Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
45 результатів

Словник букмола 18 oppslagsord

frase

іменник чоловічий

Походження

av gresk phrasis ‘uttrykk’

Значення та вживання

  1. talemåte, fast vending;
    jamfør fraseologi
  2. tom talemåte, floskel
    Приклад
    • spar oss for flere fraser
  3. musikalsk periode
Сторінка статті

fast uttrykk

Значення та вживання

ord som ofte blir brukt sammen;
Приклад
  • ‘å hoppe etter Wirkola’ har blitt et fast uttrykk
Сторінка статті

uttrykk

іменник середній

Походження

etter tysk Ausdruck; fra fransk expression

Значення та вживання

  1. det å vise seg;
    det å tre fram
    Приклад
    • hun lot sine følelser komme til uttrykk;
    • han gav uttrykk for sin bitterhet;
    • blomstene er et uttrykk for deltakelse
  2. Приклад
    • han svarte med et beklagende uttrykk
  3. synlig innlevelse
    Приклад
    • tolke diktet med uttrykk
  4. språklig utforming;
    Приклад
    • et engelsk uttrykk;
    • et mildt uttrykk;
    • bruke grove uttrykk
  5. tegn eller en forbindelse av tegn som står som betegnelse for noe
    Приклад
    • et matematisk uttrykk

Фіксовані вирази

  • fast uttrykk
    ord som ofte blir brukt sammen;
    frase (1), idiom (1)
    • ‘å hoppe etter Wirkola’ har blitt et fast uttrykk
Сторінка статті

som

підрядний сполучник

Походження

norrønt sem; sent norrønt som og sum

Значення та вживання

  1. brukt ved sammenligning;
    som ligner, liksom, på samme måte som
    Приклад
    • han kler seg som en laps;
    • skoene ser ut som de er av glass;
    • du er like smart som hun er;
    • han snakker som en bok;
    • det blir som jeg har sagt
  2. brukt om egenskap, rolle eller kategori
    Приклад
    • hun arbeider som ingeniør;
    • som frivillig har han møtt mange interessante personer;
    • jeg sender det som et vedlegg til e-posten;
    • treslag som ask, eik og bjørk;
    • metaller som gull, sølv, jern og kobber
  3. brukt om oppgave eller formål
    Приклад
    • han bruker en blyant som taktstokk;
    • dette får tjene som unnskyldning
  4. innleder en leddsetning som uttrykker måte, tilstand eller begrunnelse
    Приклад
    • som situasjonen er i dag, kan vi ikke gjøre noe;
    • sånn som det er nå, kan vi ikke ha det;
    • trøtt som han var, gikk han rett i seng
  5. innleder en leddsetning som uttrykker utvikling, tid eller handling;
    mens, idet, etter hvert som
    Приклад
    • som dagene gikk, ble det lysere
  6. innleder en adjektivisk leddsetning (tidligere kalt relativsetning) som sier noe om et annet ledd i samme frase
    Приклад
    • her er det jeg som bestemmer;
    • boka, som var helt ny, var veldig spennende;
    • hun gjorde det som hun trodde var best;
    • han så en fugl som han ikke hadde sett før;
    • det er selskapene som utnytter folk;
    • dette er huset som han har vokst opp i
  7. brukt sammen med adverb i superlativ for å forsterke
    Приклад
    • mens det stod på som verst;
    • de var innom som snarest;
    • i helgene er vi som oftest på hytta
  8. brukt i utrop for å uttrykke høy grad
    Приклад
    • å, som jeg fryser;
    • som jeg har savnet deg!

Фіксовані вирази

  • som om
    innleder en leddsetning som uttrykker en hypotetisk sammenligning;
    som
    • det så ut som om lynet hadde slått ned der;
    • han gikk videre som om ingenting hadde skjedd
  • som så
    brukt for å beskrive en størrelse
    • fisken var så stor som så!
  • som sådan
    generelt, i seg selv
    • resultatet som sådan er godkjent;
    • de var enige om avtalen som sådan
Сторінка статті

fast

прикметник

Походження

norrønt fastr

Значення та вживання

  1. som ikke kan flyttes
    Приклад
    • fast inventar
    • brukt som adverb
      • det står fast;
      • være fast forankret;
      • holde seg fast i karmen
  2. som holder formen;
    hard, kompakt
    Приклад
    • faste muskler;
    • fast grunn;
    • faste stoffer
  3. Приклад
    • en fast overbevisning;
    • med fast hånd;
    • et fast grep
    • brukt som adverb
      • tro fullt og fast på noe;
      • være fast bestemt på noe
  4. Приклад
    • fast arbeid;
    • et fast holdepunkt i tilværelsen;
    • ha fast følge;
    • ha faste utgifter;
    • spise til faste tider;
    • ha faste vaner;
    • ha fast plass på bussen
    • brukt som adverb
      • stå fast ved det en har sagt;
      • være fast ansatt

Фіксовані вирази

  • fast eiendom
    jord, skog, hus og lignende;
    til forskjell fra løsøre
    • ta pant i fast eiendom
  • fast føde
    mat en må tygge
    • spise grønnsaker, kjøtt eller annen fast føde
  • fast i fisken
    • spenstig, stø
      • jeg trener for å bli fast i fisken
    • som ikke gir etter for press
      • være fast i fisken når det gjelder de beslutningene som blir tatt
  • fast ordstilling
    plassering av ledd i en setning etter regler i språket
    • moderne norsk har relativt fast ordstilling til forskjell fra kasusspråk
  • fast uttrykk
    ord som ofte blir brukt sammen;
    frase (1), idiom (1)
    • ‘å hoppe etter Wirkola’ har blitt et fast uttrykk
  • holde fast ved
    være tro mot
  • i fast form
    ikke flytende eller i gassform
    • grunnstoffer kan være i fast form
  • løst og fast
    likt og ulikt
    • en prat om løst og fast
  • slå fast
    konstatere
Сторінка статті

å 3

підрядний сполучник

Походження

norrønt at, opphavlig preposisjon ‘ved, til’; samme opprinnelse som åt (2

Значення та вживання

  1. innleder en infinitivkonstruksjon som fungerer som et substantiv eller en substantivfrase i setningen;
    Приклад
    • å synge er gøy;
    • han liker å lese;
    • hun planlegger å ikke komme for sent;
    • den viktigste oppgaven er å redde verden
  2. innleder en leddsetning hvor ‘det’ er formelt subjekt i oversetningen
    Приклад
    • det er godt å komme hjem;
    • det er viktig å fortsatt følge utviklingen nøye
  3. innleder en utfylling (4) til en preposisjon
    Приклад
    • uten å mukke ryddet han hele garasjen;
    • hun dro etter å ha spist;
    • hun har lært mye av å spille dataspill;
    • de koblet av med å ta en tur på fjellet
  4. innleder en nærmere forklaring eller et tillegg til en annen frase
    Приклад
    • hun fikk oppgaven å gå etter vann;
    • han kan kunsten å skrive
  5. følger et adjektiv eller en adjektivfrase
    Приклад
    • det er så lett å forsove seg;
    • denne oppgaven er vanskelig å løse;
    • alle hadde så mye å snakke om;
    • de hadde mye å drive med;
    • han var så heldig å finne en ledig drosje;
    • det var fryktelig slitsomt å sykle opp den bratte bakken

Фіксовані вирази

  • for å
    innleder en leddsetning som uttrykker hensikt
    • de kom hit for å studere;
    • hun drakk kaffe for ikke å sovne
Сторінка статті

underledd

іменник середній

Значення та вживання

i språkvitenskap: del av frase eller setning som karakteriserer en overordnet del;
jamfør overledd
Приклад
  • ‘svært’ er underledd i ‘svært god’
Сторінка статті

banalitet

іменник чоловічий

Вимова

banaliteˊt

Походження

av banal

Значення та вживання

  1. det å være banal;
    forslitt sannhet, frase
    Приклад
    • en tale full av banaliteter
Сторінка статті

munnhell

іменник середній

Походження

norrønt munnshǫfn ‘munnhell, talemåte’ og orðheill ‘(hilsnings)ord, rykte’

Значення та вживання

talemåte, ordtak eller frase som går igjen hos en person eller i et miljø
Сторінка статті

høflighetsfrase

іменник чоловічий

Значення та вживання

frase som blir sagt for å være høflig
Сторінка статті

Словник нюношка 27 oppslagsord

frase 3

frasa

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

lydord; samanheng med frese (1

Значення та вживання

Приклад
  • veden frasar;
  • flesket frasar

Фіксовані вирази

  • frase i
    loge opp;
    fyke opp i sinne
Сторінка статті

frase 1

іменник жіночий

Походження

frå tysk samanheng med fressen ‘ete’

Значення та вживання

Приклад
  • fare med fraser
Сторінка статті

frase 2

іменник чоловічий

Походження

av gresk phrasis ‘uttrykk’

Значення та вживання

  1. fast vending, uttrykk, setning, sentens
  2. tom talemåte, floskel, klisjé
    Приклад
    • dette er berre frasar;
    • tomme frasar
  3. i musikk: del av periode (6) eller tema
Сторінка статті

å 3

підрядний сполучник

Походження

norrønt at, opphavleg preposisjon med tyding ‘ved, til’; same opphav som åt (2

Значення та вживання

  1. innleier ei infinitivkonstruksjon som fungerer som eit substantiv eller ei substantivfrase i setninga;
    Приклад
    • å synge er gøy;
    • ho liker å lese;
    • den viktigaste oppgåva er å redde verda;
    • ho planlegg å ikkje kome for seint
  2. innleier ei leddsetning der ‘det’ er formelt subjekt i oversetninga
    Приклад
    • det var godt å kome heim;
    • det er viktig å slappe av
  3. innleier ei utfylling (4) til ein preposisjon
    Приклад
    • utan å klage rydda han heile stova;
    • dei dro etter å ha ete;
    • dei kopla av med å spele dataspel
  4. innleier ei nærare forklaring eller eit tillegg til ein annan frase
    Приклад
    • han fekk oppgåva å gå etter vatn;
    • ho kan kunsten å skrive
  5. følgjer eit adjektiv eller ei adjektivfrase
    Приклад
    • det er så lett å forsove seg;
    • denne oppgåva er vanskeleg å løyse;
    • alle hadde så mykje å snakke om;
    • han hadde så mykje å drive med;
    • det er frykteleg slitsamt å stå opp så tidleg om morgonen

Фіксовані вирази

  • for å
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer føremål
    • dei kom hit for å lære språket;
    • ho drakk kaffi for ikkje å sovne
Сторінка статті

uttrykk

іменник середній

Походження

etter tysk Ausdruck; frå fransk expression

Значення та вживання

  1. det å vise seg;
    det å kome fram
    Приклад
    • la kjenslene kome til uttrykk;
    • kritikken kjem til uttrykk i avisspaltene;
    • gje uttrykk for stor sorg
  2. Приклад
    • setje opp eit forundra uttrykk
  3. synleg innleving
    Приклад
    • tolke diktet med uttrykk;
    • leggje uttrykk i songen
  4. språkleg utforming;
    Приклад
    • ord og uttrykk frå talemålet;
    • bruke sterke uttrykk;
    • gje uttrykk for tankane sine
  5. teikn eller samband av teikn som står for eit omgrep
    Приклад
    • matematiske uttrykk

Фіксовані вирази

  • fast uttrykk
    ord som ofte opptrer saman;
    frase (2, 1), idiom (1)
    • ‘å hoppe etter Wirkola’ er vorte eit fast uttrykk
Сторінка статті

som 2

підрядний сполучник

Походження

norrønt sem; seint norrønt som og sum

Значення та вживання

  1. brukt ved samanlikning;
    som liknar, på same måten som;
    Приклад
    • arbeide søndag som måndag;
    • svart som ein feiar;
    • det var som fanden;
    • vere blid som alltid;
    • ingenting var som før;
    • vere som ein far for ein;
    • sitje som på nåler;
    • han pusta som ein blåsebelg;
    • rekne nokon som sin eigen;
    • som det står skrive
  2. brukt om eigenskap, rolle eller kategori
    Приклад
    • her leikte eg som barn;
    • som forfattar har ho gjort det godt;
    • han jobbar som sjukepleiar;
    • du er minst like smart som eg er;
    • metall som gull, sølv og kopar
  3. brukt om føremål eller oppgåve
    Приклад
    • bruke noko som mønster;
    • bruke ein stokk som våpen;
    • få noko som gåve;
    • tene som ei orsaking
  4. innleier ei leddsetning som uttrykkjer måte, tilstand eller grunngjeving
    Приклад
    • du skulle skamme deg, som du syter;
    • som stoda er no, held vi oss heime;
    • kom som du er;
    • trøytt som han var, gjekk han rett i seng
  5. innleier ei leddsetning som uttrykkjer handling, utvikling eller tid;
    etter kvart som, medan
    Приклад
    • som dagane gjekk, vart det lysare;
    • som vi sat der og prata, gjekk det i døra
  6. innleier ei adjektivisk leddsetning (tidlegare kalla relativsetning som seier noko om eit anna ledd i same frase
    Приклад
    • den kona som du ser der borte, er naboen min;
    • bladet, som var dyrt, hadde fine bilete;
    • den garden som han var oppvaksen på;
    • hit som vi no er komne;
    • det er eg som har gjort det;
    • det gjekk gale, noko som var venta
  7. brukt saman med adverb i superlativ for å forsterke
    Приклад
    • medan dei slost som verst;
    • som oftast er vi på hytta i helgene;
    • han var innom som snarast
  8. brukt i utrop for å uttrykkje høg grad
    Приклад
    • som du tullar;
    • å, som det lyser;
    • som eg har sakna deg!

Фіксовані вирази

  • som om
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer ei hypotetisk samanlikning
    • det såg ut som om lynet hadde slått ned;
    • ho heldt fram som om ingenting hadde skjedd
  • som så
    brukt til å skildre storleik
    • treet var vel så høgt som så
Сторінка статті

formel

іменник чоловічий

Походження

av latin formula ‘lita form’

Значення та вживання

  1. fast setning eller frase nytta i seremoniar og liknande;
    Приклад
    • juridisk formel;
    • bruke faste formlar i brev
  2. konsist, generelt uttrykk, ofte symbolsk, som samanfattar ein regel (2) eller ei lov (1, 6)
    Приклад
    • formlar for sannsynsrekning
  3. oppskrift på løysing;
    Приклад
    • finne ein formel for fred i verda;
    • ynskje ein hadde ein formel for å gjere kundane nøgde

Фіксовані вирази

  • kjemisk formel
    teiknuttrykk som viser samansetnaden av eit stoff
    • vatn har kjemisk formel H2O
  • matematisk formel
    setning uttrykt med matematiske teikn
    • lage ein matematisk formel for veksten i kolonien
Сторінка статті

fast

прикметник

Походження

norrønt fastr

Значення та вживання

  1. som ikkje kan flyttast
    Приклад
    • fast innbu
    • brukt som adverb
      • sitje fast i fella;
      • binde noko fast;
      • gå seg fast i fjellet;
      • halde seg fast i karmen
  2. som held forma;
    hard, kompakt
    Приклад
    • fast grunn;
    • grauten vart for fast
  3. Приклад
    • fast grep;
    • med fast hand;
    • fast overtyding
    • brukt som adverb
      • tru fullt og fast på noko;
      • vere fast bestemt på noko
  4. Приклад
    • ha faste vanar;
    • ete til faste tider;
    • faste utgifter;
    • gå i fast rute;
    • ha fast følgje;
    • fast kunde;
    • fast takst;
    • eit fast haldepunkt;
    • ha fast plass på laget
    • brukt som adverb
      • vere fast tilsett;
      • dette står fast

Фіксовані вирази

  • fast eigedom
    jord, hus og liknande;
    til skilnad frå lausøyre
    • overta ein fast eigedom
  • fast føde
    mat ein må tyggje
    • ete grønsaker, kjøt eller anna fast føde
  • fast i fisken
    • spenstig, stø
      • bilen er stramt sett opp og fast i fisken
    • som ikkje gjev etter for press
      • han må vere tydeleg på kva han vil, vere fast i fisken
  • fast ordstilling
    plassering av ledd i ei setning etter reglar i språket
    • moderne norsk har relativt fast ordstilling til skilnad frå kasusspråk
  • fast uttrykk
    ord som ofte opptrer saman;
    frase (2, 1), idiom (1)
    • ‘å hoppe etter Wirkola’ er vorte eit fast uttrykk
  • halde fast ved
    vere tru mot
  • i fast form
    ikkje flytande eller i gassform
    • sjokolade i fast form
  • laust og fast
    likt og ulikt
    • snakke om laust og fast
  • slå fast
    konstatere
Сторінка статті

underledd

іменник середній

underled

іменник чоловічий

Значення та вживання

i språkvitskap: del av frase eller setning som karakteriserer ein overordna del;
jamfør overledd
Приклад
  • 'svært' er underledd i 'svært god'
Сторінка статті

frase i

Значення та вживання

loge opp;
fyke opp i sinne;
Sjå: frase
Сторінка статті