Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
81 результатів

Словник букмола 38 oppslagsord

duk

іменник чоловічий

Походження

norrønt dúkr; fra lavtysk

Значення та вживання

  1. tettvevd tøy
    Приклад
    • åpen båt med bare en duk til dekke
  2. tøystykke til dekke, særlig på bord
    Приклад
    • legge duk på bordet;
    • rulle duker
  3. tørkle til å ha på seg
  4. tørkeplagg

Фіксовані вирази

  • komme til duk og dekket bord
    komme til arbeid eller lignende der alt er gjort ferdig på forhånd;
    få alt tilrettelagt for seg
Сторінка статті

duke

дієслово

Походження

norrønt; av duk

Значення та вживання

legge duk (2) på
Приклад
  • bordet ble duket til festen

Фіксовані вирази

  • duket for
    lagt til rette for
    • det er duket for norsk seier
  • gå til duket bord
    komme til arbeid eller lignende der alt er gjort ferdig på forhånd;
    få alt tilrettelagt for seg
Сторінка статті

fallskjerm

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. innretning med en stor duk som folder seg ut som en paraply, og som reduserer farten ved fall fra store høyder, særlig fra fly
    Приклад
    • hoppe ut i fallskjerm;
    • fallskjermen foldet seg ikke ut;
    • droppe forsyninger med fallskjerm
  2. i overført betydning: godtgjørelse som personer i lederstillinger kan få om de må slutte før kontrakttiden er ute
    Приклад
    • han fikk en gyllen fallskjerm
Сторінка статті

smårutete, smårutet

прикметник

Значення та вживання

  1. med små ruter (1
    Приклад
    • en smårutete duk
  2. oppdelt i ruter (1
    Приклад
    • en spisestue med smårutete vinduer
Сторінка статті

teltduk

іменник чоловічий

Значення та вживання

duk (1) i telt eller til å lage telt av
Сторінка статті

seil 2, segl 2

іменник середній

Походження

norrønt segl

Значення та вживання

  1. stor duk (1), ofte trekantet eller firkantet, som er festet i en mast (1) eller lignende på en båt, et skip eller annet fartøy, og som fanger vinden og driver fartøyet framover
    Приклад
    • heise seil;
    • skuta hadde alle seilene oppe;
    • store, hvite seil
  2. utspent duk eller presenning som brukes for å fange opp noe eller til vern mot noe
    Приклад
    • sitte under seilet

Фіксовані вирази

  • berge/stryke/reve seil
    • ta ned seilene eller minske størrelsen på seilene på et fartøy
      • vi må berge seilene i slikt vær;
      • mannskapet revet seilene og kastet ut drivanker;
      • de strøk seilene for å få kontroll over skipet
    • sette ned tempoet, bremse
  • for fulle seil
    • med alle seilene heist og dermed i høy fart
      • barken satte kursen hjemover for fulle seil
    • med stor kraft, fart og energi
      • økonomien går for fulle seil
  • sette alle seil til
    • ha alle seilene heist og seile i stor fart
    • sette alle krefter inn;
      sette alle kluter til
      • vi må sette alle seil til for å redde lokalbutikken
  • sette seil
    • heise seilene på et fartøy slik at det kan seile
    • sette i gang, starte
  • ta rev i seilene
    • trekke felt i et seil ned mot bommen for å få mindre seilflate
    • gå mer forsiktig fram;
      moderere seg
  • under seil
    på reise;
    underveis
    • galeasen var under seil mot fremmede strender
  • vind i seilene
    medgang;
    suksess
    • laget har virkelig vind i seilene denne sesongen
Сторінка статті

komme til duk og dekket bord

Значення та вживання

komme til arbeid eller lignende der alt er gjort ferdig på forhånd;
få alt tilrettelagt for seg;
Se: duk
Сторінка статті

toalett

іменник середній

Походження

fra fransk diminutiv av toile ‘lerret, duk (på toalettbord)'

Значення та вживання

  1. Приклад
    • gå på toalettet
  2. rom der en kan stelle seg
  3. Приклад
    • stort toalett – gallaantrekk

Фіксовані вирази

  • gjøre toalett
    vaske, stelle og kle seg
Сторінка статті

tapet

іменник чоловічий або середній

Походження

gjennom tysk, fra italiensk; av latin ‘teppe, duk’

Значення та вживання

innvendig veggbekledning av tekstil, papir, kunststoff eller lignende
Приклад
  • et mønstrete tapet;
  • det blomstrete tapetet;
  • kle veggene med tapet

Фіксовані вирази

  • gå i ett med tapetet
    være usynlig
    • de satt musestille og gikk i ett med tapetet
  • ha på tapetet
    ha planer om
    • bandet har mye på tapetet neste år
  • komme på tapetet
    bli emne for debatt
    • ny skogbruksplan er kommet på tapetet
  • stå på tapetet
    stå for tur;
    være aktuell
    • en debatt om klimaet står på tapetet
  • tennene i tapetet
    (oftest i den uoffisielle formen tenna i tapetet);
    full fest;
    jamfør hælene i taket
    • her blir det dansing på bordene og tenna i tapetet
  • være på tapetet
    bli omtalt eller diskutert
    • flere planer er på tapetet
Сторінка статті

løper

іменник чоловічий

Походження

norrønt hlaupari

Значення та вживання

  1. person eller dyr som driver med løping;
    person som konkurrerer i løp (2)
    Приклад
    • gasellen er en god løper;
    • 90 løpere stilte til start
  3. sjakkbrikke som en flytter diagonalt
    Приклад
    • ofre en løper
  4. smal, avlang duk eller matte
    Приклад
    • legge en løper på bordet

Фіксовані вирази

  • rød løper
    lang, rød matte inn mot inngangsdør, brukt ved formelle eller høytidelige anledninger
    • rulle ut den røde løperen for kongen
Сторінка статті

Словник нюношка 43 oppslagsord

duk

іменник чоловічий

Походження

norrønt dúkr; frå lågtysk

Значення та вживання

  1. vove tøy
    Приклад
    • dei strekte duk over båtane
  2. tøystykke til dekke, særleg på bord
    Приклад
    • leggje duk på bordet;
    • rulle dukar
  3. tørkle til å ha på seg

Фіксовані вирази

  • kome til duk og dekt bord
    kome til arbeid eller liknande der alt er gjort ferdig på førehand;
    få alt lagt til rette for seg
Сторінка статті

duke

duka

дієслово

Походження

norrønt dúka; av duk

Значення та вживання

leggje duk (2) på;
Приклад
  • dei kom for å duke bordet

Фіксовані вирази

  • duka for
    lagt til rette for
    • det er duka for norsk siger
  • gå til duka bord
    kome til arbeid eller liknande der alt er gjort ferdig på førehand;
    få alt lagt til rette for seg
Сторінка статті

segl 2

іменник середній

Походження

norrønt segl

Значення та вживання

  1. stor duk (1), ofte trekanta eller firkanta, som er festa i ei mast (1) eller liknande på ein båt, eit skip eller anna fartøy, og som fangar vinden og driv fartøyet framover
    Приклад
    • vinden fylte segla
  2. utspent duk eller presenning som skal fange opp noko, eller som skal verne mot noko

Фіксовані вирази

  • berge/stryke/reve segl
    • ta inn segla eller minske storleiken på segla på eit fartøy
      • mannskapet reva segla;
      • vi må berge segla i dette vêret;
      • dei strauk segla for å få kontroll over skipet
    • setje ned tempoet, bremse
  • for fulle segl
    • med alle segla heiste og dermed i høg fart
      • skonnerten kom mot oss for fulle segl
    • med stor fart, kraft og energi
      • julesalet går for fulle segl
  • setje alle segl til
    • ha alle segla heiste og dermed segle i stor fart
    • setje alle krefter inn;
      setje alle klutar til
      • dei har sett alle segl til for å stoppe fråflytjinga
  • setje segl
    • heise segla på eit fartøy opp sånn at det kan segle
    • setje i gang, starte
  • ta rev i segla
    • trekkje felt i eit segl ned mot bommen for å få mindre seglflate
    • gå meir varsamt fram;
      moderere seg
  • under segl
    på reise;
    underveis
    • fullriggaren var under segl mot fjerne strender
  • vind i segla
    medgang;
    suksess
    • firmaet har vind i segla for tida
Сторінка статті

ryft

іменник жіночий

Походження

norrønt ript(i) ‘duk, klede’, samanheng med rive (3

Значення та вживання

  1. stykke som eit klesplagg er samansett av
  2. lite stykke av veg, skog, jord
    Приклад
    • pløye eit ryft av åkeren
  3. stutt tid, stund
Сторінка статті

toalett

іменник середній

Походження

fransk toilette, diminutiv av toile ‘lerret, duk (på toalettbord)'

Значення та вживання

  1. Приклад
    • gå på toalettet
  2. rom der ein kan stelle seg
  3. selskapskjole, (fest)drakt
    Приклад
    • vise fram nytt toalett
Сторінка статті

tapet

іменник середній або чоловічий

Походження

gjennom tysk, frå italiensk; av latin ‘teppe, duk’

Значення та вживання

tekstil, papir eller kunststoff til å kle innvendige vegger med
Приклад
  • eit blomstrete tapet;
  • det mønstra tapetet;
  • kle veggene med tapet

Фіксовані вирази

  • gå i eitt med tapetet
    vere usynleg
    • dei sat musestille og gjekk i eitt med tapetet
  • ha på tapetet
    ha planar om
    • dei har mykje på tapetet for tida
  • kome på tapetet
    bli emne for debatt
    • mobbing er enda ein gong kome på tapetet
  • stå på tapetet
    stå for tur;
    vere aktuell
    • vinsmaking står på tapetet
  • tennene i tapetet
    full fest;
    jamfør hælane i taket
    • det vart ei storslegen feiring med tennene i tapetet
  • vere på tapetet
    bli omtalt eller diskutert
    • livsstil og helse er på tapetet
Сторінка статті

lodde 4

lodda

дієслово

Походження

av lodd (2

Фіксовані вирази

  • lodde ut
    by fram og dele ut ved loddtrekking
    • lodde ut ein duk på basaren
Сторінка статті

leggje, legge

leggja, legga

дієслово

Походження

norrønt leggja; av liggje

Значення та вживання

  1. få til å liggje eller plassere i vassrett stilling
    Приклад
    • leggje duk på bordet;
    • leggje barna til faste tider;
    • han legg handa mot armlenet
  2. setje frå seg;
    plassere i ein viss orden
    Приклад
    • leggje bandasje på såret;
    • leggje kabal;
    • høna legg egg kvar dag;
    • ho legg armen rundt barnet
  3. dekkje, kle
    Приклад
    • leggje fliser på badet
  4. forme ut, byggje, lage
    Приклад
    • leggje veg gjennom dalen;
    • leggje grunnen til eit internasjonalt samarbeid;
    • dei legg planar;
    • leggje vin
  5. ta vegen, fare;
    styre, stemne
    Приклад
    • leggje av stad;
    • leggje på sprang;
    • skipet legg frå kai
  6. fastsetje, påleggje
    Приклад
    • leggje skatt på utbytte;
    • dei legg press på styresmaktene
  7. bruke, ofre
    Приклад
    • dei legg arbeid på å få dei unge med

Фіксовані вирази

  • leggje an på nokon
    streve for å få nokon til kjærast
  • leggje av
    • halde att;
      spare
      • legg av eit brød til meg!
    • kvitte seg med
      • leggje av uvanane
  • leggje bak seg
    • forlate, passere
      • leggje fleire mil bak seg;
      • leggje fjella bak seg
    • gjere seg ferdig med
      • prøve å leggje det vonde bak seg;
      • dei har lagt den bitre konflikten bak seg
  • leggje etter seg noko
    late etter seg noko
    • dei har lagt appelsinskal etter seg i naturen
  • leggje fram
    presentere
    • regjeringa la fram ei utgreiing
  • leggje frå seg
    • setje bort;
      plassere
      • dei la frå seg reiskapen
    • bli ferdig med;
      gløyme
      • leggje frå seg gamle fordommar
  • leggje i
    oppfatte, forstå
    • kva legg du i det ordet?
  • leggje i seg
    ete mykje
  • leggje i veg
    fare av stad
    • han legg i veg over jordet
  • leggje imot
    • kome med innvendingar
      • det var ikkje råd å leggje imot
    • gje til gjengjeld
  • leggje inn
    • setje inn;
      installere (1)
      • leggje inn alarm i huset
    • plassere i eller innanfor noko
      • han la inn snus;
      • ho legg inn opplysningar om seg sjølv på nettet;
      • dei vil leggje inn ein treningskamp i desember
    • gje beskjed om;
      melde
      • han la inn bod på eit hus
  • leggje inn eit godt ord for
    gå god for
  • leggje inn årene
    slutte med ei verksemd;
    leggje opp (1)
  • leggje merke til
    bli merksam på;
    anse, akte, observere
    • du legg merke til så mange ting;
    • ein detalj som er verd å leggje merke til
  • leggje ned
    • få til å liggje nede;
      plassere
      • leggje ned ein krans;
      • leggje ned ein kabel
    • gje opp, slutte med
      • leggje ned skulen;
      • dei la ned drifta
    • hermetisere
      • leggje ned frukt
    • setje fram, hevde
      • leggje ned veto;
      • aktor la ned påstand om ti års fengsel
    • utføre, gjere
      • leggje ned arbeid;
      • dei legg ned ein stor innsats
  • leggje om
    endre
    • leggje om kursen;
    • leggje om til vinterdekk
  • leggje opp
    • særleg i idrett: slutte
      • han har ingen planar om å leggje opp denne sesongen
    • lage masker når ein strikkar eller heklar
      • ho la opp masker til ein genser
  • leggje opp til
    gjere opptak til;
    byrje med;
    planleggje
    • dei legg opp til ei omgjering av næringa
  • leggje på
    gjere større;
    auke
    • leggje på prisane
  • leggje på seg
    bli tjukkare
    • ho er redd for å leggje på seg
  • leggje saman
  • leggje seg
    • innta ei liggjande stilling;
      gå til sengs
      • leggje seg for å sove;
      • ho legg seg sjuk i fire dagar;
      • leggje seg inn på sjukehus;
      • hunden la seg på golvet
    • bli liggjande
      • isen legg seg på fjorden;
      • snøen har lagt seg på vegane;
      • wienerbrød kan leggje seg på sidebeina
    • stilne, spakne
      • applausen legg seg;
      • stormen la seg
  • leggje seg bort i/borti
    blande seg (utidig) inn i
    • dei ynskjer ikkje å leggje seg borti det heile;
    • dei la seg bort i samtala mellom dei andre
  • leggje seg etter
    • prøve å få tak i
      • han legg seg etter kvinnfolka
    • prøve å lære seg
      • dei la seg etter å snakke eit utanlandsk språk
  • leggje seg flat
    vedgå ein feil
    • det hjelper lite å leggje seg flat når det ikkje får konsekvensar
  • leggje seg imellom
    gå imellom, få ende på ein strid;
    mekle
  • leggje seg opp
    samle på, spare
    • leggje seg opp pengar
  • leggje seg oppi
    bli med i, blande seg borti
    • han legg seg oppi mykje
  • leggje seg på minne
    setje seg føre å hugse noko
  • leggje seg til
    • bli liggjande til sengs
    • skaffe seg
      • leggje seg til uvanar
  • leggje seg ut med
    kome i strid med
  • leggje til
    plusse på, føye til
  • leggje til rette/rettes
    rydde, ordne;
    førebu
    • kommunen legg til rette for søppelsortering
  • leggje til grunn
    ha som utgangspunkt eller føresetnad
    • leggje eiga erfaring til grunn for avgjerda
  • leggje under seg
    eigne til seg, ta makt over
  • leggje ut
    • starte ei reise
      • leggje ut på ein ekspedisjon;
      • dei spurde om vêret før dei la ut
    • betale for
      • eg kan leggje ut for deg
    • setje ut;
      plassere
      • leggje ut mat til måkene
    • gjere tilgjengeleg
      • leggje ut billettar for sal;
      • avisa legg ut nyhende på internett
  • leggje ut om
    greie ut, forklare (i det vide og breie)
    • ho måtte leggje ut om røynslene sine
  • leggje ved
    la liggje saman med noko anna;
    jamfør vedlegg
    • til søknaden må du leggje ved nødvendig dokumentasjon
  • leggje vegen om
    fare innom
    • han la vegen om grannegarden
  • leggje vekt på
    la (noko) telje sterkt;
    gje stor viktigheit
    • ho legg vekt på erfaring;
    • ved tilsetting blir det lagt vekt på personlege eigenskapar;
    • partiet legg vekt på økonomisk likskap
  • leggje vinn på
    gjere sitt beste for (å oppnå noko);
    arbeide for;
    gjere seg umak med
Сторінка статті

løpar, laupar

іменник чоловічий

Походження

norrønt hlaupari

Значення та вживання

  1. person eller dyr som driv med løping;
    person som tevlar i løp (2);
    Приклад
    • gasellen er ein god løpar;
    • heile 80 løparar stilte til start
  3. sjakkbrikke som ein flyttar diagonalt
    Приклад
    • ofre ein løpar
  4. smal, avlang duk eller matte

Фіксовані вирази

  • raud løpar
    lang, raud matte inn mot inngangsdør, brukt ved formelle eller høgtidelege høve
    • rulle ut den raude løparen for kongen
Сторінка статті

klut

іменник чоловічий

Походження

norrønt klútr

Значення та вживання

lite tøystykke;
Приклад
  • tørke opp med ein klut;
  • vri opp ein klut;
  • ha ein klut i halsen;
  • leggje ein klut på panna;
  • finne ein klut å vaske med

Фіксовані вирази

  • falle saman som ein klut
    falle heilt saman
  • setje alle klutar til
    by opp alle kreftene sine, satse alt
Сторінка статті