Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
3303 результатів

Словник букмола 5 oppslagsord

Ho

символ

Значення та вживання

symbol for grunnstoffet holmium
Сторінка статті

hovmod

іменник середній

Походження

av lavtysk ho(g)mod ‘høyt sinnelag’

Значення та вживання

overdreven stolthet;
overlegen, arrogant oppførsel
Приклад
  • hun ble straffet for sitt hovmod

Фіксовані вирази

  • hovmod står for fall
    en som er hovmodig, kan fort miste sin posisjon, anseelse eller lignende
Сторінка статті

alkohol

іменник чоловічий

Вимова

-hoˊl eller  alˊ-

Походження

arabisk al kohl ‘fint pulver’, i Europa senere: ‘den fineste delen av noe, særlig av vin’

Значення та вживання

  1. i kjemi: fargeløs væske som inneholder karbon, hydrogen og oksygen
    Приклад
    • etylalkohol, metylalkohol – tidligere betegnelser for etanol og metanol
  2. rusdrikk, særlig brennevin;
    Приклад
    • bruke alkohol;
    • nyte, misbruke alkohol;
    • være forsiktig med alkohol

Фіксовані вирази

  • kong alkohol
    personifisering av alkohol og alkoholrus (som sosialt onde (1))
Сторінка статті

ho

вигук

Походження

norrønt hó

Значення та вживання

brukt for å gi uttrykk for latter, fornøyelse, spott og lignende
Приклад
  • ho-ho, der fikk du høre sannheten!
Сторінка статті

holmium

іменник середній

Походження

av det latinske navnet Holmia for Stockholm

Значення та вживання

mykt metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 67;
kjemisk symbol Ho
Сторінка статті

Словник нюношка 3298 oppslagsord

Ho

символ

Значення та вживання

symbol for grunnstoffet holmium
Сторінка статті

hovud

іменник середній

Походження

norrønt hǫfuð

Значення та вживання

  1. kroppsdel over eller framfor halsen på menneske og dyr, med hjerne, sanseorgan, munn og opning for luftvegane
    Приклад
    • få ein stein i hovudet;
    • ha vondt i hovudet;
    • han fall og slo seg i hovudet;
    • eit troll med tre hovud
  2. Приклад
    • betale skatt per hovud;
    • viss vi deler utlegga likt, blir det 200 kroner per hovud
  3. Приклад
    • ha hovudet fullt av planar;
    • dette er ikkje etter mitt hovud;
    • fordreie hovudet på nokon;
    • det er berre sport som står i hovudet på dei;
    • kunne noko i hovudet
  4. øvre del av noko eller noko med form som kan likne på eit hovud (1)
    Приклад
    • ei pipe med utskore hovud

Фіксовані вирази

  • bli raud i hovudet
  • bruke hovudet
    tenkje klokt
    • no må du bruke hovudet her
  • bry hovudet sitt med noko
    spekulere eller gruble på noko vanskeleg
    • dette treng du ikkje bry hovudet ditt med
  • bøye hovudet
    syne teikn på audmjukskap, skam eller sorg
  • dreie hovudet rundt på
    gjere nokon forvirra;
    gjere nokon forelska i seg
  • fordreie hovudet på
    gjere nokon forelska i seg;
    gjere innbilsk
  • følgje sitt eige hovud
    ikkje bry seg om råd frå andre
  • få noko inn i hovudet på nokon
    få nokon til å forstå eller lære noko
    • læraren prøvde å få pensumet inn i hovudet på elevane
  • gjere eit hovud kortare
    avrette ved å hogge hovudet av
  • gå på hovudet
    falle framover
  • gå til hovudet på
    • bli ør eller rusa
      • vinen gjekk rett til hovudet på meg
    • bli overmodig
      • suksessen gjekk til hovudet på henne
  • ha eit godt hovud
    vere intelligent
    • ho har eit godt hovud
  • ha/halde hovudet over vatnet
    greie seg så vidt
    • dei fekk nok støtte til å ha hovudet over vatnet i ei veke til;
    • det er så vidt verksemda held hovudet over vatnet utan driftstilskot
  • ha stort hovud og lite vit
    vere dum
  • ha tak over hovudet
    ha husrom
  • halde hovudet høgt
    vise teikn på sjølvkjensle eller stoltheit
  • halde hovudet kaldt
    tenkje klart eller bevare dømekrafta, særleg i ein vanskeleg situasjon
  • henge med hovudet
    vere motlaus eller nedtrykt
  • hol i hovudet
    dumt, vanvettig;
    bort i natta
  • klø seg i hovudet
    syne teikn på rådville
    • klø seg i hovudet over situasjonen
  • krevje hovudet til nokon på eit fat
    (etter Matt 14,8 f. og Mark 6,25 f.) krevje at nokon blir avretta;
    krevje at nokon blir ofra som syndebukk
  • la hovuda rulle
    • avrette i mengd
    • nådelaust avsetje eller døme leiande personar
  • leggje hovudet i bløyt
    tenkje hardt
  • lyst hovud
    flink og intelligent person
    • han er det lyse hovudet i klassa
  • med hovudet i hendene
    initiativlaus;
    utan å gjere noko
  • med hovudet under armen
    utan å tenkje;
    ikkje bruke hovudet
  • med lyfta hovud
    med stoltheit;
    med sjølvtillit
  • miste hovudet
    miste fatninga;
    bli rådvill
    • han mistar hovudet når han blir stressa
  • over hovudet på nokon
    • liggje på for høgt nivå for målgruppa
      • brøkrekning gjekk over hovudet på elevane
    • ta ei avgjerd utan å rådspørje eller varsle den det gjeld
      • avgjerda blei teken over hovudet på dei tilsette
  • rekne i hovudet
    rekne i tankane, utan nedskrivne tal
  • riste på hovudet
    syne teikn på nekting, vonløyse eller at ein er oppgjeven
  • setje/stille saka på hovudet
    snu opp ned på eller framstille ei sak stikk imot dei faktiske tilhøva
    • dei nye opplysningane set saka på hovudet;
    • domen stilte saka på hovudet
  • setje seg noko i hovudet
    bestemme seg for å gjennomføre noko;
    få ein fiks idé som ein ikkje vil endre på
  • stange/renne hovudet mot veggen
    møte uovervinnelege hindringar
    • vi prøver å få svar, men stangar hovudet i veggen;
    • dei renner hovudet i veggen, uansett kor vi spør etter hjelp
  • stikke hovuda saman
    leggje hemmelege planar eller liknande
  • stikke hovudet fram
    våge å vise seg eller hevde seg
    • ho har fleire gonger stukke hovudet fram i avisdebatten
  • stikke hovudet i sanden
    ikkje vilje sjå ubehagelege sanningar i auga
  • stå på hovudet
    • stå opp ned
    • vere endevend eller i vill uorden
      • vi må rydde, heile kjøkenet står på hovudet
  • ta seg vatn over hovudet
    ta på seg noko ein ikkje greier
    • eg er redd vi har teke oss vatn over hovudet med dette prosjektet
  • vekse ein over hovudet
    vinne over ein;
    ta makta frå ein
    • alle arbeidsoppgåvene veks meg over hovudet
Сторінка статті

ste 2, stede 2

steda

дієслово

Походження

norrønt stedja ‘få til å stå’

Значення та вживання

ta i teneste;

Фіксовані вирази

  • ste seg
    ta teneste
    • ho stedde seg i teneste på garden
Сторінка статті

hefte 2

hefta

дієслово

Походження

norrønt hepta, av hapt ‘band, hindring’

Значення та вживання

  1. opphalde, til dømes i arbeidet;
    Приклад
    • bli heft på heimvegen;
    • ho blir lett heft med andre ting
  2. gjere fast;
    Приклад
    • papira var heft saman med ein binders
  3. vere forbunden med;
    sitje fast
    Приклад
    • malinga hefter godt på underlaget
  4. i overført tyding: vere knytt til, hengje ved
    Приклад
    • det hefter mange gåter ved denne saka;
    • store lån hefter på eigedomane;
    • det hefte stor gjeld på huset
  5. vere økonomisk ansvarleg for
    Приклад
    • sameigarane hefter solidarisk;
    • ein må hefte for det ein skriv under på

Фіксовані вирази

  • hefte seg med
    leggje merke til;
    feste seg ved;
    bry seg med (noko)
    • han hefte seg fort med detaljar;
    • ikkje heft deg med dette!
Сторінка статті

dus 4

прикметник

Походження

av du; påverka av dus (1

Значення та вживання

  1. som tiltaler kvarandre med den uformelle tiltaleforma ‘du’ (i staden for ‘De’);
    til skilnad frå dis (3
  2. van med;
    fortruleg med
    Приклад
    • ho strevar med å bli dus med datateknologien;
    • bli dus med vatnet;
    • ho føler seg dus med dronninga
Сторінка статті

bukk 2

іменник чоловічий

Походження

frå tysk einen Bock schiessen ‘gjere ein bommert’; jamfør bukk (1

Значення та вживання

i sjakk: svært dårleg trekk
Приклад
  • det var ein bukk som ho skjemst over
Сторінка статті

bukk 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt bukkr

Значення та вживання

  1. hann av somme dyreslag, særleg av geit, sau, rein og rådyr
  2. brukt som etterledd i nedsetjande nemningar
  3. innretning som står på bein (og som kan minne om ein bukk (1, 1))
    Приклад
    • bordplata låg på bukkar;
    • køyre bilen opp på bukken
  4. gymnastikkapparat på fire bein til å hoppe over
    Приклад
    • kasse, hest og bukk;
    • ho gjorde fleire forsøk på å kome seg over bukken i gymmen
  5. fremste slede i geitdoning
  6. brukt som etterledd i namn på visse biller

Фіксовані вирази

  • hoppe bukk
    hoppe skrevs over ein framoverbøygd person
    • gutane hoppar bukk
  • hoppe bukk over
    ikkje ta omsyn til;
    utelate
    • dei har hoppa bukk over avtala
Сторінка статті

rom 2

іменник чоловічий

Походження

frå romanes ‘mann’

Значення та вживання

person som høyrer til ei (tradisjonelt omreisande) folkegruppe som opphavleg utvandra frå India og har romanes som språk;
til skilnad frå romanifolk
Приклад
  • romane har status som éin av dei fem nasjonale minoritetane i Noreg;
  • ho har ein ven som er rom;
  • mange norske romar feirar den internasjonale romdagen 8. april
Сторінка статті

roste 3, røste 2

rosta, røsta

дієслово

Походження

av lågtysk roste ‘omnsrist’

Значення та вживання

  1. varme opp malm (1, 1) for å fjerne svovel og andre ureiningar
  2. varmebehandle kaffibønner;
    Приклад
    • ho rosta kaffien sin sjølv
    • brukt som adjektiv:
      • lukta av rosta kaffi
Сторінка статті

ror 2

іменник середній

Походження

frå lågtysk

Значення та вживання

  1. styreinnretning på fartøy på vatn eller i fly
    Приклад
    • ha roret;
    • stå til rors;
    • stå ved roret
  2. i overført tyding: leiande posisjon
    Приклад
    • ho står trygt ved roret i partiet;
    • nestleiar tek over roret frå nyttår;
    • uansett kven som står bak roret, må planen bli gjennomført
Сторінка статті