva en kan vente av noen
    • de vet hvor de har ham og slipper å lure på hva han tenker og gjør;
    • hun er en slik som en ikke vet hvor en har
Сторінка статті

frue

іменник жіночий або чоловічий

Походження

seint norrønt frú, frúa, frúva; fra gammelengelsk , samme opprinnelse som Frøya

Значення та вживання

  1. gift kvinne, kone (1), hustru
    Приклад
    • hils din frue;
    • en av byens fine fruer;
    • invitere politimesteren med frue
  2. i tiltale til gift eller ugift kvinne;
    jamfør fru
    Приклад
    • god dag, frue
  3. om eldre forhold: herskerinne, høybåren kvinne;

Фіксовані вирази

  • vår frue
    jomfru Maria
Сторінка статті

forlate

дієслово

Походження

fra lavtysk ‘la fare, fjerne seg fra’; av for- (2

Значення та вживання

  1. dra bort fra;
    slutte med (å følge)
    Приклад
    • forlate stedet;
    • han forlot kone og barn;
    • til slutt måtte kapteinen forlate skipet;
    • etter skandalen forlot hun politikken for godt
  2. i eldre bibelspråk: tilgi
    Приклад
    • forlat oss vår skyld!

Фіксовані вирази

  • forlate seg på
    være sikker på;
    stole på
    • det kan du forlate deg på!
Сторінка статті

åttiårs

прикметник

Значення та вживання

  1. som varer eller har vart i 80 år;
    Приклад
    • åttiårs forskning;
    • en 80-års periode
  2. som er 80 år gammel;
    Приклад
    • en åttiårs gubbe;
    • i døra møtte hun en 80-års kone
Сторінка статті

verkbrudden, verkbroten

прикметник

Значення та вживання

som lider av verk (1, 1);
Приклад
  • en gammel, verkbrudden kone
Сторінка статті

viv

іменник чоловічий або середній

Походження

norrønt víf, beslektet med vifte (2

Значення та вживання

brukt spøkefullt eller arkaiserende: hustru, kone
Приклад
  • prinsen og hans viv
Сторінка статті

Словник нюношка 40 oppslagsord

kone

іменник жіночий

Походження

norrønt kona

Значення та вживання

  1. kvinneleg ektefelle;
    gift kvinne
    Приклад
    • ha kone og barn;
    • mann og kone;
    • kona på garden
  2. eldre kvinne
    Приклад
    • ei gammal kone
Сторінка статті

tsarina

іменник жіночий

Походження

etter tysk Zarin

Значення та вживання

om eldre forhold: kone til tsaren, russisk keisarinne;
Сторінка статті

mann

іменник чоловічий

Походження

norrønt maðr, akkusativ mann

Значення та вживання

  1. vaksen person av hankjønn;
    Приклад
    • mognast frå gut til ung mann;
    • eg kjenner ikkje den mannen;
    • i styret sit det tre menn og to kvinner
  2. person med eigenskapar som tradisjonelt har vore oppfatta som mandige
    Приклад
    • ta motgangen som ein mann
  3. mannleg ektemake;
    Приклад
    • mann og kone;
    • miste mannen sin
  4. brukt i tiltale
    Приклад
    • skjerp deg, mann!
  5. person som er med i eit idretts- eller arbeidslag, mannskap eller følgje
    Приклад
    • ha ti mann i arbeid;
    • alle mann på dekk!
    • kjempe mann mot mann;
    • vi var trøytte, alle mann
  6. brukt i som etterledd i samansetningar og faste uttrykk: menneske, individ, person
    Приклад
    • den vanlege mannen;
    • det vart 1000 kr til manns
  7. som etterledd i samansetningar som nemner ein mann (1) med omsyn til verv, tilhøyrsel eller liknande

Фіксовані вирази

  • gå mann av huse
    gå ut alle som ein (for å vere med på noko)
  • gå ned med mann og mus
    (om skip) søkke med alt om bord
  • i manns minne
    så langt tilbake som folk kan hugse
  • krevje sin mann
    gjere det naudsynt å trå til med full kraft;
    jamfør krevje si kvinne
    • det kravde sin mann å drive garden
  • mann og mann imellom
    frå den eine til den andre;
    mannimellom
  • mannen i gata
    typisk representant for folket;
    folk flest
  • manns mål
  • vere mann for
    vere i stand til;
    greie
  • vere mann for sin hatt
    gjere seg gjeldande;
    kunne klare seg sjølv
Сторінка статті

klok

прикметник

Походження

norrønt klókr; frå lågtysk

Значення та вживання

  1. som kan skjøne noko;
    Приклад
    • ein klok person;
    • kloke auge;
    • ho har eit klokt hovud;
    • seie nokre kloke ord
    • brukt som adverb:
      • investere klokt
  2. som har mykje kunnskap;
    Приклад
    • søkje råd hos eit klokt menneske;
    • svaret gjorde meg ikkje klok
  3. som har vanleg fornuft;
    Приклад
    • ikkje vere retteleg klok

Фіксовані вирази

  • bli klok på
    få innsikt i;
    forstå (1)
    • eg klarer ikkje bli heilt klok på deg;
    • ein blir aldri heilt klok på hovudpersonen i boka
  • gjere klokt i
    vere tent med
    • ein gjer klokt i å lytte;
    • du gjer nok klokt i å vere litt varsam
  • klok av skade
    røynd som følgje av tidlegare mistak eller ulukke
    • klok av skade bad eg om hjelp opp trappa
  • klok kone
    kvinne som praktiserer folkemedisin
    • ei klok kone oppi dalen
  • vere like klok
    skjøne like lite som før (etter eit svar, ei forklaring eller liknande)
    • etter å ha kika på kartet var dei like kloke
Сторінка статті

kjerring

іменник жіночий

Походження

norrønt kerling, av karl ‘kar’

Значення та вживання

  1. gift kvinne;
    Приклад
    • få seg kjerring;
    • kjerringa på garden;
    • kjerring og ungar
  2. gammal eller aldrande kvinne
    Приклад
    • kjerringar med strikketøy i hendene
  3. nedsetjande: vrang og usympatisk kvinne;
    umandig mann
    Приклад
    • vere i ferd med å bli ei sur, gammal kjerring;
    • han ville ikkje vere kjerring
  4. i idrett: fall, særleg i skihopp
    Приклад
    • gjere ei kjerring

Фіксовані вирази

  • kjerringa mot straumen
    vrang og eigensindig person
  • kome som julekvelden på kjerringa
    kome brått på
  • reise kjerringa
    kome sterkt tilbake etter eit nederlag
Сторінка статті

frue

іменник жіночий

Походження

seint norrønt frú, frúa, frúva; frå gammalengelsk , same opphav som Frøya

Значення та вживання

  1. gift kvinne, kone (1), hustru
    Приклад
    • ho er vorten fin frue no;
    • dokteren og frua;
    • herr Hansen med frue;
    • er frua inne?
  2. i tiltale til gift eller ugift kvinne;
    jamfør fru
    Приклад
    • ver så god, frue
  3. om eldre forhold: høgboren, gjæv kvinne;
    herskarinne

Фіксовані вирази

  • vår frue
    jomfru Maria
Сторінка статті

byggje 2, bygge 2

byggja, bygga

дієслово

Походження

norrønt byggja ‘feste (ei kone), leige bort’, samanheng med bygsel; tidleg samanblanding med byggje (1

Значення та вживання

  1. leige bort;
    sende i teneste
    Приклад
    • byggje bort garden
  2. feste (tenestefolk)
    Приклад
    • byggje seg dreng

Фіксовані вирази

  • byggje seg bort
    reise i teneste
Сторінка статті

åttiårs

прикметник

Значення та вживання

  1. som varer eller har vart i 80 år;
    Приклад
    • åttiårs forsking;
    • ein 80-års periode
  2. som er 80 år gammal;
    Приклад
    • ein åttiårs gubbe;
    • i døra møtte ho ei 80-års kone
Сторінка статті

verkbroten

прикметник

Значення та вживання

som lid av verk (1, 1);
Приклад
  • ei verkbroten gammal kone
Сторінка статті

viv

іменник середній

Походження

norrønt víf; samanheng med veifte og vifte (2

Значення та вживання

brukt skjemtande eller arkaiserande: kone, hustru
Приклад
  • husbonden og vivet hans
Сторінка статті