Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
54 результатів

Словник букмола 15 oppslagsord

elektron

іменник середній

Походження

fra gresk ‘rav’

Значення та вживання

i kjemi: elementærpartikkel med negativ elektrisk ladning
Сторінка статті

elektrisk

прикметник

Походження

av nylatin electricus, (vis) electrica ‘elektrisk (kraft)’, laget av den engelske fysikeren W. Gilbert, 1540–1603; opprinnelig gresk elektron ‘rav’

Значення та вживання

  1. som frambringer, inneholder, leder eller drives av elektrisitet
    Приклад
    • elektrisk oppvarming;
    • elektrisk lys;
    • elektrisk ladning;
    • elektrisk gjerde;
    • elektriske artikler
    • brukt som adverb:
      • boligene varmes opp elektrisk
  2. i overført betydning: intenst, spent
    Приклад
    • stemningen var elektrisk;
    • samspillet mellom de to var elektrisk

Фіксовані вирази

  • elektrisk felt
    område der elektriske krefter virker;
    elektrisk kraftfelt
  • elektrisk fisk
    fisk som kan gi elektrisk støt
  • elektrisk stol
    apparat for å henrette dødsdømte ved elektriske støt
  • elektrisk støt
    brå muskelsammentrekning og smertefølelse en får når det går elektrisk strøm gjennom kroppen
Сторінка статті

lepton

іменник середній

Походження

fra gresk , av leptos ‘liten, tynn’

Значення та вживання

elementærpartikkel som ligner på elektron, med spinn på heltall pluss ½
Сторінка статті

meson

іменник середній

Походження

av gresk mesos ‘i midten’

Значення та вживання

ustabil, kortlivet elementærpartikkel som er tyngre enn et elektron, men lettere enn et proton;
jamfør myon
Сторінка статті

myon

іменник середній

Походження

kortform av my (1 og meson

Значення та вживання

ustabil elementærpartikkel som tilhører leptonene og har en elektrisk ladning på en positiv eller en negativ elementærladning;
tungt elektron
Сторінка статті

betapartikkel

іменник чоловічий

Походження

av beta (1 og partikkel (1)

Значення та вживання

i fysikk: elektron eller positron som er sendt ut ved en radioaktiv prosess fra en atomkjerne
Сторінка статті

elektronikk

іменник чоловічий

Походження

av elektron

Значення та вживання

  1. lære om elektrisk strøm i vakuum, i gasser og i halvledere
  2. teknologi som bygger på elektronikk (1)
  3. elektronisk system eller utstyr
    Приклад
    • hun har verktøykassen full av elektronikk
Сторінка статті

positron

іменник середній

Походження

av positiv (4 og elektron

Значення та вживання

elektron med positiv elektrisk ladning;
til forskjell fra negatron
Сторінка статті

hydrogenatom

іменник середній

Значення та вживання

atom som består av ett proton og ett elektron
Сторінка статті

negatron

іменник середній

Походження

av negativ (2 og elektron

Значення та вживання

negativt elektron;
til forskjell fra positron
Сторінка статті

Словник нюношка 39 oppslagsord

elektron

іменник середній

Походження

frå gresk ‘rav’

Значення та вживання

i kjemi: negativ elektrisk ladd elementærpartikkel
Сторінка статті

oksidere

oksidera

дієслово

Значення та вживання

  1. (få eit stoff til å) gje frå seg elektron
  2. eldre nemning for å ta opp i seg oksygen;
    jamfør redusere (3)

Фіксовані вирази

Сторінка статті

fri 2

прикметник

Походження

av lågtysk vri

Значення та вживання

  1. om person, stat eller styre: som har eller gjev fulle politiske rettar
    Приклад
    • frie borgarar;
    • innbyggjarane er frie;
    • landet har ein fri riksskipnad;
    • den frie verda;
    • frie val
  2. politisk sjølvstyrt;
    uavhengig
    Приклад
    • eit fritt land;
    • eitt fritt folk;
    • den frie pressa
  3. verna av lova;
    trygg for åtak
    Приклад
    • ha fritt leide
  4. ikkje innesperra eller i fangenskap
    Приклад
    • på fri fot
    • brukt som adverb
      • sleppe fri;
      • setje nokon fri
  5. utan stengsel eller hinder (for ferdsel, rørsle, sikt eller liknande)
    Приклад
    • fritt armslag;
    • fritt farvatn;
    • fri bane;
    • fritt utsyn;
    • på fri mark;
    • i Guds frie natur
    • brukt som adverb
      • puste fritt;
      • vekse fritt;
      • falle fritt;
      • garden ligg fritt til
  6. ikkje kontrollert eller regulert (av det offentlege);
    tillaten for alle;
    Приклад
    • fri konkurranse;
    • den frie marknaden;
    • fritt fiske;
    • fritt tilgjenge;
    • fritt ord
  7. ikkje strengt bunden til reglar, mønster, førebilete eller liknande;
    Приклад
    • fri oppseding;
    • fri rytme;
    • fri assosiasjon;
    • fri fantasi;
    • fri kjærleik
    • brukt som adverb
      • fritt omsett etter tysk
  8. utan særleg påverknad eller omsyn av noko slag;
    Приклад
    • ha fritt val;
    • av fri vilje;
    • den frie viljen;
    • på fritt grunnlag;
    • fri utvikling
    • brukt som adverb
      • kunne velje fritt;
      • stille nokon fritt;
      • stå heilt fritt
  9. utan særleg tvang, restriksjonar eller liknande
    Приклад
    • leve eit fritt liv
    • brukt som adverb
      • ha det fritt på jobben
  10. lausriven frå band, plikter, ansvar og liknande
    Приклад
    • kjenne seg fri som fuglen;
    • vere fri og frank
  11. trygg, open og direkte;
    Приклад
    • ha eit fritt blikk;
    • føre eit fritt språk;
    • det rådde ein fri tone i laget;
    • vere fri av seg;
    • får eg vere så fri å …
    • brukt som adverb
      • dette meiner eg fritt;
      • snakke fritt ut
  12. som har (mellombels) fritak frå arbeid, skule eller andre plikter;
    friteken, unnateken
    Приклад
    • ta seg fri frå skulen;
    • ha fri frå jobben;
    • eg vil be meg fri;
    • sleppe fri frå militæret
  13. som unngår;
    som er spart for;
    Приклад
    • gå fri all sut;
    • fri for angst;
    • bli fri sjukdomen
  14. ikkje skyldig eller innblanda;
    jamfør frikjenne
    Приклад
    • kjenne nokon fri;
    • dømme nokon fri
  15. som er utan;
    Приклад
    • vere fri for mat;
    • det er fritt for mus no;
    • boka er fri for humor
  16. brukt som etterledd i samansetningar: utan fare for;
    trygg, sikker
  17. Приклад
    • fri kost og losji;
    • fri skyss
    • brukt som adverb
      • få boka fritt tilsend
  18. i fysikk og kjemi: som ikkje er bunden til noko;
    ikkje i sambinding
    Приклад
    • frie elektron;
    • fri energi

Фіксовані вирази

  • det er ikkje fritt for
    ein kan ikkje nekte for
    • det er ikkje fritt for at det breier seg ein viss skepsis
  • frie hender
    full handlefridom
    • ho fekk frie hender til å lage ein ny radioserie
  • fritt fall
    • fall som ikkje blir hindra av mekanisk motstand
    • rask og kraftig nedgang i verdi, prestisje eller liknande
      • verdsøkonomien var i fritt fall
  • gå fri
    sleppe straff;
    sleppe unna
  • ha ryggen fri
    • vere sikra mot kritikk og åtak fordi ein handla etter reglane eller på andre måtar har gardert seg
    • vere sikra mot fysisk angrep bakfrå
  • i det fri
    utandørs
    • frukost i det fri
  • ikkje vere fri for
    måtte vedgå at nokon er eller gjer det som er nemnt
    • han er ikkje fri for å vere tjuvaktig
Сторінка статті

elektrisk

прикметник

Походження

av nylatin electricus, av (vis) electrica ‘elektrisk (kraft)’, laga av den engelske fysikaren W. Gilbert, 1540–1603; opphavleg gresk elektron ‘rav’

Значення та вживання

  1. som gjeld, inneheld, lagar, leier eller blir driven av elektrisitet
    Приклад
    • elektrisk opplading;
    • elektrisk batteri;
    • elektrisk kraft;
    • elektrisk lys;
    • elektrisk gitar
    • brukt som adverb:
      • bilen køyrde elektrisk
  2. i overført tyding: intenst, spent
    Приклад
    • stemninga var elektrisk

Фіксовані вирази

  • elektrisk felt
    område der elektriske krefter verkar;
    elektrisk kraftfelt
  • elektrisk fisk
    fisk som kan gje elektrisk støyt
  • elektrisk stol
    avrettingsapparat der den dødsdømde får dødelege elektriske støytar
  • elektrisk støyt
    brå muskelsamantrekning og smertekjensle ein får når det går elektrisk straum gjennom kroppen
Сторінка статті

synkrotron

іменник чоловічий

Походження

av gresk synkhrono- ‘samtidig’ og -tron ‘noko som verkar’

Значення та вживання

maskin som blir brukt til å akselerere elektrisk ladde partiklar, elektron og proton, opp i svært høg fart;
jamfør syklotron
Сторінка статті

proton

іменник середній

Походження

av gresk protos ‘først’; jamfør proto- og -on

Значення та вживання

partikkel med positiv elektrisk ladning i ein atomkjerne;
jamfør elektron og nøytron
Сторінка статті

polarisering

іменник жіночий

Значення та вживання

  1. Приклад
    • magnetisk polarisering
  2. Приклад
    • polarisering av elektron
  3. Приклад
    • polarisering av lysbølgjer
  4. i overført tyding: det å polarisere (4) eller bli polarisert
    Приклад
    • kjempe mot polarisering og meir vald
Сторінка статті

katodestråle

іменник чоловічий

Значення та вживання

stråle med negativt ladde elektron som strøymer ut frå katoden i eit vakuumrøyr
Сторінка статті

oksidasjonsmiddel

іменник середній

Значення та вживання

stoff som lett tek opp elektron og dermed blir redusert sjølv;
Сторінка статті

oksidering

іменник жіночий

Значення та вживання

kjemisk reaksjon der eit stoff gjev frå seg elektron;
jamfør oksidere (1)
Сторінка статті